Άννα Ντούμα

της Άννας Ντούμα

Παρακολούθησα με πάρα πολύ μικρό ενδιαφέρον την ομιλία του Πρωθυπουργού και των λοιπών υπουργών στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Για να είμαι ειλικρινής παρακολούθησα αποσπάσματα, γιατί πόση βλακεία μπορεί να αντέξει ένας άνθρωπος χωρίς διαλείμματα; Παρόλα αυτά, υπήρξε ένα σημείο το οποίο πραγματικά παρακολούθησα με μεγάλη προσοχή και αφορούσε τις προβλεπόμενες ενέργειες της κυβέρνησης σχετικά με τη Νεανική Επιχειρηματικότητα.

Ο Υπουργός Ανάπτυξης, κύριος Χρυσοχοϊδης, αναφερόμενος στις ευκαιρίες που προσφέρει και θα προσφέρει μελλοντικά η κυβέρνηση σε νέους που φιλοδοξούν να δραστηριοποιηθούν μόνοι τους επαγγελματικά, είπε ότι το μοντέλο ανάπτυξης που υπήρχε ως τώρα ήταν ούτως ή άλλως ένα μοντέλο «ρηχής ανάπτυξης», χωρίς εξειδίκευση, που δεν προσέφερε δυνατότητες ανάπτυξης στους τομείς της παραγωγής και της τεχνολογίας και κατ’επέκταση ευκαιρίες απασχόλησης σε σχεδόν ένα εκατομμύριο μορφωμένους νέους.

Τόνισε ότι η ανεργία των νέων δεν είναι τόσο ένα προϊόν της Κρίσης, όσο ένα προϊόν ενός εσωστρεφούς μοντέλου. Σύμφωνα λοιπόν με τον Υπουργό Ανάπτυξης, στόχος είναι η ενίσχυση της παραγωγής, της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας που θα στηρίξει τους νέους που θέλουν να δραστηριοποιηθούν σε σχετικά επαγγέλματα.

Κλείνοντας, είπε ότι «η απάντηση στην ανεργία είναι η Νεανική Επιχειρηματικότητα», αναφέροντας δύο προγράμματα που ήδη τρέχουν. Το πρώτο πρόγραμμα «Νεανική Επιχειρηματικότητα» στηρίζει τα νεανικά εγχειρήματα με πλήρη επιδότηση σε συνδυασμό με ένα χαμηλότοκο δάνειο, ενώ το δεύτερο πρόγραμμα που επιδοτείται από το ΕΣΠΑ, καλύπτει το 60% του κόστους ίδρυσης ή επέκτασης μιας επιχείρησης που βασίζεται σε μια καινοτόμο ιδέα.

Βέβαια, τι θεωρείται «καινοτόμος ιδέα» είναι ένα θέμα που σηκώνει μεγάλη συζήτηση. Επίσης, αυτό που παρέλειψε να αναφέρει είναι ότι η επιδότηση του ΕΣΠΑ αφορά κυρίως μεταποιητικές δραστηριότητες, αποκλείοντας έτσι, μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων που μπορεί να έχουν μια καινοτόμο ιδέα, η οποία όμως αφορά άλλες δραστηριότητες. Τέλος, πρόσθεσε ότι στο τέλος του τρέχοντος έτους θα ξεκινήσει και ένα νέο πρόγραμμα για την ενίσχυση της παραγωγής, της μεταποίησης και των νέων τεχνολογιών.

Τι καταλαβαίνουμε από όλα αυτά; Τίποτα. Σε τι μπορούμε να ελπίζουμε; Σε τίποτα. Σε καμία περίπτωση δε θα ήθελα να ακούγομαι δύσπιστη ή απαισιόδοξη, αλλά δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι τα ίδια πρόσωπα που μέχρι σήμερα συντηρούσαν ένα μοντέλο «ρηχής ανάπτυξης», ξύπνησαν ένα πρωί και αποφάσισαν ότι θέλουν να βοηθήσουν τους νέους. Σίγουρα, δεν είναι κακό ένας νέος να ψάχνεται και να ανακαλύπτει πιθανές ευκαιρίες που θα τον διευκολύνουν στο ξεκίνημά του, αλλά έχω την αίσθηση ότι όλα κρίνονται στις μικρές αλλά σημαντικές λεπτομέρειες.

Για παράδειγμα, ένας ενδιαφερόμενος που η αίτησή του έχει εγκριθεί για την επιδότηση του ΕΣΠΑ, θα πρέπει να περιμένει δύο χρόνια μέχρι να γίνει ο προβλεπόμενος έλεγχος για να πάρει την επιδότηση, που σημαίνει ότι μέχρι τότε θα πρέπει να έχει βρει άλλη πηγή χρηματοδότησης, ή να έχει αυτοχρηματοδοτηθεί. Κι αν δεν τα καταφέρει και κλείσει η επιχείρησή του πριν τον έλεγχο; Δεν παίρνει φράγκο. Κι αν κλείσει αμέσως μετά τον έλεγχο; Τότε τον κυνηγάνε να του πάρουν πίσω την επιδότηση. Ω, ναι. Αυτές οι μικρές λεπτομέρειες είναι λοιπόν που κάνουν τη ζωή πιο ενδιαφέρουσα. Γιατί πώς θα ήταν η ζωή, αν όλα ήταν εύκολα; Απλά βαρετή. Το’πιασες τώρα το νόημα; Κράτα το.

Θα μου πεις τότε «ΟΚ. Και τι να κάνω; Να περιμένω πάνω από το ακουστικό μήπως και με καλέσουν για συνέντευξη σε μια από 627 εταιρίες που έχω στείλει βιογραφικό, ή να τα μαζέψω και να φύγω;». Σίγουρα και αυτές είναι επιλογές, όπως και το να τολμήσεις να ξεκινήσεις μια δουλειά μόνος σου, ανεξάρτητα, όμως από το αν θα σε βοηθήσει το κράτος ή όχι. Θεωρώ δηλαδή πιο πιθανό να πετύχεις επαγγελματικά έχοντας τόλμη, πείσμα, υπομονή, επαφές και ένα τάμα στην Τήνο, παρά περιμένοντας το περιβάλλον να γίνει ευνοϊκότερο.

Υπάρχει όμως και μια λέξη που χρησιμοποίησε ο Υπουργός Ανάπτυξης με την οποία συμφωνώ. Η λέξη αυτή είναι η «εσωστρέφεια».  Γενικά, εμείς οι Έλληνες, σαν λαός, είμαστε αρκετά εσωστρεφείς. Σίγουρα, ένα κράτος που βάζει μονίμως φραγμούς σε κάθε επιχειρηματική προσπάθεια, είτε μέσω της γραφειοκρατίας, είτε με την έλλειψη χρηματοδότησης, είτε με τη βαριά φορολόγηση, αποθαρρύνει κάθε ενέργεια. Αλλά ας πούμε την αλήθεια. Σε πόσους από εμάς δεν αναβοσβήνει μέσα στο κεφάλι μας η φράση «Επαγγελματική Αποκατάσταση»;

Η λέξη «αποκατάσταση» είναι μια τεράστια παγίδα στην οποία έχουμε πέσει οι περισσότεροι από εμάς. Διότι αν το καλοσκεφτούμε, όταν οι σπουδές έχουν ολοκληρωθεί και έρχεται η ώρα να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε επαγγελματικά, οι επιλογές είναι συνήθως συγκεκριμένες. Ή θα ακολουθήσουμε το επάγγελμα των γονιών μας, όταν αυτό είναι εφικτό, έχοντας την ασφάλεια μιας «στρωμένης» δουλειάς, ή θα στραφούμε στον ιδιωτικό ή το δημόσιο τομέα.
Έτσι μας μεγάλωσαν. Κι αν είμαστε «κατασκευασμένοι» για άλλα πράγματα; Καλύτερα να το ξεχάσουμε. Νομίζω ότι η νοοτροπία που επικρατεί σήμερα, κυρίως στη νέα γενιά, όσον αφορά το επαγγελματικό κομμάτι, μου θυμίζει λίγο τα συνοικέσια της Ελλάδας του ’50. «Γαμπρός να’ναι κι ό,τι να’ναι.». Όπου «γαμπρός», βάλε «δουλειά» και έχεις την κασέτα που σου παίζουν σήμερα οι γονείς. Γιατί όπως είπαμε, το παν είναι η αποκατάσταση.

Και έρχομαι τώρα εγώ να ρωτήσω το εξής: όταν οι υποψήφιοι «γαμπροί» είναι όλοι κι όλοι δέκα στη χώρα, ενώ οι υποψήφιες «νύφες» μερικές δεκάδες χιλιάδες, τι να σου κάνει κι αυτός ο δύσμοιρος ο γαμπρός; Έτσι κάπως γίνεται και με τις εταιρίες σήμερα. Όταν οι εταιρίες, αριθμητικά και μόνο έχουν περιοριστεί, ενώ οι άνεργοι έχουν αυξηθεί ραγδαία, πώς θα γίνει το «ζευγάρωμα» (το οποίο βέβαια και να γίνει, δεν αποκλείεται να καταλήξει σε ένα κακό συνοικέσιο);

Άρα τι κάνουμε; Περιμένουμε πότε θα κάνει ξαστεριά; Όχι φυσικά. Επιλέγουμε και σιγά σιγά χτίζουμε το μέλλον που μας ταιριάζει. Όποιο κι αν είναι αυτό. Όσο δύσκολο κι αν φαίνεται. Ξεβολευόμαστε κι απλά «κάνουμε», χωρίς να περιμένουμε οι άλλοι να «κάνουν» για μας. Κι αν αποτύχουμε; Τουλάχιστον δοκιμάσαμε. Μαζεύουμε τα κομμάτια μας, σηκωνόμαστε και ξαναπροσπαθούμε.

Α, και πετάμε από το παράθυρο την κασέτα της «αποκατάστασης». Γιατί όταν φτάσω στα πενήντα μου και το παιδί μου με ρωτήσει πώς ξεκίνησα και προχώρησα επαγγελματικά, θέλω να είμαι σε θέση να του πω: «Παιδί μου, εγώ προσπάθησα. Και απέτυχα. Και μετά ξαναπροσπάθησα. Και μετά πέτυχα.». Και όχι να του πω: «Παιδί μου εγώ περίμενα. Το ίδιο να κάνεις και εσύ. Να περιμένεις τον Παπανδρέου να σου φτιάξει την ιδανική πραγματικότητα» (ναι γιατί; Αμφιβάλλεις ότι και τότε ένας Παπανδρέου θα κυβερνάει;)