Παν. Μπουσμπουρέλης

Αυτό προεξοφλείται από τις αγορές, οι οποίες αισθάνονται ότι τα αποτελέσματα θα είναι καταστροφικά. Υπάρχουν όμως και οικονομολόγοι από ανεξάρτητα και μεγάλα διεθνή επενδυτικά σχήματα, όπως το Capital, όπου ο Ρότζερ Μπουτλ πιστεύει ότι ο δρόμος για τη Βρετανία είναι η έξοδος.
 
Μια έξοδος που θα τονώσει την ανταγωνιστικότητα και θα ενισχύσει τις αναπτυξιακές προοπτικές της. Ο χαμένος, όπως αναφέρει, θα είναι η Ευρωπαϊκή Ενωση, που θα στερηθεί το 9% της συνεισφοράς της Βρετανίας στον προϋπολογισμό της και όχι οι ίδιοι Βρετανοί που δεν θα έχουν τις τόσο ευνοϊκές προϋποθέσεις για το εμπόριο με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτές οι αναλύσεις βέβαια είναι αντίθετες με όσα έχουν καταγράψει τόσο ο ΟΟΣΑ όσο και το ΔΝΤ.
 
Ωστόσο, το βασικό μήνυμα του Brexit είναι κυρίως πολιτικό, που, αν αποδειχθεί δυνατό, θα κλυδωνίσει συθέμελα τη γερμανική Ευρώπη. Και είναι αυτό που το Bloomberg αναπαράγει από τα κεντρικά θέματα της «Sun». Είναι αυτό που σαστισμένοι μεταφέρουν οι τραπεζίτες από το Canary Wharf και το City, διερωτώμενοι πώς είναι δυνατόν το Brexit να βρίσκει οπαδούς μέσα στην επενδυτική κοινότητα. Οταν μάλιστα Morgan Stanley και Lloyds προβλέπουν μεγάλες ζημιές από μια τέτοια εξέλιξη.
 
Οι Βρετανοί διχάζονται στη σχέση τους με την Ευρωζώνη όσον αφορά δεσμεύσεις ακόμα και ευρισκόμενοι εκτός ευρώ, ενώ βγάζουν σπυριά ειδικά στο Μεταναστευτικό και ανασύρουν ακόμα και τα ρητά του Φραγκλίνου περί ελευθερίας και ανεξαρτησίας για να εκφράσουν τη δυναμική της αποδέσμευσης. Δεν έχει περάσει εξάλλου μία εβδομάδα από τη στιγμή που η Deutsche Bank έκανε επίθεση στην ΕΚΤ με σχετική ανάλυση, όπου ζητούσε τον περιορισμό του πακέτου νομισματικής χαλάρωσης του Ντράγκι.
 
Αν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι οριακό, κάτι που είναι πιθανό, τότε θα ξεκινήσουν διαβουλεύσεις και διαπραγματεύσεις διαρκείας. Αν όμως η διαφορά είναι μεγάλη υπέρ της εξόδου, τότε τα μηνύματα προς τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη θα είναι σαφή. Το πώς θα αντιδράσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κυρίως η γερμανική πλευρά σηκώνει πολλά πολιτικά στοιχήματα όταν υπάρχει η ατζέντα των ισπανικών εκλογών, τα εσωτερικά προβλήματα της Γαλλίας είναι δεδομένα, αλλά και η υπόλοιπη ευρωπαϊκή περιφέρεια έχει τα δικά της θέματα.

 
Σε μια τέτοια εξέλιξη που μπορεί να ερμηνευθεί ως κλονισμός της υπάρχουσας δομής της Ευρώπης, οι δρόμοι προφανώς είναι δύο: σκλήρυνση της γερμανικής πλευράς με στόχο το ξεκαθάρισμα και την περιφρούρηση στο μαντρί ή χαλάρωση με στόχο την εύρεση πιο ευσταθών ισορροπιών για να αποφευχθούν νέες αποσχιστικές τάσεις.
 
Η ελληνική πλευρά θα επηρεαστεί άμεσα από τις εξελίξεις, όπως ήδη έχει αρχίσει να γίνεται. Οι αγορές στις οποίες θέλουμε να γυρίσουμε και ποντάρουμε στην επιστροφή του waiver για τις τράπεζές μας ρίχνουν ήδη ελληνικά ομόλογα και μετοχές και τα όποια κερδοσκοπικά κεφάλαια φεύγουν από μια οικονομία που θεωρούν ευάλωτη στην αβεβαιότητα της θύελλας. Αν επικρατήσει το «Ναι» στο δημοψήφισμα, τότε θα πάμε προς εξομάλυνση. Αν όμως επικρατήσει το «Οχι», η ελληνική πλευρά θα κληθεί να δώσει εξετάσεις με άγνωστα θέματα από πολιτικής πλευράς.
 
Οσο μάλιστα και να έχουν προετοιμαστεί οι κεντρικές τράπεζες για να αντιμετωπίσουν τη λαίλαπα της κερδοσκοπίας των αμερικάνικων funds που ήδη έριξαν το γερμανικό χρηματιστήριο, η καταιγίδα δεν θα αποφευχθεί. Και αυτή θα οδηγήσει σε ανακατατάξεις. Πολιτικά επίσης είναι πολύ κρίσιμο ποια αντανακλαστικά θα ενεργοποιηθούν από τις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, οι κοινωνίες των οποίων αντιμετωπίζουν ποικίλες ιδιομορφίες.
 
Το ενδεχόμενο ενός Brexit θα είναι καταλυτικό και θα φέρει νέα δεδομένα που θα μας επηρεάσουν άμεσα. Θα είναι όμως και το πρώτο χαστούκι κατά της γερμανικής νοοτροπίας από έναν λαό που φημίζεται ιστορικά για τον αλυτρωτισμό και τα αντανακλαστικά του. Και θα δείξει για πρώτη φορά μετά από πάρα πολύ καιρό ότι οι δημοκρατίες μπορούν να επιφέρουν ανατροπές σε οικονομικές πολιτικές.
 
ΥΓ.: Δεν είμαστε υπέρ, ούτε κατά του Brexit, εκτιμούμε όμως ότι η γερμανική οικονομική πολιτική πρέπει να επαναπροσδιορίσει τα εργαλεία της σε ευρωπαϊκό επίπεδο.