Χρ. Ι. Στεφανάδης

Στον φυσικό κόσμο, στη ζωή και στις κοινωνίες των ανθρώπων, για όλα τα φαινόμενα και τα γεγονότα υπάρχει το αίτιο και το αποτέλεσμα. Ειδικότερα στους πολέμους υπάρχουν τα αίτια και τα καταστροφικά αποτελέσματα. Αθώος είναι εκείνος που δεν εμπλέκεται σε αυτή τη διαδικασία. Ούτε στα αίτια, ούτε στα καταστροφικά αποτελέσματα. Αλλά χρησιμοποιείται από τους αντιμαχόμενους και πολλές φορές θυσιάζεται για τους σκοπούς τους. Από την αρχή της ιστορίας του ανθρώπου, αναρίθμητοι αθώοι έχουν πληρώσει φόρο αίματος για τέτοιες σκοπιμότητες.  Πρόσφατα τραγικά παραδείγματα, τα εγκλήματα των ναζί με τις εκτελέσεις αθώων. Και ακόμα πιο πρόσφατα, οι δράσεις τρομοκρατών σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη στο όνομα κάποιας ιδεολογίας… Ενα αεροπλάνο, από τα πλέον σύγχρονα της αμερικανικής αεροναυπηγικής, ξεκίνησε από την καρδιά της Ευρώπης, το Αμστερνταμ της Ολλανδίας. Είχε προορισμό τη Νοτιο-ανατολική Ασία, γεμάτο κυρίως Ολλανδούς που πήγαιναν για τις ποθητές διακοπές τους στην εξωτική Μαλαισία.

Στα όρια της στρατόσφαιρας και με ταχύτητα πάνω από 900 χιλιόμετρα την ώρα, ταξίδευε πάνω από την ταραγμένη γη της Ουκρανίας. Εκεί συναντήθηκε με έναν πύραυλο, εξελιγμένο κατασκεύασμα της ρωσικής πολεμικής τεχνολογίας, που εκτοξεύθηκε μεταφέροντας τυφλό μίσος, σύγχυση και παράνοια. Το αεροπλάνο διαλύθηκε, 298 διαμελισμένα σώματα αθώων σπάρθηκαν στην εμπόλεμη περιοχή και αναμείχθηκαν με πολύ μεγαλύτερο αριθμό πτωμάτων του εμφύλιου ουκρανικού σπαραγμού. Η στροβιλώδης πτώση του αεροπλάνου μετά το καταστροφικό χτύπημα, πριν από τη συντριβή του στο έδαφος, κράτησε περίπου δύο λεπτά. Σε αυτά τα δύο ατελείωτα λεπτά οι επιβάτες ήταν ζωντανοί... Και μέσα στην κορύφωση της αγωνίας του επικείμενου θανάτου, πιθανότατα αναρωτιούνταν γιατί να τους συμβεί αφού ζούσαν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την Ουκρανία, αφού ποτέ δεν είχαν πάει εκεί, αφού δεν γνώριζαν τίποτε για τα αίτια της εμφύλιας διαμάχης, των γεωπολιτικών συσχετισμών, των οικονομικών συμφερόντων ή του φυσικού αερίου, αφού τον πρόεδρο Πούτιν τον είχαν δει μόνο στην τηλεόραση να επιδίδεται σε πολεμικές τέχνες ή να κυνηγάει άγρια θηρία, και τον πρόεδρο Ομπάμα, πάλι από την τηλεόραση, να χαριτολογεί στο πλαίσιο της αισθητικής του μέσου Αμερικανού… Ηταν αθώοι! Από την Ουκρανία στην Παλαιστίνη…. Ρουκέτες της Χαμάς πλήττουν ή προσπαθούν να πλήξουν τυφλούς στόχους στο έδαφος του Ισραήλ. Δηλαδή πιθανότατα αθώους.

Η ισραηλινή πολεμική μηχανή από τον αέρα και την ξηρά, στην αναζήτηση ενόχων Παλαιστίνιων μαχητών εξοντώνει και άμαχους αθώους: γυναίκες, παιδιά, βρέφη. Εικόνες με τις κραυγές των αθώων που σφίγγουν το στομάχι  και κόβουν την ανάσα. Αθώων που φυτοζωούν αποκλεισμένοι σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της Γης και που δεν έχουν ιδέα για τα γεωπολιτικά παιχνίδια των ισχυρών, ούτε βέβαια για τον υποθαλάσσιο ορυκτό πλούτο που γειτονεύει με τη χώρα που γεννήθηκαν... αλλά που χρησιμοποιούνται σαν ανθρώπινη ασπίδα: από  τρομοκράτες ή μαχητές, ανάλογα την ιστορική οπτική γωνία που τους βλέπει κάποιος…

Και ο δυτικός άνθρωπος παρακολουθεί από τον καναπέ του τα δρώμενα. Σαν θέαμα, έστω και αποκρουστικό, αλλά και σαν κάτι μακριά από αυτόν που δεν τον αγγίζει και βέβαια δεν τον απειλεί. Γιατί αισθάνεται αθώος, δηλαδή μη εμπλεκόμενος στις θανατηφόρες διαμάχες. Αλλά αθώοι αισθάνονταν -και ήταν- και οι επιβάτες του αεροπλάνου που διαμελίστηκαν στην Ουκρανία. Το ίδιο αθώοι ήταν οι εργαζόμενοι στους Δίδυμους Πύργους... στο μετρό του Τόκιο και του Λονδίνου, αλλά και σε αναρίθμητα αλλά μέρη απανταχού της Γης. Ο μεγάλος Αμερικανός συγγραφέας Ερνεστ Χέμινγκγουεϊ έγραψε: «Οταν χτυπάει η καμπάνα, μη ρωτάς για ποιον χτυπάει. Χτυπάει για σένα».

*Ο Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης είναι καθηγητής Καρδιολογίας, σύμβουλος του πρωθυπουργού σε θέματα Υγείας & Παιδείας