Μάκης Πολλάτος

Στον ανασχηματισμό της 31ης Αυγούστου κάποιες απ' αυτές τις γενικές αρχές μοιάζει σαν να αγνοήθηκαν.

Από τις 13 Αυγούστου, όταν έγινε το πρώτο επεισόδιο του ανασχηματισμού, οι πάντες γνώριζαν ότι θα ακολουθήσουν νέες αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα. Δύο ημέρες πριν τον Δεκαπενταύγουστο, ο πρωθυπουργός έκανε αλλαγές στο επιτελείο του στο Μέγαρο Μαξίμου οι οποίες αποκλήθηκαν «εσωτερική αναδιάταξη δυνάμεων», λες και οι υφυπουργοί δεν είναι μέλη της κυβέρνησης αλλά προσωπικοί βοηθοί ή σύμβουλοι. Ενας γενικός γραμματέας (Τριαντόπουλος) έγινε υφυπουργός, ένας υφυπουργός (Οικονόμου) έγινε κυβερνητικός εκπρόσωπος κι ένας άλλος υφυπουργός (Σκέρτσος) έγινε υπουργός Επικρατείας. Και τότε από το πρωθυπουργικό γραφείο υπογράμμιζαν ότι οι αλλαγές αυτές δεν είναι αναδόμηση, προαναγγέλοντας τον ανασχηματισμό σαν θέμα ημερών ή το πολύ εβδομάδων.

Δεκαοκτώ ημέρες μετά, την Τρίτη 31 Αυγούστου, ακολούθησε το δεύτερο μέρος του ανασχηματισμού της κυβέρνησης, ο οποίος είχε προαναγγελθεί και αναμενόταν από μέρα σε μέρα.

Παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός είχε διαμηνύσει πως δεν δεσμεύεται από πρόσωπα, στον ανασχηματισμό παρέμειναν στις θέσεις τους οι περισσότεροι από τους 58 υπουργούς, με εξαίρεση οκτώ.

Πρώτος που είδε την έξοδο ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης. Παρά τις αδιαμφισβήτητες ικανότητές του, την αναδιοργάνωση και την ενίσχυση της αστυνομίας, χρεώθηκε τις φετινές πυρκαγιές. «Η συγγνώμη του πρωθυπουργού έπρεπε να αποκτήσει περιεχόμενο» δικαιολογήθηκαν από το Μαξίμου. Την έξοδο από το κυβερνητικό σχήμα είδε επίσης ο Βασίλης Κοντοζαμάνης, που θεωρούνταν ο άνθρωπος που διοικούσε το υπουργείο Υγείας και ο αγαπητός στους στρατιωτικούς Αλκιβιάδης Στεφανής, που είναι κοινό μυστικό ότι δεν τα πήγαινε καλά με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας. Αναντικατάστατοι οι υπουργοί Παιδείας, Δικαιοσύνης, Οικονομικών, Ανάπτυξης, Υποδομών και Περιβάλλοντος. Η κοινή γνώμη έχει άποψη για τα πρόσωπα αυτά, καλή ή κακή, ό,τι κι αν δείχνουν οι μετρήσεις δημοφιλίας. Και στο ερώτημα αν έπρεπε να αλλάξει κάποιο από τα πρόσωπα στα υπουργείαπου χωλαίνουν, η απάντηση είναι μάλλον αυτονόητη. Γιατί οι αλλαγές δεν ήταν πιο εκτεταμένες; Ποιος ο λόγος που μένουν στις θέσεις τους πρόσωπα από τα οποία αφαιρούνται συνεχώς αρμοδιότητες, όπως ο υπουργός Υποδομών που έχασε μετά τις μεταφορές και τις υποδομές που περνούν στους υφυπουργούς του;

Κι ερχόμαστε στην παρ'ολίγον υπουργοποίηση του Βαγγέλη Αποστολάκη. Που ξένισε πολλούς, δεδομένων των στενών σχέσεων του πρώην αρχηγού ΓΕΕΘΑ με τον ΣΥΡΙΖΑ, τον Αλέξη Τσίπρα και τον Πάνο Καμμένο. Ο πρωθυπουργός επέλεξε τον πρώην υπουργό του ΣΥΡΙΖΑ, επιδιώκοντας να εμβολίσει το κεντροαριστερό ακροατήριο και να ξεπεράσει τη δυσαρέσκεια μετά την ανεξήγητη -για πολλούς- απομάκρυνση του Μιχάλη Χρυσοχοϊδη. Ο Βαγγέλης Αποστολάκης, όταν επικρίθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ σαν «αποστάτης», υπαναχώρησε και αρνήθηκε τον υπουργικό θώκο, αν και στο πρωθυπουργικό γραφείο λένε ότι επί ημέρες παζάρευε τη θέση του υπουργού αφού επ' ουδενί ήθελε τη θέση του αναπληρωτή για να μην είναι τυπικά υφιστάμενος του υπουργού Προστασίας του Πολίτη.

(Μικρή παρένθεση, αλλά να μιλάνε στον ΣΥΡΙΖΑ για αποστασία, θυμίζει ανέκδοτο. Εκτός κι αν λησμονούν ότι το κόμμα τους έχει δομηθεί από αποσκιρτήσεις στελεχών από το ΠΑΣΟΚ και τη δεξιά, από τον Γιάννη Ραγκούση, τον Παναγιώτη Κουρουμπλή και την Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου μέχρι τη Θεοδώρα Τζάκρη και τον Βασίλη Κόκκαλη).

Ο πρωθυπουργός έκανε το χατήρι του πρώην αρχηγού ΓΕΕΘΑ, επέλεξε να δημιουργήσει νέο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, απομακρύνοντας μάλιστα από το πεδίο τον Νίκο Χαρδαλιά, αν και ήταν ο άνθρωπος που έστησε από την αρχή την Πολιτική Προστασία που χειρίστηκε το θέμα της πανδημίας, τις πλημμύρες τον χειμώνα και τώρα τις πυρκαγιές. Για λόγους που μοιάζουν ανεξήγητοι, ο Βαγγέλης Αποστολάκης άλλαξε γνώμη και αρνήθηκε, εκθέτοντας τον πρωθυπουργό που τον επέλεξε. Είναι δυνατόν να περίμενε ότι θα έχει διακομματική συναίνεση και επιδοκιμασία από τον ΣΥΡΙΖΑ, όταν μόλις πριν λίγα 24ωρα στη Βουλή ο πρωθυπουργός και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης έδειξαν ότι οι σχέσεις τους είναι στο ναδίρ; Η εμπλοκή μετά την άρνηση Αποστολάκη έγινε ακόμη μεγαλύτερη επειδή ο πρωθυπουργός δεν κατάφερε να αντικαταστήσει τον πρώην αρχηγό ΓΕΕΘΑ με ένα άλλο πρόσωπο με ικανότητες να χειριστεί τα θέματα πολιτικής προστασίας, για παράδειγμα τον Σταύρο Μπένο ή τον Γιάννη Μανιάτη. Αυτό έστειλε το μήνυμα ότι η κυβέρνηση μοιάζει να μην έχει πάγκο, αν και είναι εκατοντάδες -τουλάχιστον- τα ικανά και όχι απαραίτητα κομματικά στελέχη που θα μπορούσαν να επιφορτιστούν με δύσκολα καθήκοντα και να φέρουν σε πέρας το απαιτούμενο μεταρρυθμιστικό έργο.

Καλός ο στρατηγικός σχεδιασμός αλλά χρειάζεται ψυχραιμία, σχέδιο και εναλλακτικές. Το βασικό μήνυμα του ανασχηματισμού είναι πως πλέον όλοι γνωρίζουν ότι η κυβέρνηση -σχεδόν- αρχίζει και τελειώνει στο επιτελικό κράτος του Μεγάρου Μαξίμου. Που σημαίνει ότι τα καλά πιστώνονται στον πρωθυπουργό, ο οποίος όμως θα αναλαμβάνει και την φθορά για όποια λάθη, αβλεψίες ή παραστρατήματα.