Βασίλης Δαλιάνης

Τα τελευταία πέντε χρόνια οι προφητείες για τη διάλυση της Ευρωζώνης ήταν περίπου ισάριθμες με τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόζουν οι προβληματικές οικονομίες της. Οικονομολόγοι, κυρίως από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού «προέβλεψαν» πως η Ευρωζώνη θα έχει διαλυθεί είτε το είτε το 2010, είτε το, αργότερο, το 2012. Από τον Νουριέλ Ρουμπινί, ο οποίος είχε «προφητεύσει» την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ στα μέσα του 2012, μέχρι τον Πολ Κρούγκμαν ο οποίος το 2008 χαρακτήρισε τη Λετονία ως την «νέα Αργεντινή», η αδυναμία κατανόησης της στοιχειώδους πολιτικής πραγματικότητας στην Ευρώπη στοιχειώνει τους Αμερικανούς οικονομολόγους. Λίγο πριν τελειώσει το 2013 η Ελλάδα παραμένει μέλος της Ευρωζώνης, ενώ σε έναν μόλις μήνα η Νομισματική Ένωση θα υποδεχθεί το 18ο μέλος της. Τη Λετονία.
 
Παράλληλα, μια μεγάλη μερίδα Ευρωπαίων οικονομολόγων και Σοσιαλιστών πολιτικών, κυρίως στη δυτική πλευρά του Ρήνου, εντόπισαν έναν εύκολο στόχο. Τη Γερμανία. Η γερμανική πολιτική στην ευρωπαϊκή κρίση ήταν μια εύκολη αλλά επικίνδυνη δικαιολογία για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης. Η αδυναμία εφαρμογής μεταρρυθμίσεων ήταν ανάλογη των κατηγοριών συγκεκριμένων πολιτικών, πως η Γερμανία δεν έχει «ευρωπαϊκή πολιτική». Φυσικά αυτές οι πομφόλυγες από το «Εξάγωνο» (όπως ονομάζεται η ηπειρωτική Γαλλία) έσπασαν όταν λίγο μετά τη συμφωνία για τον σχηματισμό του Μεγάλου Συνασπισμού στη Γερμανία διέρρευσε το κυβερνητικό προσχέδιο 185 σελίδων. Έντεκα από αυτές αφορούσαν την Ε.Ε. Τον Ιούλιο του 2012 ο Φρανσουά Ολάντ είχε δημοσιεύσει το δικό του κυβερνητικό σχέδιο. Η διαφορά με τη Γερμανία ήταν πως ο Γάλλος πρόεδρος είχε έντεκα σελίδες λιγότερες για την Ε.Ε. Δηλαδή ούτε μια λέξη.  
 
Οι δύο αυτές παρανοήσεις, ήτοι η αδυναμία κατανόησης της ευρωπαϊκής πολιτικής καθώς και η μετάθεση των ευθυνών στα ανατολικά του Ρήνου, έχουν οδηγήσει και σε μία, όχι και τόσο λεπτή, εννοιολογική σύγχυση για τη «γερμανική Ευρώπη», η οποία σύγχυση, όσο πιο ειλικρινής είναι, τόσο περισσότερη άγνοια εμπεριέχει.  
 
Μια ιστορική αναδρομή (δύο μόλις ετών) αρκεί να εξηγήσει αυτή τη σύγχυση. Μια μερίδα «αναλυτών» θεωρούσε πως ο Ολάντ θα «άλλαζε την πολιτική ατζέντα της Ε.Ε». Αργότερα μια άλλη μερίδα «αναλυτών» θεώρησε πως ένας Μεγάλος Συνασπισμός στη Γερμανία θα άλλαζε την ίδια αυτήν ατζέντα. Πλέον το ορόσημο είναι οι Ευρωπαϊκές Εκλογές του 2014. Εδώ εντοπίζονται και οι παρανοήσεις όσων αντιμετωπίζουν τα μέτρα που θα λάβει η Ευρωζώνη για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, ως μια «πολιτική κίνηση από το Βερολίνο» προς την Ελλάδα, είτε για μια «μεγάλη επιτυχία της Αθήνας».
 
Τα μέτρα που θα λάβουν οι χώρες της Ευρωζώνης για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους έχουν αποφασισθεί και εγκριθεί εδώ και έναν χρόνο από τα 17 μέλη της Ευρωζώνης. Στις 26 Νοεμβρίου του 2012 στο πιο κρίσιμο Eurogroup των τελευταίων ετών. Και στην τελευταία παράγραφο των αποφάσεων αναφέρεται ρητά πως «τα κράτη-μέλη θα λάβουν περισσότερα μέτρα εφόσον χρειαστεί για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, εφόσον η Ελλάδα καταγράψει πρωτογενές πλεόνασμα». Το αν θα το καταγράψουμε ή όχι θα το αποφασίσει η Eurostat λίγο μετά τη λήξη της ελληνικής προεδρίας το 2014. Τα όποια μέτρα ληφθούν- που θα ληφθούν- δεν έχουν σχέση ούτε με την «ελληνική διαπραγμάτευση», ούτε φυσικά «με σκοπιμότητες της Γερμανίας». Είναι απλώς αυτό που ζητεί το Βερολίνο εδώ και πέντε χρόνια. Την εφαρμογή του Κοινοτικού Δικαίου. Πρωτογενούς και παράγωγου. Και αυτό που προσπαθούν να αποφύγουν, τριπλάροντας αδέξια, κάποιες άλλες χώρες της Ευρωζώνης.