Οι Durrels ( και ο Γεωργούλης ) της Κέρκυρας σαρώνουν στη βρετανική TV

Νοσταλγικές εικόνες γεμάτες ομορφιά, ειδυλλιακά ελληνικά τοπία από την Κέρκυρα μιας άλλης εποχής και στο επίκεντρο η ιστορία των Ντάρελ - μιας από τις πιο επιφανείς οικογένειες της Βρετανίας που έζησε στην Κέρκυρα από το 1935 έως το 1939.

Αυτό είναι το θέμα της σειράς του ITV «The Durrels», που έκανε δυναμική έναρξη την 1η Απρίλη και πρόκειται να συνεχιστεί με άλλους δύο κύκλους. Οι δημιουργοί μιλάνε για ανέλπιστη επιτυχία, αφού οι 6.500.000 θεατές συνιστούν ρεκόρ που, όπως επισημαίνεται σε διθυραμβικό κείμενο του «Guardian», έχει να σημειωθεί από το 2014 στη βρετανική τηλεόραση.
Ο λόγος, δε, που όλοι μιλάνε για το «νέο Downton Abbey» δεν είναι μόνο ότι στο σίριαλ εμφανίζονται οι ίδιοι οι δημιουργοί, αλλά για το ότι παρατηρείται μια επιστροφή σε παρόμοια νοσταλγικά θέματα. Περισσότερο όμως κι από αυτό, οι «Durrels» αποτελούν κάτι σαν αντικείμενο αναφοράς για την Αγγλία: ο περίφημος συγγραφέας του «Αλεξανδρινού Κουαρτέτου», Λόρενς Ντάρελ, (εκδ. Μεταίχμιο, μτφ. Μαριάννα Παπουτσοπούλου) είναι από τα διασημότερα πρόσωπα στην ιστορία των γραμμάτων παγκοσμίως, όπως και ο αδελφός Τζέραλντ Ντάρελ, αφού δεν υπάρχει βρετανόπουλο που να μην έχει διαβάσει κάποιο από τα εύθυμα χρονογραφήματα και μυθιστορήματα του. Το βιβλίο «Η οικογένειά μου και άλλα ζώα» (εκδ. Καλειδοσκόπιο, μτφ. (Δήμητρα Σίμου, Μαρίνα Δημητρά) είναι το απόλυτο σημείο αναφοράς αφού καταγράφει με χιούμορ και ξεχωριστή ενάργεια τα έργα και τις ημέρες της οικογένειας στην Κέρκυρα- και στο οποίο βιβλίο βασίστηκε το σενάριο της ομώνυμης σειράς.

Και Ελληνες στο καστ

Κανείς στην Αγγλία δεν προσδοκούσε τέτοια τεράστια ανταπόκριση από το κοινό. Ενδεχομένως αυτή να οφείλεται στον συνδυασμό της ποιοτικής δουλειάς και των πανέμορφων ελληνικών τοπίων, γεγονός που έχει ήδη αναδείξει την Κέρκυρα σε απόλυτο προορισμό για το φετινό καλοκαίρι. Δεν είναι τυχαίο ότι τα μεγαλύτερα ταξιδιωτικά γραφεία, όπως η Tui, διαφημίζουν ήδη στις σελίδες τους «διακοπές στον τόπο όπου γυρίστηκαν οι Durrels», καταγράφοντας τεράστια αύξηση στις κρατήσεις για το ρομαντικό νησί του Ιουνίου. Σε σχετικό ρεπορτάζ ο «Guardian», που ερευνά τον τεράστιο αντίκτυπο που έχει η σειρά στο κοινό, καταγράφει, μεταξύ άλλων, την εξήγηση της διευθύντριας παραγωγής Σάλι Γούντγουορντ Τζεντλ: «Ισως επειδή όλοι αποζητάμε τον ήλιο και την απόδραση. Δεν θέλουμε κάτι αρρωστημένα γλυκερό - ούτε εμείς ούτε το κοινό. Επομένως, οτιδήποτε μας φαινόταν “γλυκούλικο”, το κόβαμε. Την ίδια στιγμή στόχος μας ήταν η σειρά να αποπνέει κάτι απόλυτα και υπέρ το δέον απολαυστικό για τους θεατές». Και απ’ ό,τι φαίνεται, τα κατάφεραν. Στη σειρά, που είναι από τις πρώτες σε θεαματικότητα στη βρετανική τηλεόραση, εκτός από τους βραβευμένους Κίλι Χόουζ και Τζέιμς Κόσμο, παίζουν και Ελληνες ηθοποιοί: ο Γιώργος Καραμίχος, η Ηλέκτρα Νικολούζου και ο Αλέξης Γεωργούλης, ο οποίος μάλλον κάνει ήδη διεθνή καριέρα.

Το θέμα της σειράς αφορά τη μετοίκηση της οικογένειας Ντάρελ -που είχε μείνει από νωρίς χωρίς πατρική φιγούρα- στην Κέρκυρα, το 1935, μετά την παρότρυνση του μεγαλύτερου γιου και διάσημου συγγραφέα Λόρενς προς τη μητέρα του να μεταβούν στο νησί. Ο Λόρενς ανέκαθεν περιέγραφε το βρετανικό περιβάλλον ως αποπνικτικό, κάνοντας λόγο για τον «αγγλικό θάνατο» και έτρεφε μεγάλη αγάπη για τα μέρη της Μεσογείου. Σταδιακά, πάντως, το νησί αγάπησαν τόσο ο 10χρονος Τζέραλντ, ο οποίος ήταν αρχικά επιφυλακτικός, όσο και ο ατίθασος, μανιακός με τα όπλα Λέσλι, αλλά και η πιο εσωστρεφής και εμμονική με την εξωτερική της εμφάνιση Μάργκο. Ειδικά ο Τζέραλντ Ντάρελ, ο οποίος συνέγραψε και το χρονικό «Η οικογένεια μου και άλλα ζώα», δεν ξεπέρασε ποτέ την Κέρκυρα και τη ζωή στο νησί που «ήταν μια οπερέτα από τις πιο πολύχρωμες και αστραφτερές».



Η οικογένεια Ντάρελ, το 1938, στη βερικοκί βίλα στην Κέρκυρα


Εκεί άλλωστε συνειδητοποίησε τη μεγάλη του αγάπη για τα ζώα, που τον έκανε περίφημο φυσιοδίφη. Στο βιβλίο του αναφέρει επίσης ότι πρότυπό του είχε τον Γιαν Φαμπρ, πρόγονο του γνωστού καλλιτεχνικού διευθυντή που τάραξε την Αθήνα, αλλά και αφήνεται να παρασυρθεί από τον ενθουσιασμό του για τον ήλιο, την αθωότητα, τον αυθορμητισμό και τη ζεστασιά των κατοίκων. Οπως συμβαίνει και στο σίριαλ, πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν δύο φιγούρες που ο Τζέραλντ αγάπησε βαθιά: ο ερευνητής και ουσιαστικός του μέντορας Θεόδωρος Στεφανίδης και ο ταξιτζής-προστάτης-άνθρωπος για όλες τις δουλειές Σπύρος, «ένας τεράστιος, καφετής, άσκημος άγγελος που μας πρόσεχε τόσο τρυφερά που θα ’λεγε κανείς πως ήμαστε ελαφρώς καθυστερημένοι».

Ο Αλέξης Γεωργούλης, αγνώριστος στον ρόλο του ταξιτζή-ανθρώπου για όλες τις δουλειές, Σπύρου Χαλικιόπουλου


Οχι μόνο ήταν αυτός που προστάτευε την οικογένεια από κάθε αναποδιά και τους μάθαινε πώς να κάνουν παζάρια, αλλά φρόντισε για τη μετακόμιση από τη «φραουλιά βίλα», όπως την αποκαλεί με χιούμορ, στη «βερυκοκιά βίλα» επειδή ο Λόρενς -Λάρι- Ντάρελ ήθελε να μπορεί να υποδέχεται σε έναν άνετο χώρο τους επιφανείς καλεσμένους του. Σε αυτούς συγκαταλεγόταν και μια παράδοξη και κάπως ιδιόμορφη ομήγυρη από διανοούμενους -είναι πολύ αστεία τα περιστατικά με την κυρία με την περούκα με την κοκκινόχρωμη κώμη- αλλά και διάσημα ονόματα όπως ο Χένρι Μίλερ, ο οποίος συμπεριέλαβε στον «Κολοσσό του Αμαρουσίου» τις εμπειρίες του από την Ελλάδα. Είναι γνωστή άλλωστε η σχέση του Ντάρελ όχι μόνο με τον Μίλερ, αλλά και με τον Κατσίμπαλη και τον Σεφέρη. (Ο Εντμουντ Κίλι είχε αναφερθεί εκτενώς στη φιλία που συνέδεε τούτα τα επιφανή πρόσωπα στο «Αναπλάθοντας τον Παράδεισο».)


Ο Γιώργος Καραμίχος στον ρόλο του Τεό Στεφανίδη, του ερευνητή και ουσιαστικού μέντορα του Τζέραλντ Ντάρελ



Πέρα όμως από τις μυθιστορηματικές προοπτικές και την τεράστια συμβολή της οικογένειας στη μακρά ιστορία των γραμμάτων, τα ευτράπελα περιστατικά αφθονούν στο βιβλίο: η οικογένεια φτάνοντας σε ένα νησί με δύσκολες και ενίοτε πρωτόγονες συνθήκες αδυνατούσε όχι μόνο να βρει σπίτι με μπανιέρα αλλά και να αντιληφθεί τα διαφορετικά ήθη της εποχής. Εντύπωση τους προκαλούσαν τα τοπικά έθιμα όπως η λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα (που περιγράφεται γλαφυρά στο βιβλίο), η ζεστασιά των κατοίκων (ο ενθουσιασμός του Τζέραλντ για τη μεγαλοπρέπεια ενός βοσκού), η ομορφιά της φύσης. Γράφει χαρακτηριστικά ο Τζέραλντ: «Βλέπαμε κάτω το νησί να λαγοκοιμάται λαμπυρίζοντας σαν ακουαρέλα στην αχλή της ζέστης. Ασημοπράσινες ελιές, σκουροπράσινα κυπαρίσσια, πολύχρωμα βράχια στις ακτές, και η θάλασσα απαλή και λεία σαν οπάλι, στο μπλε της αλκυόνας, το πράσινο του σμαραγδιού. Μια-δυο πτυχές μονάχα να διπλώνουν εδώ κι εκεί, στη γυάλινη επιφάνεια, κάθε που αγκάλιαζε ένα μικρό βράχινο ακρωτήρι φορτωμένο ελιές. Ακριβώς κάτω απ’ το μέρος που καθόμασταν ήταν ένα μικρό ακρογιάλι, μισοφέγγαρο, με μια δαντέλα άμμο στην άκρη. Ενας γιαλός τόσο ρηχός, με τόσο λαμπερό αμμουδερό βυθό, που το νερό φάνταζε αχνό γαλάζιο, σχεδόν άσπρο». Και αυτή είναι μία από τις άπειρες περιγραφές του φυσιοδίφη που ενέπνευσαν αναγνώστες του βιβλίου και θεατές της σειράς να επισκεφτούν την Κέρκυρα.


Σκηνή από το σίριαλ: η οικογένεια Ντάρελ μετακομίζει στην Κέρκυρα και ο Αλέξης Γεωργούλης τούς κάνει τον σοφέρ


«Η παιδική μου ηλικία στην Κέρκυρα καθόρισε τη ζωή μου. Αν είχα το χάρισμα του μάγου Μέρλιν, θα δώριζα σε κάθε παιδί την παιδική μου ηλικία», θα πει αργότερα εξηγώντας πως εκεί μπήκαν οι βάσεις γι’ αυτό που θα γίνει αργότερα, ένας θερμός προστάτης και μελετητής της φύσης και του έμβιου βασιλείου. Η χελώνα του με το όνομα Αχιλλέας δεσπόζει όχι μόνο στις περιγραφές του βιβλίου, αλλά και στις φωτογραφίες που κρατά από την παιδική του ηλικία, ενώ εντύπωση κάνει η σχέση που ανέπτυξε εξαρχής με κάθε λογής στοιχεία (είναι ξεκαρδιστικά τα στιγμιότυπα με τους σκορπιούς που σκόρπισε στο σπίτι μεταφέροντας τη σκορπίνα με τα μικρά στην πλάτη σε ένα κουτί από σπίρτα). Διόλου τυχαία, λοιπόν, για τα γυρίσματα της σειράς κατέφτασαν από την Αγγλία μια σειρά από άγρια ζώα όπως πελεκάνοι, κουκουβάγιες, πίθηκοι και ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί.



Ο 10χρονος Τζέραλντ Ντάρελ, κατά την παραμονή του στην Κέρκυρα. «Η παιδική μου ηλικία στην Κέρκυρα καθόρισε τη ζωή μου. Αν είχα το χάρισμα του μάγου Μέρλιν, θα δώριζα σε κάθε παιδί την παιδική μου ηλικία», θα πει αργότερα


Την ίδια αγάπη για τη φύση μοιράζεται και η χήρα του Τζέραλντ Ντάρελ, Λι, η οποία γνώρισε τον επιστήμονα και συγγραφέα, ενώ αυτή ήταν 28 κι εκείνος 52. Για τη Λι ο Τζέραλντ ήταν κάτι σαν είδωλο, αφού είχε ήδη διαβάσει όλα τα βιβλία του και μοιράζονταν τα ίδια ενδιαφέροντα. Δεν είναι τυχαίο ότι στην παράδοξη για τους πολλούς αυτή σχέση στόχος ήταν να προστατευτεί κάθε σπάνιο είδος και γενικότερα η άγρια ζωή. Μαζί γύρισαν τον κόσμο, μαζί ίδρυσαν το Κέντρο Προστασίας Αγριας Φύσης στο Τζέρσεϊ. Και αυτός για να της δείξει την αγάπη του της έκανε δώρο για την 10η επέτειο του γάμου τους τέσσερις σπάνιες ταραντούλες.
Το 1982, η βασίλισσα τιμώντας τον Ντάρελ για το σπάνιο έργο του, αποφάσισε να τον χρίσει μέλος του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Μετά τον θάνατό του έμεινε η Λι Ντάρελ να συνεχίσει το πολύτιμο αυτό έργο με μεγάλο κόπο και ιδιαίτερη προσπάθεια, αφού χρειάζονται μεγάλοι πόροι για να συντηρηθεί το Κέντρο. Οπως όμως της έλεγε χαρακτηριστικά ό άντρας της, «ξεκίνα με τα ζώα κι όλα τα άλλα θα ακολουθήσουν»,.

Η Λι Ντάρελ στην Ελλάδα

Γνωρίζοντας κανείς τη χήρα Ντάρελ από κοντά, εντυπωσιάζεται από την ευγένεια και το ήθος της. Αφορμή για τη γνωριμία μαζί της στάθηκε η όμορφη βραδιά που διοργάνωσε, την περασμένη βδομάδα, ο Βρετανός πρέσβης, Τζον Κίτμερ, στην κατοικία του και αλλοτινό σπίτι του Ελευθέριου Βενιζέλου, δίνοντας την ευκαιρία στην κυρία Ντάρελ να γιορτάσει μια και το όνομα του συζύγου επανέρχεται στην επικαιρότητα με τον καλύτερο τρόπο, αλλά και για το βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος. Σε έναν θερμό λόγο, απ’ όπου δεν έλειπαν ο ενθουσιασμός, το χιούμορ και η συγκίνηση, η κυρία Ντάρελ μάς μίλησε για τις ημέρες της οικογένειας στη λίμνη Αντινιώτισσα αλλά και τη στενή τους σχέση με το Κοντόκαλι (τη Βίλα Ανεμογιάννη) και την τελευταία επίσκεψη του Ντάρελ στην Κέρκυρα τη δεκαετία του ’80.

Ο Αλέξης Γεωργούλης στα γυρίσματα της σειράς


Ο τουρισμός ήταν ήδη τότε σε ανάπτυξη στην περιοχή, κάτι που είχε δυσαρεστήσει τον Τζέραλντ Ντάρελ αναγκάζοντάς τον να αναρωτηθεί «πώς αυτή η πιο όμορφη γυναίκα στον κόσμο πάσχει από μια οξεία και σε τελικό στάδιο λέπρα που λέγεται τουρισμός». Οπως μας πληροφόρησε η κυρία Ντάρελ, το νησί δεν έχει πάψει όλα αυτά τα χρόνια να τιμά τη συμβολή της οικογένειας. Το 2006 ολόκληρο πάρκο πήρε το όνομά του από τους Ντάρελ και το 2009 αποκαλύφθηκε ειδική αναμνηστική πλάκα στο Μποσκέτο αφιερωμένη στα αδέλφια Τζέραλντ και Λόρενς, αυτούς τους εξαιρετικούς «συγγραφείς και φιλέλληνες». Σήμερα η σειρά είναι αποκλειστικά επικεντρωμένη στην οικογένεια Ντάρελ και κάνει και πάλι διάσημη την Κέρκυρα με τον ιδανικότερο τρόπο. Καθώς φαίνεται υπάρχουν και αυτοί οι φιλέλληνες, αλλά και αυτή η οπτική μιας άλλης, όμορφης Ελλάδας.


Λι και Τζέραλντ Ντάρελ