Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος

Για κάθε μια κατασκευή χρησιμοποιούμε τα ίδια ή διαφορετικά τουβλάκια και το κάνουμε μέχρι να πετύχουμε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Καμιά φορά, μάλιστα, επαναχρησιμοποιούμε μια ολόκληρη κατασκευή που έχουμε ήδη φτιάξει για να δημιουργήσουμε μια άλλη, μεγαλύτερη και πιο σύνθετη.

Το κλειδί στην όλη προσπάθεια είναι η επαναχρησιμοποίηση ενός από τα τουβλάκια αυτά ή μιας σύνθεσης όταν θέλουμε να χτίσουμε κάτι νέο. Kαι, κακά τα ψέματα, με τα Lego έχουν φτιαχτεί ολόκληρα έργα τέχνης.

Όσο και αν εκ πρώτης όψεως ακούγεται παράδοξο, κάπως έτσι εξελίσσονται τα πράγματα και στον χώρο της πληροφορικής. Στο παρελθόν, όταν θέλαμε να φτιάξουμε ένα σύστημα που θα απλούστευε τη ζωή μας, δεν είχαμε παρά να φτιάξουμε το κατάλληλο πρόγραμμα για να επεξεργαστούμε τα κατάλληλα δεδομένα. 

Μιλώντας, όμως, για τον δημόσιο τομέα τα πράγματα ήταν περισσότερο περίπλοκα διότι κάθε φορέας έχει αποκλειστική πρόσβαση στα δεδομένα που διαχειρίζεται. Έτσι όταν σε μια λειτουργία εμπλέκονταν περισσότεροι από ένας φορείς έπρεπε να γίνει ανταλλαγή αρχείων. 

Στο απώτατο παρελθόν αυτό γινόταν με τη μορφή εγγράφων και όλοι θυμόμαστε τα χαρτιά που πήγαιναν και έρχονταν από τη μια υπηρεσία στην άλλη. Αλλά και μεταγενέστερα, όταν οι ανταλλαγές γίνονταν σε ψηφιακή μορφή, τα προβλήματα παρέμεναν. 

Συχνά τα αρχεία περιείχαν περισσότερες πληροφορίες από τις απαιτούμενες, άλλες φορές η διαδικασία δεν περιγραφόταν με τυπικό τρόπο. Γι΄ αυτό και κάθε φορά έπρεπε να εντοπίσουμε τα κατάλληλα δεδομένα και να ανακαλύψουμε τον κατάλληλο τρόπο επεξεργασίας. 

Αν έπρεπε να φτιάξουμε ένα σύστημα που κάνει κάτι διαφορετικό, ξεκινούσαμε κάθε φορά σχεδόν από την αρχή. Με αποτέλεσμα να έχουμε σπατάλη πόρων και μεγάλη χρονική υστέρηση.

Όλα αυτά άλλαξαν όταν δημιουργήσαμε μια νέα φιλοσοφία υιοθετώντας τη λογική των Lego στην ψηφιακή πραγματικότητα του ελληνικού Δημοσίου, και εφαρμόζοντάς την ευρύτατα την τελευταία τετραετία. 

Με άλλα λόγια, υιοθετήσαμε τον απλό τρόπο με τον οποίο λειτουργούν, όπως γνωρίζουμε, τα “μαγικά” τουβλάκια. Έτσι, για κάθε ομάδα στοιχείων που παρέχει ένας φορέας, δημιουργούμε το αντίστοιχο τουβλάκι που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε info-lego. 

Για παράδειγμα, για θέματα ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) έχουν δημιουργηθεί 52 διαφορετικά info-lego. Αντίστοιχα, έχουμε 16 για το υπουργείο Εσωτερικών, 7 για τον ΕΦΚΑ και ούτω καθεξής. Δημιουργούμε έτσι ένα πλέγμα από info-lego που μπορεί να παρέχει κάθε φορέας. Προφανώς ο κάθε φορέας δεν αξιοποιεί τα δικά του, αλλά αυτά που παρέχουν άλλοι φορείς. 

Ο ΕΦΚΑ ενδεικτικά αξιοποιεί 33 info-lego, η ΑΑΔΕ 30 και το Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών 25. Και βέβαια τα info-lego αξιοποιούνται από τους φορείς μόνο κατόπιν έγκρισης, όταν εξυπηρετούν ουσιαστικό αλλά και νόμιμο σκοπό.

Τι πετύχαμε να χτίσουμε ως τώρα; Πριν από τέσσερα χρόνια τα διαθέσιμα info-lego ήταν μόλις 20. Πλέον είναι 183. Μόνο το 2022 δόθηκαν 114 τέτοιες εγκρίσεις (ΥΑ) αξιοποίησής τους, από μόλις 5 πριν 4 χρόνια, και κάθε έγκριση δεν αφορά μόνο σε μία, αλλά σε πολλές -μέχρι και δεκάδες-  χρήσεις ενός info-lego. 

Τη χρονιά που πέρασε, τα 183 info-lego χρησιμοποιήθηκαν σε συναλλαγές για την εξυπηρέτηση πολιτών 772 εκατ. φορές από 8,8 εκατ. που είναι η αντίστοιχη επίδοση του 2019. Και το TaxisNet login (γιατί ένα info-lego είναι και αυτό) χρησιμοποιείται πλέον από 633 πληροφοριακά συστήματα της δημόσιας διοίκησης. 

Συμπερασματικά, η κατασκευή και αξιοποίηση των info-lego είναι ένα μυστικό της επιτυχίας στην ανάπτυξη νέων, ασφαλών και αποδοτικών υπηρεσιών στο gov.gr τα τελευταία χρόνια, που από 500 που ήταν πριν από τέσσερα χρόνια, έχουν πλέον υπερτριπλασιαστεί. 

Όλα αυτά γίνονται με ενιαίο, δομημένο και οργανωμένο τρόπο αξιοποίησης των επιμέρους info-lego, μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης.

Διότι, όπως και να έχει, τις περισσότερες φορές και οι πιο σύνθετες κατασκευές γίνονται με τα πιο απλά “συστατικά”. Αρκεί κανείς να τα συνδέσει κατάλληλα και να τα συνδυάσει μεταξύ τους. Όπως ακριβώς τα καταφέρνει και ένα παιδί με τα Lego... 

Υ.Γ.: Στην τεχνική πραγματικότητα, τα πράγματα δεν είναι απλουστευμένα. Τα info-lego είναι πρωτογενή ή σύνθετα web services. Και η αρχιτεκτονική και υλοποίηση ενός συστήματος απαιτεί αντίστοιχη προσπάθεια μιας πολύπλοκης συμβατικής κατασκευής. Αλλά το αποτέλεσμα μετράει, καθώς δικαιώνει τους κόπους πολλών ανθρώπων. Αυτή η ηθική ικανοποίηση είναι τόσο σημαντική..

*Ο Καθ. Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος είναι Γενικός Γραμματέας  Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και πρώην Πρύτανης στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο.