Νίκος Φελέκης

Τις προηγούμενες ημέρες αχός βαρύς ακούστηκε, πολλά ντουφέκια πέσαν. Μήνα σε γάμο ρίχτηκαν, μήνα σε χαροκόπι; Η Φώφη έκανε πόλεμο με τον Αλέξη Τσίπρα για τα επαχθή μέτρα που αυτός πήρε προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση. «Μας έβαλες θηλιά, δεν μπορούμε να ανασάνουμε», του είπε. «Εσείς μας βάλατε στα μνημόνια, εγώ θα σας βγάλω», της ανταπάντησε ο πρωθυπουργός. 

Αναμφίβολα η εικόνα των δύο στον διάλογο που είχαν στο Μέγαρο Μαξίμου ευνόησε περισσότερο την πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, καθώς η Φώφη εμφανίστηκε ως αρχηγός με πυγμή, πέρασε στην αντεπίθεση και για πρώτη φορά, με τόση ένταση και αποφασιστικότητα, ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει περίπτωση συνεργασίας, και δη κυβερνητικής, του ΠΑΣΟΚ με τον ΣΥΡΙΖΑ. 

Πριν από περίπου έναν χρόνο, ακόμη και πριν από έξι μήνες, στους κόλπους της Δημοκρατικής Συμπαράταξης η άποψη για μελλοντική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ -είτε στο πλαίσιο της Κεντροαριστεράς είτε ακόμη και σε κυβερνητικό πεδίο- είχε αρκετούς οπαδούς. Τώρα είναι εξαιρετικά λίγοι αυτοί που υπερασπίζονται μια τέτοια θέση. Και συνεχώς λιγοστεύουν. Ακόμη και κάποια παπανδρεϊκά στελέχη, αλλά και παράγοντες της Χαριλάου Τρικούπη που είχαν τη γνώμη ότι Κεντροαριστερά χωρίς την Αριστερά δεν μπορεί να υπάρξει, πλέον λαμβάνουν αποστάσεις. Αντίθετα, φαίνεται να αυξάνονται τα στελέχη της Κουμουνδούρου που επιζητούν στρατηγική συνεργασία με τον «χώρο του πρώην ΠΑΣΟΚ».  

Αυτή η πίεση συν φυσικά τα λίαν αρνητικά ευρήματα των δημοσκοπήσεων ήταν άλλωστε και οι λόγοι που οδήγησαν τον πρωθυπουργό να απευθύνει, με συνέντευξή του στην εφημερίδα «Νέα Σελίδα», πρόσκληση για «προοδευτική διακυβέρνηση μετά το τέλος των μνημονίων». Βεβαίως ο απαξιωτικός -είναι η αλήθεια- τρόπος που το έκανε δημιούργησε μεγάλη δυσαρέσκεια στη Χαριλάου Τρικούπη και πρόσθεσε περισσότερα επιχειρήματα στους πολιτικούς φίλους των Κώστα Σημίτη και Ευάγγελου Βενιζέλου, που προτιμούν την κυβερνητική συμπόρευση με τη Ν.Δ.  

Διακεκριμένο στέλεχος της ΔΗΣΥ μας λέει: «Ο Τσίπρας μας κοροϊδεύει όταν αποφαίνεται: “Θα χαιρόμασταν ειλικρινά αν (το ΠΑΣΟΚ) έβρισκε ξανά τον προοδευτικό του προσανατολισμό, αλλά και το κουράγιο να ανοίξει έναν ειλικρινή και χωρίς προκαταλήψεις διάλογο με την κυβερνώσα Αριστερά, τον ΣΥΡΙΖΑ». Και προσθέτει με οργή: «Εμείς να ξαναγίνουμε προοδευτικοί; Δεν κοιτάζει τα μούτρα του που έγινε πιο δεξιός και από τη Δεξιά; Με τον Καμμένο κυβερνά και με τις συμβουλές του Καραμανλή και του Παυλόπουλου. Και όχι μόνο αυτό, αλλά μας προτρέπει, ο αγύρτης, να βρούμε, λέει, και το κουράγιο να ανοίξουμε διάλογο με τον ΣΥΡΙΖΑ. Τι έγινε και τώρα μας θέλει συνομιλητές και συνεταίρους; Δεν είμαστε πια δωσίλογοι, γερμανοτσολιάδες και μιάσματα;». 

Οσοι πάντως γνωρίζουν καλά τον Αλέξη Τσίπρα και συνομιλούν μαζί του υποστηρίζουν ότι το προσκλητήριο του πρωθυπουργού για προοδευτική συνεργασία γίνεται για τέσσερις λόγους: 
Πρώτον, επειδή αυτό το ζητάνε, και μάλιστα επιμόνως, και οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές. Θέλει να δείξει ότι αυτός το επιδιώκει, αλλά η Φώφη και οι άλλοι της ΔΗΣΥ αρνούνται.  

 Δεύτερον, καλώντας τη Φώφη Γεννηματά να πάρει θέση στην ατζέντα Μητσοτάκη, με στόχο «να διαπιστώσουμε τουλάχιστον αν βρισκόμαστε από την ίδια ή από την άλλη πλευρά της αβύσσου», προσπαθεί εντέχνως να της κολλήσει τη ρετσινιά ότι είναι «παρακολούθημα της Δεξιάς και ουρά του Μητσοτάκη». Με αυτό τον τρόπο ελπίζει να διεγείρει τα παραδοσιακά αντιδεξιά και αντιμητσοτακικά αισθήματα του λεγόμενου «ιστορικού ΠΑΣΟΚ» για να συγκρατήσει όσο το δυνατόν περισσότερους από τους πασοκογενείς και αριστερόστροφους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. 

Τρίτον, θέλει να κατευνάσει τις αντιδράσεις στην Κουμουνδούρου, καθώς ολοένα και περισσότερα στελέχη της αρχίζουν να μην αισθάνονται βολικά με τους ΑΝ.ΕΛ. και την κυβερνητική συνεργασία με τον Πάνο Καμμένο. Η απάντησή του σε όσους βουλευτές -ακόμη και υπουργούς- τον πιέζουν να τα σπάσει με τον υπουργό Αμυνας και να συμμαχήσει με το ΠΑΣΟΚ και άλλες κεντροαριστερές δυνάμεις είναι: «Βλέπετε, εγώ προσπαθώ, αυτοί δεν θέλουν. Και όχι μόνο αυτό, θέλουν και να μας ρίξουν. Η συνεργασία με τους ΑΝ.ΕΛ. είναι αναγκαστική».

Και τέταρτον, επειδή το σχέδιό του για τις εκλογές είναι σ’ αυτές να αναμετρηθούν δύο κόσμοι: της Αριστεράς και της Δε­ξιάς. Ολη του η προσπάθεια κατατείνει στο να κατοχυρωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως ο αριστερός πόλος στον νέο διπολισμό. Για να το επιτύχει αυτό θα πρέπει, μέσω της επίκλησης για προοδευτική διακυβέρνηση, να αθροίσει όσο το δυνατόν περισσότερες δυνάμεις ώστε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να μην πάρει αυτοδυναμία, να μην υπάρχουν διαθέσιμοι κυβερνητικοί εταίροι στις επόμενες εκλογές, που θα γίνουν με απλή αναλογική, να συνεχίσουν αυτός και ο ΣΥΡΙΖΑ να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις. 

Κάποιες παλιές καραβάνες του ΠΑΣΟΚ, που έχουν έντονη την αίσθηση της πολιτικής και αντιλαμβάνονται την παγίδα που στήνει ο Τσίπρας, θεωρούν ότι η Φώφη αντί να απορρίψει την πρότασή του για συνεργασία πρέπει να του κάνει ρελάνς, αντιπροτείνοντάς του πράγματα που θα τον εκθέσουν στον κόσμο της Κεντροαριστεράς. «Ο Τσίπρας», λένε, «κάνει προτάσεις συνεργασίας ξέροντας ότι θα τις απορρίψουμε. Ετσι βγαίνει αυτός κερδισμένος κι εμείς χαμένοι στους προοδευτικούς και αντιδεξιούς ψηφοφόρους. Κάνει ό,τι έκανε και στο ΚΚΕ μετά τις εκλογές του Μαΐου του 2012. Συνεχώς του πρότεινε να συμφωνήσουν σε αριστερή κυβέρνηση - μάλιστα κάποια στιγμή είπε ότι θα μπορούσε να είναι πρωθυπουργός η Αλέκα Παπαρήγα.

Το ΚΚΕ απέρριπτε τις προτάσεις, με αποτέλεσμα στις εκλογές του Ιουνίου ο Περισσός να χάσει τη μισή εκλογική του δύναμη. Από το 8,48% έπεσε στο 4,51% και από 26 βουλευτές περιορίστηκε στους 12. Ο ΣΥΡΙΖΑ από το 16,78% πέταξε στο 26,89% και ουσιαστικά μπήκε στην ευθεία για την κατάκτηση της κυβερνητικής εξουσίας. Οι αριστεροί ψηφοφόροι δεν μπορούσαν να κατανοήσουν την άρνηση της ηγεσίας του ΚΚΕ. Οι κεντροαριστεροί ψηφοφόροι που ψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να έχουν απογοητευτεί από τον Τσίπρα, όμως δεν θέλουν να επιστρέψουν και στο ΠΑΣΟΚ που θα συνεργαστεί ξανά με τη Ν.Δ. - και μάλιστα με αρχηγό τον Κ. Μητσοτάκη. Αυτή είναι η παγίδα, αυτή πρέπει να αποφύγουμε». 

Ο τρόπος που προτείνουν για να πέσει ο ίδιος ο Τσίπρας στην παγίδα που στήνει, και όχι η ΔΗΣΥ, είναι ο εξής: «Να πούμε στον Τσίπρα: 1) διώξε τον Καμμένο, 2) ζήτα συγγνώμη για τον χαρακτηρισμό "γερμανοτσολιάς", 3) κάνε αυτοκριτική για τα λάθη, ιδίως της πρώτης σου κυβέρνησης, 4) παραδέξου τις ευθύνες Καραμανλή για την κρίση και τα μνημόνια και 5) έλα να συμφωνήσουμε σε ένα πρόγραμμα δέκα σημείων εξόδου από την κρίση και παραγωγικής ανασυγκρότησης. Είναι σίγουρο ότι ο Τσίπρας δεν πρόκειται να διώξει τον Καμμένο και επίσης είναι δύσκολο να επιτεθεί στον Καραμανλή. Οσο δεν θα το κάνει, εμείς θα κερδίζουμε κι αυτός θα εκτίθεται, ενώ θα έχει προβλήματα στο εσωτερικό του κόμματός του».

Η Φώφη Γεννηματά δεν συμφωνεί με αυτή την προσέγγιση. Αμφισβητεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η κυρίαρχη δύναμη στον προοδευτικό πόλο ή ακόμη κι αν συνεχίζει αριθμητικά, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, να είναι, διαγενομένου του χρόνου αλλά και με την πορεία των εξελίξεων θα χάσει το αριθμητικό πλεονέκτημα. Θεωρεί ότι το δίλημμα δεν είναι με τον Τσίπρα ή τον Μητσοτάκη, αλλά εθνική συνεννόηση ή καταστροφή. Βεβαίως, με αυτό τον τρόπο η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να ξεφύγει αφενός από τον δρόμο της κυβερνητικής συνεργασίας με τον Μητσοτάκη, όπου τη σπρώχνουν οι Κ. Σημίτης, Ευ. Βενιζέλος, Ανδρέας Λοβέρδος και άλλοι, και αφετέρου από την πίεση να συνταχθεί με όσους επιθυμούν μέτωπο προοδευτικής διακυβέρνησης με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Και προσπαθεί να ξεφύγει επειδή γνωρίζει ότι στις συνθήκες ακραίας πόλωσης όπου θα γίνουν οι επόμενες εκλογές ελάχιστοι είναι αυτοί που θα ψηφίσουν ένα κόμμα του οποίου ο ρόλος είναι συμπληρωματικός των δύο μεγάλων. Το πιθανότερο, λοιπόν, με αφετηρία και το συνέδριο της ΔΗΣΥ, οι εργασίες του οποίου ολοκληρώνονται σήμερα, είναι να επιχειρήσει εκ νέου να βρει σημεία επαφής με τον Σταύρο Θεοδωράκη, με τα ΔΙΦΛΩΡΑ (την τριάδα Διαμαντοπούλου, Φλωρίδης, Ραγκούσης, που συγκρότησαν την Ωρα Αποφάσεων ως κεντροαριστερό μαξιλάρι του Μητσοτάκη, όπως λένε οι κακές γλώσσες) και πιθανώς κάποιους, μεσαίου πολιτικού βεληνεκούς, πασοκογενείς, με διακριτή όμως δραστηριότητα σε κοινωνικούς και επαγγελματικούς χώρους.