Χωρίς άμεσα αποτελέσματα η επίσκεψη του Mr Gazprom στην Αθήνα

Αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους για τη συμμετοχή στη χρηματοδότηση της κατασκευής του ελληνικού αγωγού, ένα σχέδιο που θα υλοποιηθεί με τη σύσταση μίας Ρωσο-Ευρωπαϊκής κοινοπραξίας.

Οι συζητήσεις μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας βρίσκονται σε προχωρημένο επίπεδο, με την σφραγίδα της συμφωνίας να προσδοκάται να επιτευχθεί εντός των επόμενων βδομάδων, αφού οι κοινές ομάδες εργασίας έχουν ήδη πιάσει δουλειά. Αν και είναι απαραίτητη η έγκριση της Κομισιόν για να προχωρήσει το έργο, οι δύο πλευρές διατυμπανίζουν και διαβεβαιώνουν ότι θα είναι σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο, μην αφήνοντας δηλαδή το περιθώριο απόρριψης. Από την πλευρά της, η ΕΕ δεν τοποθετείται επί του παρόντος όσον αφορά στη συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ. Η εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα ενέργειας, Άννα Κάισα Ιτκόνεν, σχολίασε σχετικά την ότι η Επιτροπή είναι ενήμερη, αλλά σε αυτό το στάδιο δεν μπορεί να τοποθετηθεί. Προφανώς αναμένει τις επίσημες ανακοινώσεις, άρα και λεπτομέρειες της συμφωνίας. Όπως εξήγησε η εκπρόσωπος, η Επιτροπή είναι έτοιμη να αξιολογήσει την όποια συμφωνία ενδέχεται να προκύψει μεταξύ Ελλάδας και Gazprom, αλλά σε αυτό το στάδιο δεν διαθέτει καμία πληροφορία, αφού δεν υπάρχει συμφωνία.

Από το ταξίδι του επικεφαλής της Gazprom, αν και καλλιεργήθηκαν οι προσδοκίες για την υπογραφή μίας συμφωνίας που αφορά την υλοποίηση κατασκευής του ελληνικού αγωγού μεταξύ Ρωσίας και Ελλάδας, αυτές δεν επιβεβαιώθηκαν. Ούτε καν η υπογραφή μίας συμφωνίας για τον οδικό χάρτη των υποχρεώσεων των δύο πλευρών ή το χρονοδιάγραμμα. Ακόμα, δεν έγινε γνωστό αν θα δοθεί η περιβόητη προκαταβολή από τα έσοδα του αγωγού στην ελληνική κυβέρνηση ύψους 3-5 δισ. ευρώ. Το συμπέρασμα από τις συναντήσεις του Αλεξέι Μίλερ με τον υπουργό ΠΕΠΑΝ Παναγιώτη Λαφαζάνη και στη συνέχεια με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα είναι ότι οι δύο πλευρές βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις για να υπογραφεί σύντομα η συμφωνία για την επέκταση του αγωγού που θα συνεχίζει από τα ελληνο-τουρκικά σύνορα και θα διοχετεύει αέριο στην Ευρώπη. 

Θα συσταθεί μία κοινοπρακτική εταιρεία Ελλάδας - Ρωσίας για την κατασκευή, η οποία θα χρηματοδοτηθεί από ιδιωτικά κεφάλαια και μάλιστα πολλές ευρωπαικές εταιρείες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον. Τα οφέλη της Ελλάδας θα είναι άμεσα, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει. Σχετικά με τη χρηματοδότηση, οι πληροφορίες αναφέρουν τη σύσταση ενός κοινοπρακτικού σχήματος που θα αναλάβει την κατασκευή του τμήματος του αγωγού από τα ελληνοτουρκικά σύνορα, με τη ΔΕΠΑ να εμφανίζεται βασικός μέτοχος της κοινοπραξίας μαζί με funds ή άλλες εταιρείες. Εταιρεία-«κλειδί» φυσικά θα είναι η Gazprom, ενώ το κόστος του εκτιμάται στα 1,5 με 2 δισ. ευρώ. Ο εν λόγω αγωγός υπόσχεται να αυξήσει σημαντικά τον περιφερειακό ρόλο της Τουρκίας ως χώρας διαμετακόμισης ενέργειας, ενώ η Ελλάδα θα αναβαθμιστεί ενεργειακά.  

Η Ελλάδα, ουσιαστικά, με την κατασκευή του ελληνικού αγωγού θα αποτελέσει έναν ενδιάμεσο σταθμό προκειμένου ο Turkish Stream -που αντικαθιστά τον South Stream- να βοηθήσει ρωσικές και τουρκικές ενεργειακές εταιρείες να μεταφέρουν την παραγωγή τους στην Ευρώπη. Ο αγωγός Turkish Stream θα παρακάμπτει από το 2019 την Ουκρανία και στοχεύει στη μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, από τη Μαύρη Θάλασσα μέσω της Τουρκίας έως τα σύνορα με την Ελλάδα. O Greek Stream θα είναι επέκταση αυτού του αγωγού που θα μεταφέρει στη συνέχεια αέριο στην Ευρώπη. Να σημειωθεί ότι η Gazprom καλύπτει περίπου το 1/3 της ευρωπαϊκής κατανάλωσης αερίου, που ισοδυναμεί με το 50% των συνολικών εισαγωγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Αθήνα, αν όντως υλοποιηθεί το έργο, θα έχει σημαντικά οφέλη, τόσο εξαιτίας των κερδών από φορολογικά έσοδα για τη χώρα (υπολογίζονται σε δεκάδες εκατομμύρια το χρόνο) όσο και κατά την κατασκευή του επί ελληνικού εδάφους, αφού θα δώσει «ζωή» σε ελληνικές επιχειρήσεις.

Μετά τη συνάντηση του Παναγιώτη Λαφαζάνη με τον κύριο Μίλερ (και πριν μεταβούν στο Μέγαρο Μαξίμου για να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό), πηγές του υπουργείου Ενέργειας ανέφεραν ότι έχει συσταθεί κοινή επιτροπή για την πορεία υλοποίησης, ενώ άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπογραφεί μία συμφωνία που θα αφορά τον οδικό χάρτη με τις υποχρεώσεις των δύο πλευρών και το χρονοδιάγραμμα. Ωστόσο, από τις δηλώσεις τόσο του κυρίου Μίλερ, όσο και του κυρίου Λαφαζάνη έξω από το Μαξίμου προκύπτει ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται.

Αν και δεν υπήρξαν την Τρίτη υπογραφές για τον «ελληνικό αγωγό», οι συζητήσεις είναι «σε καλό δρόμο», σύμφωνα με τον υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτη Λαφαζάνη. Ο κύριος Λαφαζάνης εξέφρασε την ελπίδα του ότι θα ολοκληρωθούν σύντομα οι συζητήσεις για τη δημιουργία αγωγού μεταφοράς ρωσικού αερίου «προς όφελος για την Ελλάδα και την Ευρώπη», ενώ ο κύριος Μίλερ, σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ανέφερε πως συμφωνήθηκε η σύσταση μιας εταιρείας κοινοπραξίας που θα άφορα στην κατασκευή του ελληνικού αγωγού.

Σε δηλώσεις του έξω από το Μέγαρο Μαξίμου, μετά την ολοκλήρωση της δίωρης συνάντησης που είχε με τον κύριο Τσίπρα, ο κύριος Μίλερ γνωστοποίησε το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκαν διαπραγματεύσεις με τον πρωθυπουργό της Ελλάδος και υπογράμμισε ότι η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει το σχέδιο οικοδόμησης κατασκευής αγωγού αερίου, από τα σύνορα με την Τουρκία. Όπως τόνισε ο επικεφαλής της Gazprom, το σχέδιο αυτό μπορεί να υλοποιηθεί ως Ρωσικό-Ευρωπαϊκή κοινοπραξία.  Παράλληλα, αποκάλυψε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν  ευρωπαϊκές εταιρίες που εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τη συμμετοχή τους σε αυτό το σχέδιο. Διαβεβαίωσε ότι αυτό το σχέδιο θα υλοποιείται, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και αυτό δεν ήταν ποτέ πρόβλημα για τη ρωσική πλευρά.  Σύμφωνα με τον κ. Μίλερ, η ρωσική πλευρά και η Gazprom  εγγυώνται ότι μέσα από το έδαφος της Ελλάδος θα μεταφέρει έως 47 δισ. κυβικά μέτρα και «αναμφίβολα τέτοιος όγκος μεταφοράς θα δώσει τις δυνατότητες για την Ελλάδα να πάρει εμπορική πίστωση για υλοποίηση άλλων σχεδίων».

Ο κύριος Λαφαζάνης είπε, επίσης, ότι η κυβέρνηση θέλει την ουσιαστικότερη ανάπτυξη των ελληνορωσικών σχέσεων, σημειώνοντας πως η ελληνορωσική συνεργασία «έχει για εμάς μεγάλη γεωστρατηγική σημασία», κυρίως στο ενεργειακό επίπεδο. «Συνεχίζουμε τις συζητήσεις για να καταλήξουμε σε συμφωνία για τον αγωγό που θα φέρει σημαντικά οφέλη για την Ελλάδα και όλη την Ευρώπη», ανέφερε, σημειώνοντας ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται και «βρίσκονται σε καλό σημείο».

Σε ερώτηση δημοσιογράφου για τη θέση της ΕΕ τόνισε ότι «πιστεύω ότι η ΕΕ θα στηρίξει το έργο, γιατί ένα έργο σαν τον αγωγό αυτόν επιδιώκουμε να γίνει με έναν τρόπο απολύτως συμβατό με το κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο. Επομένως δεν μπορεί να υπάρχει αντίρρηση από την ευρωπαϊκή πλευρά. Άλλωστε, γνωρίζετε ότι από την Ελλάδα έχει σχεδιαστεί και θα περάσει ο ΤΑΡ. Ο ΤΑΡ είναι ένας αγωγός που ξεκινάει από το Αζερμπαϊτζάν και θα φτάσει στην Ιταλία. Δεν δικαιολογείται, λοιπόν, η ΕΕ να δέχεται και να δίνει άδεια στον ΤΑΡ και να μην δώσει σε έναν αγωγό που θα ξεκινάει από τα ελληνοτουρκικά σύνορα και θα φτάνει στα σύνορα με τη FYROM, ο οποίος θα είναι στη βάση του κοινοτικού θεσμικού πλαισίου.»