Φύλακες-άγγελοι με μαγιό

Ζουν τις περισσότερες ώρες της ημέρας δίπλα στη θάλασσα. Είναι νέοι, εξαιρετικά γυμνασμένοι, με επαγγελματική προίκα ένα έντονα μπρονζέ χρώμα. Η Δώρα Ντάνου, ο Κώστας Χατζηγιάννης και ο Νίκος Τσαμασφύρης είναι τρεις από τους πιο έμπειρους ναυαγοσώστες που επιβλέπουν άγρυπνα αυτή την εποχή τις ελληνικές παραλίες. Το «thema people» τους συνάντησε στον χώρο εργασίας τους, την πλαζ της Βουλιαγμένης. Ξεκινώντας από την κυρία της παρέας, μαθαίνουμε για εκείνη ότι η αγάπη της για το υγρό στοιχείο ξεκίνησε από τα παιδικά της χρόνια, όταν και γράφτηκε στο κολυμβητικό τμήμα ενός σωματείου της περιοχής της. Οπως λέει η ίδια, «η επαφή μου με το νερό ήταν κάτι που ανέκαθεν με τρέλαινε. Οταν τελείωσα το σχολείο, πέρασα στα ΤΕΦΑΑ, όπου κάποιος μου μίλησε για την ΠΑΣΧΝΑ, την Πανελλήνια Σχολή Ναυαγοσωστικής. Μου άρεσε η πρόκληση, θέλησα να δοκιμάσω την εκπαίδευση εκεί και ομολογώ ότι ήταν μια εκπληκτική εμπειρία».Ο Κώστας Χατζηγιάννης δέχτηκε την πρόσκληση να γραφτεί στη σχολή ναυαγοσωστών όταν σε κάποια παραλία συνέβη μπροστά στα μάτια του ένα περιστατικό με άτομο που κινδύνευσε να πνιγεί. «Τότε κατάλαβα πόσο χρήσιμος μπορεί να είναι ένας άνθρωπος με ειδικές γνώσεις», δηλώνει υπογραμμίζοντας επίσης ότι «μέσα από την πολύχρονη πείρα μου έχω δει και έχω ζήσει διάφορα: από το να κολυμπούν στα βαθιά άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους έως το να μπαίνουν για βουτιές κάποιοι αμέσως μετά από κάποιο γεύμα».

Σε αντίθεση με τη Δώρα Ντάνου και τον Κώστα Χατζηγιάννη που είναι γυμναστές, ο τρίτος της συντροφιάς των Ελλήνων baywatchers προέρχεται από ένα γνωστικό πεδίο που δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο άσχετο με τη Φυσική Αγωγή, την Πυρηνική Φυσική. Αυτό το αντικείμενο σπούδασε ο Νίκος Τσαμασφύρης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 2005 όμως, αναζητώντας δουλειά, ήρθε μέσω ενός φίλου σε επαφή με την Πανελλήνια Σχολή Ναυαγοσωστικής. Οπως εκμυστηρεύεται ο ίδιος στο «thema people», «ανέκαθεν μου άρεσε η θάλασσα, μια και είμαι νησιώτης στην καταγωγή, από τη Μήλο, οπότε κάθε χρόνο περνώ μεγάλα χρονικά διαστήματα κοντά στο νερό. Οταν γράφτηκα στη σχολή ναυαγοσωστών, ασχολήθηκα αρχικά με τη γραμματειακή υποστήριξη, ενώ σταδιακά μάθαινα πράγματα.



Αγάπησα τόσο πολύ τον συγκεκριμένο χώρο ώστε όχι μόνο αποφοίτησα αλλά έγινα και εκπαιδευτής. Κάνουμε μια δουλειά από αγάπη και όχι μόνο από ανάγκη βιοπορισμού», κάτι με το οποίο συμφωνούν απολύτως όλοι οι ναυαγοσώστες. Θέλοντας μάλιστα να μοιραστούν την εμπειρία τού να συμμετέχουν στο πραγματικό και όχι στο τηλεοπτικό και σκηνοθετημένο «Baywatch», οι τρεις ναυαγοσώστες εξομολογούνται ότι «μας τρελαίνει το γεγονός ότι βρισκόμαστε όλη την ημέρα στην παραλία και μάλιστα σε θέση ετοιμότητας. Γνωρίζουμε κόσμο, βοηθάμε μικρούς και μεγάλους και εντέλει κάνουμε ευχάριστη τόσο τη δική μας ημέρα όσο και των άλλων, καθώς το επάγγελμά μας προϋποθέτει την κοινωνική προσφορά. Εξάλλου, το πρώτο που μαθαίνει κάποιος στη σχολή ναυαγοσωστικής είναι να βλέπει τη συγκεκριμένη δραστηριότητα όχι μόνο ως δουλειά αλλά κυρίως ως λειτούργημα».

Οπως υπογραμμίζει ο Νίκος Τσαμασφύρης, η ναυαγοσωστική είναι «μια απασχόληση που γίνεται σε ευχάριστο περιβάλλον, η οποία σου προσφέρει τη δυνατότητα να έρθεις σε επαφή με τελείως διαφορετικές νοοτροπίες ανθρώπων. Στα χρόνια που εργάζομαι έχω βιώσει όμορφες αλλά και άσχημες στιγμές. Παρόλο που στα δύσκολα ένιωσα στρες προκειμένου να σταθώ αντάξιος των περιστάσεων, εκ των υστέρων μπορώ να πω ότι ακόμη και σε συνθήκες πίεσης μπορεί κανείς να κερδίσει σημαντικές εμπειρίες».

Για μια γυναίκα, εξ ορισμού ευαίσθητη, ο ρόλος της ναυαγοσώστριας συνεπάγεται επιπλέον προκλήσεις. Η Δώρα Ντάνου αποκαλύπτει: «Εχω βιώσει επαγγελματικές δυσκολίες, αλλά όχι υπερβολικά σοβαρές καταστάσεις. Ευτυχώς, διότι από τη φύση μας οι γυναίκες είμαστε πιο ευαίσθητες και επομένως δεν είναι εύκολο να ξεπεράσουμε τα δυσάρεστα».

Αντηλιακά, μαγιό και σωσίβιο

Αυτά που δεν λείπουν ποτέ από την επαγγελματική τσάντα των ναυαγοσωστών είναι ένα αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας, μια πετσέτα, ένα μίνι φαρμακείο για τις πρώτες βοήθειες της παραλίας και φυσικά ένα δεύτερο μαγιό. «Το μαγιό αποτελεί για εμάς το dress code του καλοκαιριού», λένε οι τρεις ναυαγοσώστες της Βουλιαγμένης, συμπληρώνοντας ότι «το φοράμε στην αρχή του καλοκαιριού και το βγάζουμε σχεδόν στο τέλος, αφού τις περισσότερες ώρες των διακοπών τις περνάμε στην παραλία. Οταν φύγει το καλοκαίρι, έχουμε μαυρίσει από τον ήλιο και έχουμε ψηθεί από το θαλασσινό αλάτι».

Η Δώρα, ο Κώστας και ο Νίκος είναι τρεις νέοι άνθρωποι που ακολούθησαν ένα επάγγελμα που, δεδομένης της αχανούς ακτογραμμής της Ελλάδας (υπολογίζεται περίπου στα 15.000 χιλιόμετρα), θα έπρεπε να είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο. Ωστόσο, από την οπτική γωνία του ναυαγοσώστη φαίνεται ότι η πατρίδα μας υστερεί σε ό,τι αφορά την επαφή με τη θάλασσα: «Για εμάς είναι αδιανόητο ότι σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, η οποία βρέχεται ολόγυρα από θάλασσα, υπάρχουν ακόμη νέοι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν κολύμπι. Οπως θεωρούμε αδιανόητο το να μην υπάρχουν ναυαγοσώστες και στην τελευταία μικρή παραλία της χώρας. Οπως και να το κάνουμε, το επάγγελμά μας είναι απαραίτητο», λένε οι τρεις έμπειροι ναυαγοσώστες. Το περίεργο είναι ότι σε μια εποχή κρίσης όπως η σημερινή, με τις θέσεις εργασίας να σπανίζουν, ελάχιστοι νέοι αποφασίζουν να φοιτήσουν στη σχολή ναυαγοσωστών, κάτι που αφήνει έκπληκτο τον Κώστα Χατζηγιάννη, ο οποίος επισημαίνει ότι «η αμοιβή που προσφέρεται σε έναν ναυαγοσώστη είναι κατά κανόνα πολύ ικανοποιητική, ενώ επίσης υπάρχει μεγάλη ζήτηση.

Οι ναυαγοσώστες, όμως, σπανίζουν, ίσως διότι ποτέ δεν έγινε προσπάθεια να προβληθεί ιδιαίτερα ο κλάδος μας». Από τη δική της πλευρά, η Δώρα Ντάνου διευκρινίζει ότι υπάρχει μια προκατάληψη για τις γυναίκες του χώρου και θέλοντας να την καταρρίψει αναφέρει: «Iσως θεωρούν ότι υστερούμε σε μυϊκή δύναμη. Οι γνώστες, όμως, ξέρουν ότι δεν μας μειώνει αυτό επαγγελματικά, διότι στον χώρο μας δεν μετρά τόσο αυτό όσο η γνώση και η τεχνική».

Οι ναυαγοσώστες πηγαίνουν στη δουλειά τους συνήθως με ακουστικά στα αυτιά για να ακούνε μουσική και αν τους ρωτήσεις αν οι ίδιοι χαίρονται τα μπάνια στη θάλασσα, διευκρινίζουν ότι «παρόλο που η παραλία είναι ο εργασιακός μας χώρος, χαιρόμαστε τη θάλασσα. Απλώς, τις δικές μας βουτιές τις κάνουμε συνήθως σε παραλίες με τις οποίες δεν έχουμε επαγγελματική σχέση. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι αν υπάρξει ανάγκη, δεν θα την παράσχουμε. Το πρώτο που μαθαίνεις στη σχολή είναι το ρητό “άπαξ ναυαγοσώστης, πάντοτε ναυαγοσώστης”. Και η αλήθεια είναι ότι έτσι έχουμε μάθει να ζούμε».