Αντώνης Πανούτσος

Πρώτον, μεγάλωσα στην Καλλίπολη του Πειραιά όπου στη μουσική «ελληνικά» σήμαινε λαϊκά προς το αρκουδιάρικα. Από τον «Μαχαραγιά» του Γαβαλά μέχρι τις «10 Συμβουλές» του Ζαγοραίου ήταν οι δίσκοι που λιώνανε στα τζουκ μποξ. Δεύτερον, τα δημοτικά μού τα έκαψε η δικτατορία. Αυτό το μεσημέρι στην ΥΕΝΕΔ με τα μπαλέτα της Δώρας Στράτου να χορεύουνε τραγούδια της λεβεντιάς απέναντι από την Ακρόπολη το θυμάμαι σαν αισθητικό εφιάλτη.

Τρίτον, στα δημοτικά ο ήχος είναι λίγο χειρότερος από ντουντούκας του ΚΚΕ. Στους δίσκους τσιρίζει και στα πανηγύρια, όπου είχα την ατυχία να βρεθώ, τσιρίζει αλλά στα 140 ντεσιμπέλ. Η γνώμη μου για τα δημοτικά, ιδιαίτερα τα κρητικά με λύρα, ήταν ότι από το να τα ακούω προτιμάω τον μάστορα που φρεζάρει τα κάγκελα στο μπαλκόνι. Μέχρι που στο Μέγαρο άκουσα τη συναυλία του Πετρολούκα Χαλκιά.

Το πρώτο χαρακτηριστικό του είναι ότι ακούς έναν μεγάλο μουσικό. Ο κακός μουσικός είναι φάλτσος. Ο καλός μουσικός παίζει σωστά αλλά και γρήγορα για να καλύψει τις ατέλειές του και να εντυπωσιάσει. Οι μεγάλοι μουσικοί, όμως, τολμάνε να παίξουν πραγματικά αργά βάζοντας σε κρίση κάθε τους νότα. Ο Χαλκιάς στην αρχή της συναυλίας έπαιξε ένα σόλο τόσο αργό και καθαρό που θα το ζήλευε και ο Μπένι Γκούντμαν. Ταιριάζει επίσης με το στυλ του - η 20χρονη παραμονή του στην Αμερική βγαίνει στο στήσιμο και στο ντύσιμό του. Η παρουσία όμως του Χαλκιά όπως και το Μέγαρο βγάλανε το καλύτερο και στους υπόλοιπους.

Αντίθετα με τα πανηγύρια που το αντικείμενο είναι «να γίνει κέφι», στο Μέγαρο το αντικείμενο ήταν να ακουστεί μουσική. Με τέσσερα τα μεγάλα κλαρίνα, των Γιώργου Κωτσίνη, Σταύρου Καψάλη, Νίκου Φιλιππίδη, Μπάμπη Χαλκιά, με τους Αντώνη Κυρίτση, Παγώνα Αθανασίου, Σάββα Σιάτρα, Γιάννη Καψάλη, Κώστα Τζίμα και Δημήτρη Υφαντή στο τραγούδι, δύο μαντολίνα, δύο βιολιά και ένα ντέφι, η συναυλία ήταν διαγωνισμός το ποιος θα το πει καλύτερα, δίπλα σε ένα ιερό τέρας σε έναν χώρο που δεν θα ξαναπαίξουν ποτέ μαζί. Το αποτέλεσμα δεν ήταν διονυσιακό όπως στα πανηγύρια αλλά δωρικό, όπως η ηπειρώτικη μουσική με το αργό της τέμπο.

Με φόντο τον χορό από το Λύκειο Ελληνίδων Ιωαννίνων και την Ομάδα Παραδοσιακών Χορών του Αμερικάνικου Κολλεγίου, όπου κάθε στολή ήταν έκθεμα μουσείου.  Σε κάθε συναυλία, υπάρχει μια στιγμή που για καλό ή για κακό σού μένει αξέχαστη. Για μένα και για καλό ήταν η στιγμή όπου ο Γιάννης Καψάλης με τον Γιάννη Σιάτρα στο κλαρίνο τραγούδησε την «Κυρα-Φροσύνη». Κάθε είδος μουσικής έχει τεχνικές και λαρυγγισμούς που είναι μοναδικοί. Πιστεύω ότι ο Καψάλης έχει βρει δικές του τεχνικές. Κάποια περάσματα με τρέμουλο και φαλτσέτο δεν υπάρχουν όχι στο δημοτικό αλλά πουθενά. Οπως και ολόκληρη η συναυλία που αποδείχτηκε αξέχαστη εμπειρία. Από το πουθενά.

Σουρεαλισμός

Αντίθετα με τους συντελεστές της συναυλίας του Πετρολούκα Χαλκιά, το Μέγαρο δεν στάθηκε ανάλογα. Το κυλικείο του είναι σουρεαλιστικό. Εχει μια δόση χιούμορ να πρέπει να πας στο κυλικείο για να παραγγείλεις, να δίνεις την παραγγελία σου και να μη σου τη δίνουν αλλά να τη φέρνει σερβιτόρος με άψογο σμόκιν που έχει αφήσει πάνω από τα σάντουιτς το νάιλον περιτύλιγμα. Γιατί να μην παίρνει την παραγγελία στο τραπέζι ή να μην τη δίνεις στο κυλικείο και να παίρνεις ό,τι παράγγειλες είναι από τα μυστήρια. Οσο για το νάιλον περιτύλιγμα, δένει υπέροχα με το κολονάτο ποτήρι της σαμπάνιας, που παραδοσιακά παραγγέλνουν στις συναυλίες.

Ο ήχος

Το πιο εξοργιστικό όμως ήταν ο ήχος. Κατά τη γνώμη μου, μέτριος αλλά, ας πούμε, ότι η γνώμη είναι υποκειμενική. Αντικειμενικό είναι ο Πετρολούκας να παίζει κλαρίνο, το μικρόφωνο να κουνιέται στο σταντ, να προσπαθεί να το σταθεροποιήσει και να μην μπορεί και ένα stage hand να μην εμφανίζεται να τον βοηθήσει. Δεν ξέρω αν υπεύθυνο για τη σκηνή ήταν το Μέγαρο αλλά στο Μέγαρο άκουσα τη συναυλία. Τέλος, είμαι σίγουρος ότι στα πανηγύρια οι συντελεστές της συναυλίας θα έχουν δει χειρότερα, αλλά η έκφραση «για τα πανηγύρια» δεν σημαίνει και τους χώρους των συναυλιών.