Γιάννης Μακρυγιάννης

Η οποία δίνει ευκαιρίες να αλλάξουν πολλά πράγματα, σε ένα νέο κόσμο πλέον. Μόνο που δεν βλέπουν όλοι τις ευκαιρίες αυτές με τον ίδιο τρόπο. Άλλοι βλέπουν μέσα από την πανδημία προκλήσεις για να αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο κι άλλοι με πονηριά για να αποκομίσουν κέρδη, με ιδιοτέλεια δηλαδή.

Για παράδειγμα αυτή η πανδημία είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να ενισχυθούν τα δημόσια συστήματα υγείας – η αναγνώριση αυτής της ανάγκης από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη είναι ένα είδος ιδεολογικής στροφής του.

Η πανδημία είναι μία ευκαιρία επίσης για να ενισχυθούν όλα τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, να διαμορφωθούν δίχτυα κοινωνικής προστασίας, διότι οι ανισότητες ναρκοθετούν τελικά τις ίδιες τις κοινωνίες στο σύνολό τους.

Η πανδημία φέρνει με ένταση στο προσκήνιο την αξιοποίηση της τεχνολογίας για της οργάνωση της (τηλ)εργασίας, με τρόπο που να ευνοεί και τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις και την παραγωγικότητα. Για μία νέα ισορροπία, προς όφελος όλων και με πολλαπλά κέρδη για την οικονομία και την κοινωνία.

Ο κορωνοϊός βάζει επίσης την πρόκληση της συνεργασίας και της κοινής δράσης παγκόσμια για την αντιμετώπιση τέτοιων απειλών. Η επιστημονική κοινότητα, τα κράτη επιβάλλεται πλέον να κινηθούν συντονισμένα, καμία λύση δεν μπορεί να δοθεί από μία πλευρά μόνο.

Ο κορωνοϊός είναι και μία ευκαιρία για καλύτερες πόλεις, όπως δείχνουν πρώτες οι Βρυξέλλες: λιγότερα αυτοκίνητα, περισσότερους πεζόδρομους, προτεραιότητα στο ποδήλατο και σε άλλες μετακινήσεις και δραστηριότητες, πιο φιλικές στο περιβάλλον και στον άνθρωπο. Αποτελεί επίσης μία ευκαιρία για να ξαναδεί ο σύγχρονος άνθρωπος τη διατροφή του, την άθλησή του και τον τρόπο ζωής γενικά.

Αυτά και άλλα παρόμοια είναι οι μεγάλες προκλήσεις, που μπορεί και πρέπει να απαντηθούν σε όφελος των σύγχρονων κοινωνιών. Ανατρέποντας ακόμα και «ανυποχώρητες» αξίες του νεοφιλελευθερισμού και του ακραίου καπιταλισμού, όπως ο άκρατος ανταγωνισμός, η συγκέντρωση του πλούτου σε λίγους, η υποταγή των πάντων στο κέρδος. Και ότι δήθεν το κέρδος είναι η κύρια, αν όχι και η μοναδική κινητήριος δύναμη της εξέλιξης.

Δεν υπάρχουν όμως μόνο οι προκλήσεις, αλλά και οι πονηριές, αφού ορισμένοι επιμένουν να βλέπουν την πανδημία ως ευκαιρία για «δουλειές» διαφόρων ειδών:

Η αδιαφορία για τη φτωχοποίηση μεγάλων κοινωνικών στρωμάτων και ο άκρατος οικονομικός πόλεμος θα τινάξει στον αέρα οποιαδήποτε κοινή πορεία και προσπάθεια για την προστασία στοιχειωδών δικαιωμάτων.

Η ισοπέδωση των εργασιακών σχέσεων, για παράδειγμα δεν αποτελεί λύση στην κρίση – δυστυχώς κάποια και στη χώρα μας σκέφτονται έτσι. Ούτε η ένταση των ανισοτήτων. Ακόμα και η περιθωριοποίηση, που σκέφτονται κάποιοι για τους «μη έχοντες ανοσία», είναι μία «εύκολη» συνταγή, που απλώς θα ναρκοθετήσει συνολικά το μέλλον.

Η χρησιμοποίηση των «ειδικών συνθηκών» της πανδημίας για να περιοριστούν δημοκρατικές λειτουργίες και ατομικά δικαιώματα, όπως έχουν ίσως στο μυαλό τους, διάφοροι πολιτικοί τύπου Ορμπάν, αποτελεί μέγιστη απειλή για τη Δημοκρατία και την Ελευθερία.

Ακόμα και προσπάθειες να εξυπηρετηθούν συμφέροντα εν μέσω κρίσης, με τη διασπάθιση δημόσιου χρήματος και άλλες ματσακονιές, συνιστά πρόκληση για όσους βρίσκονται στα όρια της επιβίωσης και προσπαθούν για την αξιοπρεπή διαβίωση σε αυτές τις πρωτοφανείς συνθήκες – δυστυχώς βλέπουμε και στη χώρα μας παραδείγματα με τέτοιες «πινελιές» ή «τσαχπινιές».

Ας ελπίσουμε ότι οι πονηριές δεν θα επικρατήσουν των μεγάλων προκλήσεων και ευκαιριών, είτε μιλάμε για το διεθνές περιβάλλον είτε για τη χώρα μας.