Γ. Ι. Πατσόπουλος

Ρώτησε ένας φίλος τους άλλους συνέλληνες που ανησυχούν ολοένα περισσότερο. Διάφορους μύθους και διδάγματα, διάφορα παραδείγματα από την Ιστορία που επαναλαμβάνεται με παραλλαγές στις λεπτομέρειες και τους πρωταγωνιστές. Για όσους έχουν διαβάσει στοιχειωδώς για το παρελθόν, θυμίζουν παραμονές του 1897, του 1922, του 1946, ως και τη σταδιακή εξέλιξη κάθε εθνικής καταστροφής που εκ των υστέρων είναι φανερό πόσο εύκολο ήταν να προβλεφθεί και πόσο πανεύκολο να αποφευχθεί, ΑΝ…

Τον πιο ταιριαστό, όχι απόλυτα βέβαια, μύθο τον διηγήθηκε ο τελευταίος ομιλητής γεμάτος σκεπτικισμό και προβληματισμό. Ο γάιδαρος του Γάλλου σχολαστικού φιλοσόφου του 14ου αιώνα Ζαν Μπουριντάν πεθαίνει από ασιτία, γιατί ήταν ανίκανος να επιλέξει ανάμεσα σε δύο σωρούς από άχυρο, κοιτάζοντας πότε τον έναν και πότε τον άλλον και μη αποφασίζοντας ποτέ.

Πείραμα του μακρινού παρελθόντος για το «ζήτημα της ελεύθερης επιλογής στην ανθρώπινη βούληση και το αυτεξούσιο της αδιαφορίας». Πείραμα για τις συνέπειες του φαινομένου που λέγεται «απώλεια βούλησης».

Αναμενόμενο το αποτέλεσμα για όποιον οργανισμό όταν:

Πρώτο: δεν γνωρίζει τι επιθυμεί, τι προτιμά.

Δεύτερο: ονειρεύεται σενάρια αντιφατικά.

Τρίτο: κατασκευάζει σενάρια ανομοιογενή, συγκρουόμενα συνθέσεις τύπου Φρανκενστάιν.
«Χρήμα καπιταλιστικό, συνήθειες ελληνικές και ιδεολογία μαρξιστική», το σύνηθες σύμπλεγμα της Μεταπολίτευσης. Κατασκευή «παρά φύσιν» που δημιούργησε το χάος. Τριάντα πέντε χρόνια επί 10 δισ. έλλειμμα κάθε χρόνο κατά μέσο όρο. Θαύμα!

Τέταρτο: διαλέγει μερικά χαρακτηριστικά μιας επιλογής και όχι το σύνολό της.

«Καλούτσικη η Ευρώπη, αλλά μόνο για τα κεφάλαιά της, όχι και για τους κανόνες της που τους θέσπισε η Ευρωβουλή, στην οποία και ο ίδιος συμμετέχει», η γνωστή ανατολίτικη αντίληψη.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών: δεν κάνει τίποτα στην ουσία, η απόλυτη ακινησία. Το σύμπλεγμα του γαϊδάρου της ιστορίας: δεν ενεργεί για να φάει. Δεν επιλέγει. Ούτε καν παίρνει τη δύσκολη απόφαση να φύγει από το περιβάλλον αυτό προς αναζήτηση άλλης τροφής. Το απόλυτο ΑΔΙΕΞΟΔΟ. Δεν προσπαθεί, τον κυριεύει η απώλεια βούλησης: μόνη ελπίδα για να σωθεί είναι να τον ταΐσουν με το ζόρι. Τελικά η ζωή του χάθηκε από τον χρόνο.

Αν είχε ανθρώπινη σκέψη, ίσως σκεπτόταν: δεν θα με αφήσουν να πεθάνω, είμαι και εγώ γι’ αυτούς ένα όργανο αξίας, θα με ταΐσουν, ακόμα κι αν δεν κουνηθώ. Μεγάλο το ρίσκο, όμως η γενναιότητά του, το πείσμα του, η αντοχή του και η αμφιταλάντευσή του τον εξώθησαν να το πάρει. Ισως υπερεκτίμησε τις αντοχές του! Το έκανε και έχασε, ήταν και αυτό μια επιλογή, ίσως συνειδητή, ίσως του έκανε καλό, έμεινε στην Ιστορία, αλλιώς δεν θα τον ήξερε κανένας. 

«Μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι Ελληνες πολιτικοί είναι γνήσιοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων, από τους οποίους όμως αντέγραψαν μόνο τα κουσούρια και ζηλεύουν πολύ κάθε δόξα, ακόμα και του Ηρόστρατου. Ισως ονειρεύονται να μείνουν στην Ιστορία με όποια ρετσινιά - δεν έχει σημασία».

Το μετέωρο βήμα του τίποτα. Αδράνεια: φαίνεται να είναι μια μοντέρνα μέθοδος ενέργειας.

Μεγαλοφυής στρατηγική κίνηση! Με την αδράνεια εξαναγκάζει τον αντισυμβαλλόμενο να κάνει πιο πολλές κινήσεις και αυτός απλά παρατηρεί και αποφασίζει! Ή έτσι νομίζει, είναι βέβαιος και όλα τα σχετικά. Ισως να είναι και η μόνη του ικανότητα: η ικανότητα στο τίποτα.

Αντί να λύσει ένα πρόβλημα με όποιον τρόπο, σωστό ή λάθος, άριστο ή μέτριο, πρώτης ή δεύτερης επιλογής δεν έχει σημασία, αφήνει την πραγματικότητα να το λύσει στην πράξη. Ισως γιατί έχοντας πλήρη επίγνωση των περιορισμένων του ικανοτήτων, ή και της απόλυτης έλλειψης, ευελπιστεί ότι η τύχη και η μη ελέγξιμη από τον ίδιο εξέλιξη θα τον οδηγήσει σε καλύτερο αποτέλεσμα, από τις όποιες ανύπαρκτες ενέργειές του. Ο απόλυτος στρουθοκαμηλισμός! Στο βάθος ίσως είναι αυτογνωσία! Αποφασίζουν πάντα οι άλλοι για να έχουν και την ευθύνη: η τύχη, οι συγκυρίες, οι θεοί, τα κακά αφεντικά. Η έξαρση της ανευθυνότητας!

«Μη μας παρασύρουν οι ομοιότητες με την πτώχευση του 1932: δεκαετής υπέρμετρος δανεισμός και μεγάλη εκροή κεφαλαίων στο εξωτερικό, γράφουν οι σχολιαστές. Η αναμενόμενη θα ’χει πολύ χειρότερες επιπτώσεις γιατί τότε η οικονομία στηριζόταν σχεδόν αποκλειστικά στον αγροτικό τομέα».

Χωρίς κατεύθυνση, χωρίς αποφάσεις, χωρίς εκτέλεση. Είναι πανεύκολο να προβλεφθεί το αναμενόμενο. Δεν χρειάζεται να γίνει πράξη για να είμαστε πιο σίγουροι. Καθόλου απαραίτητο να γίνουμε μύθος και οι μελλοντικές γενεές μαζί με το «ήταν κάποτε ένας γάιδαρος» να ακούνε το αντίστοιχο «ήταν κάποτε μια χώρα». Δεν είναι συμβατό με την Ιστορία μας να γίνουμε πείραμα για τους σχολαστικούς φιλοσόφους του 21ου αιώνα. Ας πάρουμε αποφάσεις! Ας επιλέξουμε κατεύθυνση! Και ας τρέξουμε ενωμένοι προς την επιλογή μας! Ο,τι αποφασίσει η πλειονότητά μας, αρκεί να είναι συνειδητοποιημένη και να γνωρίζει τι προτιμά, χωρίς ανατολίτικες σκέψεις και «παρά φύσιν» συνθέσεις!