Brexit: Το κλείσιμο της Βουλής και τα εναλλακτικά σενάρια

Η απόφαση της Βασίλισας Ελισάβετ να δεχτεί την προταση Τζόνσον για το κλείσιμο της Βουλής για πέντε εβδομάδες, δηλαδή μέχρι τις 14 Οκτωβρίου, ελάχιστα πριν την ισχύουσα καταληκτική ημερομηνία για το Brexit στις 31 Οκτωβρίου μπορεί να ηχεί παράξενα στα αυτιά μας. Δεν αποτελεί όμως «κοινοβουλευτικό πραξικόπημα» για την Αγγλία.

Κατ’ αρχήν η Βασιλισσα -από την στιγμή που η κυβέρνηση διαθέτει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή-, λίγα μπορεί να κάνει είτε συμφωνεί είτε όχι.

Δεύτερον, αυτό που ουσιαστικά έκανε ο Μπόρις Τζόνσον ήταν να εκμεταλλευτεί το θεσμοθετημένο αυτή την εποχή κλείσιμο της Βουλής και να το επιμηκύνει σε πέντε εβδομάδες, με την δικαιολογία πως θέλει περισσότερο χρόνο να προετοιμάσει ένα νέο ριζικό κυβερνητικό πρόγραμμα σε σχέση με το Brexit, που παραδοσιακα εκφωνεί η Βασίλισσα στη Βουλή. Άρα τυπικά ο Άγγλος πρωθυπουργός δεν έκανε «κοινοβουλευτικό πραξικόπημα».

Αυτό που επιδιώκει όμως είναι να αποδιοργανώσει τελείως τους αντιπάλους του (πολιτικούς και εσωκομματικούς) κανοντας τα χρονικά περιθώρια που έχουν να αντιδράσουν ασφυκτικά περιορισμένα. Ο κύριος στόχος του είναι να αφοπλίσει την αντιπολίτευση από το να μπορεί να αντιδράσει αν τα πράγματα οδηγηθούν σε ένα άτακτο Brexit, κατι που ο Μπόρις Τζόνσον έχει κατ' επανάληψη δηλώσει πως εξετάζει, αν δεν υποχωρήσει η ΕΕ προς μια νέα συμφωνία πριν την 31η Οκτωβρίου.

Θεωρητικά πάντως η αντιπολίτευση, παρά το κλείσιμο της Βουλής, έχει περιθώρια να προσπαθήσει άμεσα, τρία πράγματα: είτε να φέρει έναν νόμο που να υποχρεώνει την κυβέρνηση να ζητήσει μια παράταση του ορίου της 31ης Οκτωβρίου ή να καταθέσει άμεσα αίτημα για ψήφο εμπιστοσύνης ώστε να ρίξει την Κυβέρνηση ή και τα δύο μαζί. Τα χρονικά περιθώρια που έχει, ίσως λίγο παραπάνω από μια βδομάδα (να μην ξεχναμε πως η Βουλή έτσι κι αλλιώς θα παραμείνει κλειστή μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου λόγω διακοπών) κάνει τις δύο αυτές κινήσεις πολύ αμφίβολες ως προς την θετική έκβασή τους.

Αν παρ' όλα αυτά όμως τεθεί θεμα ψήφου εμπιστοσύνης περί τις 10 Σεπτεμβρίου είναι πολύ πιθανόν ο Άγγλος πρωθυπουργός να την κερδίσει. Ο λόγος είναι απλός. Ελάχιστοι θέλουν να δουν τον Τζέρεμι Κόμπυν των Εργατικών έστω και ως υπηρεσιακό πρωθυπουργό. Εάν όμως ο Μπόρις Τζόνσον χάσει, το πιθανότερο είναι να προκηρυχθούν εκλογές για τελος Οκτωβρίου ή αρχές Νοεμβρίου στις οποίες ο Άγγλος πρωθυπουργός θα ζητήσει μια νέα εντολή για νέα διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες.

Αν δεν γίνει τίποτα από όλα αυτά, η Βουλή θα κλείσει και θα ανοίξει πάλι στις 14 Οκτωβρίου, όπως προαναφέρθηκε, δηλαδή μόλις 17 ημέρες πριν το Brexit. Ο κύριος Τζόνσον θα πάει στις Βρυξέλλες στις 17-18 Οκτωβρίου στην Σύνοδο Κορυφής, με στόχο να πετύχει μια νέα συμφωνία. (Να σημειωθεί πως το μάξιμουμ που μπορεί να αναμένει, είναι μια απλώς πιο εύπεπτη συμφωνία, για εσωτερική κατανάλωση και τίποτα παραπάνω.

Στην περίπτωση που πετύχει, θα παρουσιάσει στην Βουλή μια νέα συμφωνία και θα έχει λιγότερο από δύο εβδομάδες να την κανει νόμο στην Βουλή. Αν πάλι αποτύχει να φερει μια νέα συμφωνία και προκρίνει ως έχει υποσχεθεί μια άτακτη έξοδο από την ΕΕ, η αντιπολίτευση θα έχει μια ακόμα ευκαιρία να ρίξει την κυβέρνηση, θέτοντας θέμα εμπιστοσύνης. Βέβαια αυτό θα απαιτούσε να συνασπιστούν βουλευτές από πολλά κόμματα, μέχρι και από τους Συντηρητικούς. Χάος δηλαδή.


Η Ευρωπαϊκή Ένωση κρατά αποστάσεις

Η ΕΕ βλέπει την κίνηση Τζόνσον να κλείσει την Βουλή μέχρι τις 14 Οκτωβρίου με σιωπή και ψυχραιμία. Επισήμως το θεωρεί ένα εσωτερικό θέμα της Μ. Βρετανίας και δεν θελει να παρέμβει. Ενδεικτικό είναι πως κανένας ηγέτης της, δεν σχολίασε το γεγονός. Δηλώσεις υπήρξαν βέβαια, αλλά μόνο από κοινοτικούς αξιωματούχους.

Η ΕΕ δεν θελει να ρίξει λάδι στην φωτιά. Γνωρίζει πολύ καλά πως στόχος του Άγγλου πρωθυπουργού είναι να «εξουδετερώσει» την αντιπολίτευσή του, ώστε να διαπραγματευτεί μετά σαν νικητής. Η ΕΕ με την σιωπή της θέλει να δώσει δύο μηνύματα: Πρώτον ότι δεν την ενδιαφέρει να υπάρξει νικητής γιατί αυτο δεν σημαίνει ότι θα υποχωρήσει από τις θέσεις της. Δεύτερον, ότι δεν θέλει να δώσει την εντύπωση πως υπάρχει κάποια άλλη μαγική συμφωνία που είναι κρυμμένη κάπου και μπορεί τώρα να βγει στο προσκήνιο.

Όπως είπε και ένας δημοσιογραφος στις Βρυξέλλες, για την ΕΕ όσα συμβαίνουν στην Αγγλια είναι απλώς «θόρυβος» και τίποτα άλλο. Και μαλλον έχει δίκιο.