Επίσκεψη Βαρθολομαίου στη Μόσχα

Πανηγυρικό συλλείτουργο στον καθεδρικό ναό του Σωτήρος στη Μόσχα ετέλεσαν σήμερα ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών Κύριλλος, ο οποίος μεταξύ άλλων έχει σήμερα την ονομαστική του εορτή, ημέρα κατά την οποία τιμάται η μνήμη των βαπτιστών των Σλάβων ισαποστόλων Κυρίλλου και Μεθοδίου.

«Ο Μακαριότατος Πατριάρχης Κύριλλος φλέγεται όσον ολίγοι από την μέριμναν και τον ζήλον της διαφυλάξεως και προβολής της Ορθοδόξου ταυτότητος του ρωσικού λαού εις μιαν εποχήν, κατά την οποίαν όλοι οι Ορθόδοξοι λαοί υφίστανται τας ισχυράς πιέσεις ενός εκκοσμικευμένου πολιτισμού και μιας αμφισβητήσεως των παραδοσιακών αρχών του Ορθοδόξου βίου» διαπίστωσε στην ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης απευθύνοντας τις ευχές του στον προκαθήμενο της ρωσικής Εκκλησίας.

«Εις μιαν εποχήν, κατά την οποίαν αι αποστάσεις μεταξύ των λαών τείνουν να εκμηδενισθούν, ο,τι συμβαίνει εις μίαν Εκκλησίαν αυτομάτως αντανακλά και εις τας λοιπάς», παρατήρησε ο κκ. Βαρθολομαίος, σημειώνοντας ότι καθίσταται προφανής η ανάγκη της βαθύτερης δυνατής σύσφιγξης της ενότητας των Ορθοδόξων Εκκλησιών, διότι «δεν έχομεν πλέον την πολυτέλειαν της αυταρκείας και της αυταρεσκείας ως αυτοκέφαλοι Ορθόδοξοι Εκκλησίαι».
«Όταν μας βλέπουν διηρημένους η χαλαρός και μόνον ηνωμένους οι εκτός ημών είτε μας χλευάζουν είτε μας περιφρονούν. Η Ορθοδοξία οφείλει σήμερον να αποδεικνύει διαρκώς ότι είναι μία και ηνωμένη Εκκλησία, παρά την διάρθρωσιν αυτής εις τοπικάς αυτοκεφάλους Εκκλησίας» πρόσθεσε στην ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης, χαιρετίζοντας το γεγονός ότι ο Πατριάρχης Κύριλλος «προθύμως και πάση δυνάμει θετικώς ανταποκρίνεται» στην πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριαρχείου να συγκαλέσει Άγια και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας «δια της οποίας θα διακηρυχθή κατά τον επισημότερον τρόπον η ενιαία φωνή της Ορθοδόξου Εκκλησίας εις τον σύγχρονον κόσμον».

Αναφερόμενος στο θέμα κατά το χθεσινό γεύμα μετά το συλλείτουργο των δύο προκαθημένων στη μονή του Αγίου Στεργίου στα περίχωρα της Μόσχας ο κκ. Βαρθολομαίος εξέφρασε την ευχή να ολοκληρωθούν οι προετοιμασίες και η Πανορθόδοξος Σύνοδος να γίνει «όχι σε 10, 20, αλλά σε 1, 2, το πολύ 3 χρόνια», χαρακτηρίζοντας την εξέλιξη αυτή και ως απάντηση σε καθολικούς κύκλους, που υποστηρίζουν ότι οι Ορθόδοξες Εκκλησίες χωρίς την ύπαρξη Πάπα είναι διαλελυμένες και δεν μπορούν να έχουν ενότητα.

Στην ίδια χθεσινή πρόποση ο κκ. Βαρθολομαίος απάντησε στις επικρίσεις, που έχουν διατυπωθεί κατά του οικουμενικού θρόνου για «παπικές τάσεις», αρνούμενος οποιαδήποτε ύπαρξή τους, όπως αποδεικνύει η 19ετής πατριαρχία, κατά την οποία το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως καθίσταται συντονιστικό κέντρο του συνόλου της Ορθοδοξίας και ουδέν πέραν αυτού. «Να εργαστούμε όλοι μαζί, όχι χωριστά, για να είναι ο 21ος αιώνας της ορθοδοξίας» παρότρυνε ο κκ Βαρθολομαίος τους συνδαιτυμόνες του, επισημαίνοντας ιδιαίτερα ότι ο αρχιεπίσκοπος Ιλαρίων, επικεφαλής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας «είναι πολύ συχνά σκληρός και επίμονος» στη διαπραγματευτική του στάση.

«Να μην είναι» είπε επιλέξει ο Οικουμενικός Πατριάρχης προσθέτοντας ταυτοχρόνως ότι πρόκειται για έναν προικισμένο Ιεράρχη, στον οποίον έχουν επενδυθεί πολλές ελπίδες.
Αναφερόμενος ειδικότερα στην υπόθεση της Σχολής της Χάλκης ο Οικουμενικός Πατριάρχης επεσήμανε ότι παρά τις υποσχέσεις της τουρκικής κυβέρνησης δεν έχει ακόμη λειτουργήσει και ότι «δεν παραιτούμεθα, το πιστεύουμε ότι μια μέρα θα ανοίξει».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης βρίσκεται για τρίτη ημέρα στη Μόσχα στο πλαίσιο της πρώτης επίσημης επίσκεψής του στη Ρωσία μετά από 17 χρόνια και ήδη συλλειτούργησε δύο φορές με τον Πατριάρχη Κύριλλο, χθες στο ναό της Αγίας Τριάδος της ιστορικής Μονής του Αγίου Στεργίου στο Σεργκίεφ Ποσάντ και σήμερα στον καθεδρικό του Σωτήρος στη Μόσχα.

Οι δύο Πατριάρχες τέθηκαν επικεφαλής πορείας εκατοντάδων νέων της ρωσικής πρωτεύουσας και εγκαινίασαν τον εορτασμό της Ημέρας των σλαβικών γραμμάτων και πολιτισμού, όπως ονομάζεται στη Ρωσία η επέτειος της παράδοσης από τους αδελφούς Κύριλλο και Μεθόδιο του βασισμένου στα ελληνικά αλφαβήτου στους Σλάβους της Μοραβίας.

«Έως σήμερα η Ορθοδοξία αποτελεί τη βάση για εθνική αυτοδιάθεση των περισσότερων κατοίκων της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας, της Μολδαβίας και των υπόλοιπων χωρών που διαποιμαίνονται από τη Ρωσική Εκκλησία και συγκροτούν τον αδιαίρετο με όλη την πολυμορφία του Ρωσικό κόσμο», παρατήρησε στη σημερινή ομιλία του στο ναό του Σωτήρος ο προκαθήμενος της ρωσικής Εκκλησίας, σημειώνοντας ότι «χωρίς να λάβουμε υπόψη μας αυτόν τον παράγοντα δεν είναι δυνατό να κατανοήσουμε ούτε την ιστορία μας, ούτε τον πολιτισμό, αλλά ούτε και την νοοτροπία μας», καθώς «υπό τις συνθήκες της πολιτικής αποσύνθεσης η Εκκλησία παραμένει ο συνδετικός δεσμός αμοιβαίας έλξεως και αμοιβαίας υποστήριξης ανάμεσα στους λαούς που τη συγκροτούν».
Κατά τη χθεσινή πρόποσή του στη μονή του Αγίου Στεργίου ο κκ. Κύριλλος αναφέρθηκε εκτενώς στην προσωπική του γνωριμία με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, από την εποχή ακόμη, που ο ίδιος ήταν νεαρός μητροπολίτης. «Σήμερα εκείνες οι συζητήσεις και εκείνη η γνωριμία αποκτούν άλλο χαρακτήρα, διότι έχουμε ευθύνη για όλη την Ορθοδοξία» παρατήρησε ο Πατριάρχης Μόσχας, εκτιμώντας ότι «δεν πρόκειται για μια απλή επίσκεψη πρωτοκόλλου, το οποίο έχει μείνει πίσω».

«Ας ξεχάσουμε τί είπε κάποιος ή έκανε ο άλλος, ας προχωρήσουμε μπροστά ως ενιαία οικογένεια» ήταν η παρότρυνση του Πατριάρχου Μόσχας, ο οποίος με τη σειρά του επιβεβαίωσε την εκτίμηση ότι παρά την ύπαρξη διαφορετικών προσεγγίσεων σε σειρά διορθόδοξων ζητημάτων τα δύο Πατριαρχεία βελτιώνουν ταχύτατα και αναθερμαίνουν τις σχέσεις τους, που ταλαιπωρήθηκαν στο παρελθόν από άστοχες επιλογές από όλες τις πλευρές.