Γιώργος Καραγιάννης

Η παραπάνω εξομολόγηση ανήκει σε έναν αγρότη από περιοχή της Καρδίτσας που κατέστρεψε ο “Ντάνιελ”. Και είναι μάλλον κοινός τόπος για τους Θεσσαλούς, ιδιαίτερα, αγρότες που παραδέχονται ότι για κάποιους από τους πληγέντες, η κατάσταση είναι πραγματικά απελπιστική. Όπως και απελπιστική είναι η εικόνα που έχουμε στην... τσέπη μας όσοι καταλήγουμε να αγοράζουμε τα προϊόντα που αυτοί οι άνθρωποι καλλιεργούν με κόπο, για να τα πουλήσουν πάμφθηνα και να τα πάρουμε εμείς πανάκριβα. Το ανησυχητικό δεν είναι όμως αυτό.

Το ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός ουσιαστικά τάχθηκε στο πλευρό των αγροτών. Αφού ικανοποίησε όσα αιτήματά τους μπορούσε (όσα, δηλαδή, επιτρέπει ο δημοσιονομικός χώρος), ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι κινητοποιήσεις όπως οι σημερινές, των αγροτών, του είναι χρήσιμες ως διαπραγματευτικό μέσο πίεσης στις Βρυξέλλες. Ειδικά σε ό,τι αφορά τη νέα ΚΑΠ, η κυβέρνηση είχε δώσει τη δική της μάχη στις Βρυξέλλες και είχε ξεκαθαρίσει ότι είναι μαζί τους και όχι απέναντί τους για όσα διαμαρτύρονται.

Εδώ είναι το “ζουμί”: Βλέποντας την εξέγερση των αγροτών σε όλες, σχεδόν τις χώρες της ΕΕ και πρωτόγνωρες εικόνες σε χώρες όπως η Γερμανία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ιταλία, η Τσεχία, η Πολωνία κ.α. σκέφτεται κανείς ότι δεν… μπορεί να τρελάθηκαν όλοι μαζί. Την ουσία των διεκδικήσεων των (Ευρωπαίων) αγροτών, την έδωσε χθες ο πρωθυπουργός: "Πρέπει να ξαναδούμε την ΚΑΠ, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα έχει την φιλοαγροτική κατεύθυνση, να ξαναδούμε για την αγρανάπαυση και επίσης πρέπει να ξαναδούμε το εξής: δεν μπορείς να βάζεις αυστηρές προϋποθέσεις περιβαλλοντικές, [παραγωγής, για προϊόντα φυτοπροστασίας, και μετά να κάνεις συμφωία με την Λατινική Αμερική, η οποία να έχει ανταγωνιστικά προϊόντα χωρίς όμως να έχει αυτούς τους περιορισμούς που έχει θέσει στους Ευρωπαίους αγρότες», είπε. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ένας από τους ελάχιστους Ευρωπαίους ηγέτες που έχει πάρει ξεκάθαρη θέση υπέρ του αγροτικού κόσμου και η Ελλάδα μια από τις λίγες χώρες που έδωσαν μάχη στη διαπραγμάτευση για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική.

Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού. Το τρις; Το... τετράκις εξαμαρτείν; Η ευρωπαϊκή οικογένεια στην οποία ανήκουμε, ετοιμάζεται να ξανακάνει το ίδιο λάθος: Να πυροβολήσει τα πόδια της, να σαμποτάρει τα παιδιά της. Οι Ευρωπαίοι αγρότες λένε -και με το δίκιο τους- ότι στο πλαίσιο του Green Deal (το οποίο ορθώς η ΕΕ προχωρά, μιας και δε θέλουμε να ζούμε μια σύντομη ζωή μέσα σε ένα smog), υποχρεώνονται να εκλογικεύσουν την ποσότητα νερού που χρησιμοποιούν, να παρατήσουν κάποια από τα χωράφια τους μέχρι νεοτέρας, να παράγουν ποιοτικότερα προϊόντα, πληρώνοντάς τα ακριβότερα (αφού και το κόστος παραγωγής έχει εκτοξευθεί λόγω της ενέργειας και του πληθωρισμού)- άρα μειώνοντας δραματικά τα κέρδη τους. Αυτό θα ήταν γενικώς αποδεκτό, εάν τα ευρωπαϊκά αγροτικά προϊόντα δεν βρίσκονταν σε μειονεκτική θέση. Με δεδομένο ότι η ΕΕ δεν θεσπίζει άλλους, αυστηρότερους κανονισμούς για την εισαγωγή αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες, ο Ευρωπαίος θα κληθεί να επιλέξει στο ράφι ανάμεσα στο πολύ ακριβό προϊόν από την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία και το πολύ φτηνό από την Τουρκία, την Αργεντινή κ.α. Η λογική λέει ότι οι πωλήσεις των "δικών μας" προϊόντων θα μειωθούν δραματικά, αφού ουσιαστικά νοθεύεται ο ανταγωνισμός. Οι αγρότες που πετάνε κοπριά στο Σανς Ελιζέ, που διαδηλώνουν στην Πράγα, τη Ρώμη και αλλού, δεν έχουν άδικο που λένε ότι εξωθούνται στην εξολόθρευση.

Μικρή παρένθεση: Η Ευρώπη το έχει ξανακάνει αυτό και μετά, έτρεχε να συμμαζέψει το ασυμμάζευτα. Το έκανε, για παράδειγμα, προ δεκαετιών, με τη βιομηχανία του φαρμάκου, "κερνώντας" τη με αντικίνητρα (υπερφορολόγηση) και ωθώντας όλη την παραγωγή σε Κίνα και Ινδία. Και, όταν τα πράγματα άλλαξαν και η Γηραιά χρειαζόταν επειγόντως φάρμακα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες διατύπωναν τα συνήθη ευχολόγια περί "επιστροφής της βιομηχανίας στην ήπειρό μας". Αλλά ήταν αργά για δάκρυα.

Το ξανάκανε, πάλι, πρόσφατα, όταν ανακοίνωσε το βίαιο switch των πωλήσεων καινούριων αυτοκινήτων, σταματώντας την ταξινόμηση αυτοκινήτων με θερμικούς κινητήρες σε μερικά χρόνια και επιτρέποντας μόνο τα ηλεκτρικά. Κάτι που είναι σωστό, σκεπτόμενοι το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής μας στις πόλεις (και όχι μόνο), αλλά έγινε με, όχι λάθος, αλλά... καταστροφικό τρόπο. Οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες υποχρεώθηκαν να ξοδέψουν δισεκατομμύρια ευρώ σε βιαστικό R&D εξέλιξης ηλεκτροκινητήρων, μπαταριών και πλατφορμών για EVs, κάτι που τις οδήγησε σε μειονεκτική θέση απέναντι στις αμερικανικές και -κυρίως- στις κινεζικές, οι οποίες ετοιμάζονται για... επέλαση.

Η "λύση" που έχουν σκεφτεί οι ηγέτες της Γηραιάς είναι η επιβολή φόρων στα εισαγόμενα αυτοκίνητα. Πόσων όμως και για πόσο; Και οι δουλειές που χάνονται στις αυτοκινητοβιομηχανίες; Στο ίδιο έργο θεατές έχουμε γίνει σχεδόν σε όλους τους κλάδους, από την ενέργεια ως την παραγωγή αγγουριών, με την ΕΕ να προσπαθεί να κάνει κάτι καλό (δεν αμφισβητεί κανείς την κακή πρόθεση), αλλά να το κάνει με... καταστροφικό τρόπο και ελλιπέστατο σχεδιασμό. Και τη "νύφη" την πληρώνει πάντα ο Ευρωπαίος.

Επιστροφή στα αγροτικά πράγματα: Καθώς οι παράγοντες που πιέζουν όλους τους τομείς της οικονομίας πιέζουν και τους αγρότες που έχουν περάσει το ενεργειακό σοκ της προηγούμενης σεζόν και έχουν επιβαρυνθεί από τις καταστροφές που προκαλεί η κλιματική αλλαγή (πυρκαγιές και υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι, χαλάζι, πλημμύρες και πάγος τον χειμώνα), οι περιορισμοί τους οποίους επιβάλλουν οι Βρυξέλλες για βιώσιμες πρακτικές καλλιεργειών (εκλογίκευση της χρήσης νερού στο πότισμα, μείωση της χρησιμοποιούμενης ενέργειας, μείωση των χημικών που χρησιμοποιούνται), η κατάργηση φοροαπαλλαγών ή η επιβολή νέων φόρων, αποτελούν ένα λογικό casus belli.

Σε αυτά, προσθέστε τον ανταγωνισμό που φέρνει στον... εαυτό της η ΕΕ. Οι Πολωνοί αγρότες κλείνουν τα σύνορα με τα τρακτέρ τους και οι Γάλλοι αναποδογυρίζουν τις ταμπέλες με τα τοπωνύμια, ενώ οι οι Βέλγοι κατέβασαν κοπάδια με... πρόβατα στους δρόμους των Βρυξελλών, κλείνοντας τις κεντρικές οδικές αρτηρίες με τα τρακτέρ, καθώς η ΕΕ εισάγει αφορολόγητο σιτάρι από την Ουκρανία ως έμπρακτη βοήθεια στη χώρα στην οποία έχει εισβάλλει η Ρωσία. Καλή η βοήθεια στον γείτονα που υποφέρει, αρκεί, βέβαια, να μην αφήνει κανείς πεινασμένα τα δικά του παιδιά για να τη δώσει. Δεν μπορεί το ουκρανικό σιτάρι να είναι αφορολόγητο και το ευρωπαϊκό να κοστίζει στον παραγωγό έναν... σκασμό λεφτά για να του μείνει να το θαυμάζει αιωνίως μέσα σε ένα σιλό.

Η ευρωπαϊκή γεωργία, υποστηρίζουν οι αγρότες από κάθε γωνιά της Γηραιάς Ηπείρου, βρίσκεται σε κίνδυνο. Και δεν έχουν άδικο. Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ του ΘΕΜΑτος, από τη μία, είναι η κλιματική αλλαγή που αναγκάζει τους γεωργικούς παραγωγούς είτε να εγκαταλείψουν τις δραστηριότητές τους, είτε να εκτοξεύσουν τις τιμές τους (χαρακτηριστικό το παράδειγμα του ελαιόλαδου), είτε να κάνουν switch σε άλλα προϊόντα. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι αυτό των Ιταλών που αναγκάζονται να καλλιεργήσουν... μάνγκο και άλλα τροπικά φρούτα, όσο η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας σε συνδυασμό με το Ελ Νίνιο κάνει τα καλοκαίρια αφόρητα ζεστά για την καλλιέργεια των παραδοσιακών μεσογειακών φρούτων και ευνοεί την καλλιέργεια τροπικών, πιο ανθεκτικών στις υψηλές θερμοκρασίες.

Από την άλλη, είναι, υποστηρίζουν, εκτός από τα αυξημένα κόστη παραγωγής (ενέργεια, καύσιμα, λιπάσματα, εργατικά χέρια) που έχουν εκτοξευθεί λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και λόγω της πληθωριστικής κρίσης, έχουν να αντιμετωπίσουν την "αναλγησία των Βρυξελλών". Αναφέρονται κυρίως στo νόμο για την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων που πέρασε το περασμένο καλοκαίρι το Ευρωκοινοβούλιο αποσκοπώντας στην αποκατάσταση των οικοσυστημάτων, των οικοτόπων και των ειδών σε όλες τις χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές της ΕΕ.

Για τον σκοπό αυτό, ο νόμος για την αποκατάσταση της φύσης απαιτεί την αποκατάσταση τουλάχιστον του 20% των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ έως το 2030 και, τελικά, όλων των οικοσυστημάτων που χρήζουν αποκατάστασης έως το 2050. Αυτό εξελήφθη ως "κήρυξη πολέμου" στους αγροτοκτηνοτρόφους της Ευρώπης από την ΕΕ, καθώς θεωρούν ότι η πολυδιαφημισμένη πράσινη μετάβαση του μπλοκ για την αποτροπή του αφανισμού ζωτικών οικοσυστημάτων και ειδών λόγω της κλιματικής αλλαγής, μειώνει δραματικά τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Η αλήθεια είναι ότι στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να αποκαταστήσουν το 30% όλων των πρώην υδροβιότοπων που σήμερα καλλιεργούνται και να προωθήσουν τη μερική μετάβαση σε άλλες χρήσεις έως το τέλος της δεκαετίας, ποσοστό που θα αυξηθεί στο 70% έως το 2050. Ωστόσο, οι ενώσεις αγροτών δηλώνουν ότι φοβούνται την εκτεταμένη απώλεια πολύτιμων γεωργικών εκτάσεων και ότι "δεν έχει κανένα νόημα η καταστροφή χωριών που φτιάχτηκαν πριν από 100 και περισσότερα χρόνια για να ξαναφτιάξουμε υδροβιότοπους, ωθώντας την ήπειρο σε επισιτιστική ανασφάλεια. Αυτό αφορά σε μεγαλύτερο βαθμό την Ολλανδία, την Πολωνία και τη Γερμανία όπου υδροβιότοποι έχουν αποξηραθεί και χρησιμοποιούνται σήμερα ως χωράφια και βοσκότοποι. Η μετατροπή τους ξανά σε υδροβιότοπους, προειδοποιούν αγροτικές ενώσεις σε όλη την Ευρώπη, θα μπορούσε να οδηγήσει σε επισιτιστική και οικονομική κρίση. Οι "αντίπαλοί" τους, τονίζουν ότι αντίθετα, θα ευνοήσουν τη γεωργική δραστηριότητα. Ποιος έχει δίκιο;

Όπως και να έχει, η μπάλα πλέον βρίσκεται στην πλευρά των Βρυξελλών οι οποίες σφυρίζουν αδιάφορα βλέποντας τα ατέλειωτα κομβόι των τρακτέρ να παρελαύνουν στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η ΕΕ οφείλει να προστατεύσει πάσει θυσία τη ντόπια αγροτική παραγωγή και να φροντίσει ο μέσος Ευρωπαίος καταναλωτής να μην τρώει αμφιβόλου ποιότητας και προέλευσης προϊόντα. Πρέπει, για μια φορά, επιτέλους, να κοιτάξει πρώτα τη δική της οικογένεια, ώστε να μην αναρωτιέται μετά από μερικά χρόνια το... σύνηθες πια, "τι έχουν τα έρμα και ψοφούν"...