Καρκίνος του μαστού και λεμφοίδημα: Η έγκαιρη ενημέρωση βελτιώνει τη ζωή των ασθενών

Ο μήνας Οκτώβριος έχει καθιερωθεί ως μήνας ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Μαστού. Καθώς το ποσοστό επιβίωσης των ασθενών με καρκίνο του μαστού βελτιώνεται, αυξάνεται το ενδιαφέρον για μείωση των ανεπιθύμητων αποτελεσμάτων της θεραπείας που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Το λεμφοίδημα είναι μία από τις πιο επίφοβες «παρενέργειες» της θεραπείας για τον καρκίνο του μαστού. Σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα,  1 στις 5 γυναίκες με καρκίνο του μαστού θα αναπτύξει λεμφοίδημα σε κάποια στιγμή της ζωής της. Παρουσιάζεται με αύξηση του όγκου των άνω ή κάτω άκρων ή του κορμού λόγω δυσλειτουργίας του λεμφικού συστήματος (λεμφαδένες - λεμφαγγεία) και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής των ασθενών. Είναι ιδιαίτερα συχνό μετά από χειρουργικές επεμβάσεις αντιμετώπισης καρκίνου του μαστού και των γεννητικών οργάνων.

Παράγοντες κινδύνου και αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος
Πρόσφατες έρευνες αναδεικνύουν κατά τους ειδικούς ότι οι βασικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη λεμφοιδήματος είναι ο αριθμός των αφαιρούμενων λεμφαδένων, ο αριθμός των ακτινοθεραπειών και ο δείκτης μάζας σώματος τη στιγμή της διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Αυτά τα στοιχεία έχουν βοηθήσει στην εκπαίδευση των ασθενών και στην αναγνώριση και στενή παρακολούθηση των ασθενών που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο.

Η έγκαιρη διάγνωση του είναι απαραίτητη για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του, επισημαίνουν οι ειδικοί της Πολυπαραγοντικής Ομάδας Αντιμετώπισης Λεμφοιδήματος (Π.Ο.Α.Λ.), που λειτουργεί στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας. Σημειωτέον πως πρόκειται για το μοναδικό οργανωμένο πρόγραμμα αντιμετώπισης λεμφοιδήματος στο ΕΣΥ και  λειτουργεί από το 2012 το πρόγραμμα «ΠΡΟΛΗΨΗ ΛΕΜΦΟΙΔΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ». Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού  έχουν ενημερωθεί και αξιολογηθεί 327 γυναίκες με καρκίνο του μαστού από όλη την Ελλάδα.

Πολλές φορές, όμως, η νόσος δεν διαγιγνώσκεται και αν διαγνωστεί, δεν δίνονται οι απαραίτητες κατευθύνσεις στους ασθενείς. Το λεμφοίδημα δεν θεραπεύεται, αλλά εφόσον διαγνωστεί εγκαίρως αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με απλές μεθόδους και προλαμβάνονται οι δυσάρεστες επιπτώσεις του. Ειδικά στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού, απλά μέτρα πρόληψης μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τις πιθανότητες δημιουργίας λεμφοιδήματος.

Η αναγνώριση και παρακολούθηση γίνεται με συχνή μέτρηση του όγκου του άνω άκρου στην πλευρά, όπου έχει λάβει χώρα θεραπεία για καρκίνο του μαστού. Ωστόσο, σύμφωνα πάλι με πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα η μέτρηση είναι αποτελεσματική και παρέχει σωστή πληροφόρηση μόνο, όταν ξεκινήσει προεγχειρητικά.

Η επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας για το λεμφοίδημα καλεί τους ασθενείς με διάγνωση καρκίνο του μαστού να επισκεφτούν το δωρεάν Πρόγραμμα Πρόληψης Λεμφοιδήματος της Π.Ο.Α.Λ. καλώντας στο τηλέφωνο 2413502160 (με ειδική πρόβλεψη των μελών της Π.Ο.Α.Λ. για ελάχιστη αναμονή του ραντεβού).

Επιπρόσθετα,  καλεί τους Επαγγελματίες Υγείας που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα να παραπέμπουν στην Π.Ο.Α.Λ. τους ασθενείς προεγχειρητικά για ενημέρωση και καταγραφή του όγκου του μέλους, ώστε να είναι δυνατή η πρώιμη αναγνώριση και αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος.