«Το μονοπάτι προς την ειρήνη»: Ένας χρωματιστός τοίχος ενώνει το Ισραήλ με τη Γάζα

Η ιδέα ότι μία ρουκέτα θα καταλήξει στον κήπο του σπιτιού μίας οικογένειας αποτελεί σενάριο επιστημονικής φαντασίας για τους περισσότερους Δυτικούς. Η σκέψη, όμως, ότι δεκάδες όλμων ενδέχεται να πλήξουν κατοικίες και ανθρώπους στα σύνορα με τη Γάζα περνά καθημερινά από το μυαλό των 800 κατοίκων μίας ισραηλινής οικιστικής μονάδας, ή μοσάβ, που βρίσκεται λίγα μέτρα από τα σύνορα με τα παλαιστινιακά εδάφη.



Οι οικογένειες της κοινότητας Νετίβ Χαασάρα που ζουν σε απόσταση αναπνοής από το βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας από την οποία την χωρίζει ένας τεράστιος γκρι τοίχος, γνωρίζουν ότι ανά πάσα στιγμή μέλη της Χαμάς μπορούν να εκτοξεύσουν ρουκέτες και όλμους προς την πλευρά τους. Ξέρουν ότι μόλις λάβουν ειδοποιητικό μήνυμα από την ειδική εφαρμογή στο κινητό τους πρέπει να προετοιμαστούν για να τρέξουν στο καταφύγιο που όλα τα σπίτια της μονάδας διαθέτουν. Γνωρίζουν πως μόλις η σειρήνα σημάνει θα έχουν στη διάθεσή τους μόλις 15 δευτερόλεπτα για να προστατευθούν οι ίδιοι και τα 150 παιδιά που ζουν στην περιοχή.

Πέρα από τη διαρκή αίσθηση απειλής, ωστόσο, η κοινότητα Νετίβ Χαασάρα που ιδρύθηκε με την υποστήριξη του ισραηλινού κράτους από Ισραηλινούς, οι οποίοι ζούσαν στην Χερσόνησο του Σινά, μοιάζει με ένα προάστιο όπως αυτά που συναντά κανείς σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα: Όμορφες κατασκευές, εκ των οποίων αρκετές σε μοντέρνο ύφος, περιποιημένοι κήποι, φιλόξενες καθαρές αυλές, πάρκα με παγκάκια για τους περαστικούς, φυτά και δέντρα που δίνουν έναν τόνο ηρεμίας και γαλήνης. Οι μοναδικές, αλλά εξαιρετικά σημαντικές, διαφορές από τα προάστια άλλων πόλεων είναι ότι στους ασφαλτοστρωμένους δρόμους δεν βλέπεις να κυκλοφορούν αυτοκίνητα, στα φαρδιά πεζοδρόμια δεν περπατά ούτε ένας κάτοικος, ενώ ανά διαστήματα ξεφυτρώνουν καταφύγια για βόμβες.



Η Νετίβ Χαασάρα, η οποία έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως ισραηλινό έδαφος, μοιάζει με έρημη πόλη, όμως, δεν είναι. Οι 800 άνθρωποι που ζουν σε αυτή εργάζονται κυρίως σαν γεωργοί, συναντώνται, απασχολούνται με δημιουργικές δραστηριότητες, μεγαλώνουν τα παιδιά τους και πάνω από όλα μαθαίνουν να ζουν με τον τρόμο.



Το protothema.gr είχε την ευκαιρία να επισκεφτεί την μονάδα και να συνομιλήσει με κατοίκους της περιοχής στο πλαίσιο δημοσιογραφικής αποστολής στο Ισραήλ έπειτα από πρωτοβουλία της πρεσβείας του Ισραήλ στην Αθήνα και σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας.
Πώς είναι, λοιπόν, να ζει κανείς υπό διαρκή φόβο; Μία νεαρή δυναμική γυναίκα, μητέρα τεσσάρων παιδιών που ο τόνος της φωνής της και η δυναμική στάση του σώματός της προδίδει το στρατιωτικό παρελθόν της, εξηγεί πως «οι ρουκέτες είναι τρόπος ζωής».

Η Σιλά με τα μακριά καστανά μαλλιά και το έντονο βλέμμα τονίζει στην περιήγησή της στη μονάδα, πως οι κάτοικοι της κοινότητας πρέπει να σκέφτονται συνεχώς ότι μία ρουκέτα μπορεί να πλήξει την περιοχή.



«Τα καταφύγια βρίσκονται παντού. Ολόκληρο το σχολείο είναι ένα καταφύγιο γιατί δεν υπάρχει χρόνος μέσα σε 15 δευτερόλεπτα να τρέξει και να κρυφτεί μία ολόκληρη τάξη. Το ψυχολογικό κόστος, ωστόσο, είναι το πιο σοβαρό πρόβλημα καθώς ζούμε συνεχώς υπό απειλή. Οι ρουκέτες υπάρχουν 24 ώρες το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα και δεν σταματούν. Τα παιδιά μεγαλώνουν με ψυχολογικό τραύμα», συνεχίζει η Σιλά.

Η ίδια, άλλωστε, είναι μητέρα και παραδέχεται πως μεγαλώνει τα παιδιά της σαν να βρίσκονται σε πεδίο μάχης μέσα στο Ισραήλ.

«Εδώ και 14 χρόνια δε θυμάμαι μία μέρα χωρίς ρουκέτες. Πέντε ή έξι φορές την ημέρα καλούμαστε να τρέξουμε στο καταφύγιο, μέσα σε μόλις  τέσσερα δευτερόλεπτα. Κοιμάσαι, περιμένεις στη στάση του λεωφορείου, πηγαίνεις στην αγορά, στο σχολείο και βρίσκεσαι σε ένα καταφύγιο μονίμως», επισημαίνει με σταθερή φωνή που δίνει την ψευδαίσθηση ότι είναι μία ατρόμητη γυναίκα.



Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική. Αυτό που τελικά διακρίνει κανείς στον τόνο της όταν μιλάει είναι θυμός και αγωνία για το μέλλον της οικογένειάς της. Άλλωστε, όπως τονίζει: «Τα παιδιά το πρώτο πράγμα που ρωτούν όταν επισκέπτονται το σπίτι ενός καινούριου φίλου δεν είναι πού είναι η τουαλέτα, αλλά πού είναι το καταφύγιο».

Εντούτοις, η οργή της δεν αφορά στους Παλαιστινίους, αλλά στη Χαμάς που όπως τονίζει: «Δαπανά χρήματα, διοχετεύει πάθος και ξοδεύει χρόνο για να κατασκευάσει υπόγεια τούνελ που φτάνουν ακόμα και λίγα μέτρα από την κοινότητα».

Μάλιστα, μία από τις σήραγγες που εντοπίστηκαν κάτω από το έδαφος ήταν αρκετά φαρδιά ώστε να μπορεί να περάσει από αυτή ακόμα και αυτοκίνητο, και όπως συμπληρώνει η Σιλά «αυτή είναι μια τρομακτική σκέψη».



Ένα από τα σημεία που είναι κοινά ανάμεσα στους κατοίκους της κοινότητας και τους Παλαιστινίους από την άλλη πλευρά είναι το μίσος για τη Χαμάς, σύμφωνα με την ίδια, η οποία προσθέτει πως οι Παλαιστίνιοι «είναι θύματα της ίδιας τρομοκρατίας».



Τη στιγμή, λοιπόν, που μέσα σε ένα μήνα το περασμένο καλοκαίρι από την πλευρά της Λωρίδας της Γάζας εκτοξεύθηκαν πάνω από 1.000 ρουκέτες στην περιοχή, με την τελευταία να έχει πλήξει την κοινότητα τον περασμένο μήνα, η Σιλά μαθαίνει στα παιδιά της να μην μισούν τους Παλαιστίνιους.

«Μαθαίνω στα παιδιά μου ότι οι Παλαιστίνιοι, οι μουσουλμάνοι, δεν είναι ο εχθρός. Ο εχθρός είναι η τρομοκρατία», τονίζει.

«Νετίβ Λ’Σαλόμ»: Το μονοπάτι προς την ειρήνη

Πώς θα μπορούσαν να είναι εχθροί οι Παλαιστίνιοι με τους κατοίκους της μονάδας, όταν η γλύπτρια Τσαμερέτ Ζαμίρ που ζει στην Νετίβ Χαασάρα, έχει πολλούς φίλους από την άλλη πλευρά του τοίχου; Η Ζαμίρ συνομιλεί μαζί τους συχνά, ενώ έχει επιχειρήσει να συνεργαστεί με καλλιτέχνες, αλλά όπως επισημαίνει «οι Παλαιστίνιοι καλλιτέχνες δεν τολμούν να μιλήσουν, δε μπορούν να εκφραστούν καθώς φοβούνται τη Χαμάς».

Η Ζαμίρ, λοιπόν, που «αγκάλιασε» τη δημοσιογραφική αποστολή από την Ελλάδα και την φιλοξένησε στο σπίτι της, περιέγραψε τη καθημερινότητα για τους κατοίκους της μοσάβ και μίλησε για το χρωματισμό μωσαϊκό που αποφάσισε να κατασκευάσει στον γκρι, θλιβερό τοίχο που χωρίζει το Ισραήλ από τη Γάζα.



«Περνάμε όμορφες ημέρες, έχουμε μία ξεχωριστή, πολύ δεμένη κοινότητα, κάνουμε πολλές δραστηριότητες. Θα μπορούσε να είναι μία όμορφη ζωή εδώ, αλλά δε μπορείς να συνηθίσεις τις ρουκέτες ποτέ. Είναι πολύ δύσκολη κατάσταση. Στη μέση της νύχτας όταν κοιμάσαι ακούς τις ρουκέτες και ελπίζεις να μην σε πλήξουν», λέει η Ζαμίρ που είναι μητέρα τεσσάρων παιδιών.



Στο ερώτημα γιατί δεν φεύγουν οι Ισραηλινοί από την περιοχή, απαντά ότι δε θέλουν να μετακινηθούν γιατί νιώθουν όλοι σαν να ανήκουν σε μία μεγάλη οικογένεια. Άλλωστε, όπως επισημαίνει «πουθενά στο Ισραήλ δεν είσαι ασφαλής, ειδικά τώρα με τις επιθέσεις με τα μαχαίρια. Πρέπει να αποφασίσεις να μείνεις δυνατός και αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορείς να συνεχίσεις τη ζωή σου».



Τη στιγμή που μιλά στους Έλληνες δημοσιογράφους για την καθημερινότητα στην κοινότητα, ήχοι από εκρήξεις σπάνε την γαλήνια ατμόσφαιρα που υπάρχει στο εργαστήριό της, το οποίο είναι γεμάτο με κεραμικά λουλούδια, χρωματιστές πεταλούδες, μικρά περιστέρια και χειροποίητες χάμσα, τα φυλαχτά που φέρνουν ευλογία στο σπίτι. Η Ζαμίρ σηκώνεται όρθια, παίρνει το κινητό στα χέρια της και ενημερώνεται από το application που ειδοποιεί τους κατοίκους για πιθανή επίθεση. Με απόλυτη ψυχραιμία απευθύνεται στους καλεσμένους της λέγοντας πως αν ηχήσουν οι σειρήνες θα πρέπει να οδηγηθούν όλοι στο καταφύγιο που βρίσκεται στο σπίτι της. Για λίγα λεπτά επικρατεί αγωνία, αλλά αμέσως μετά επανέρχεται η ηρεμία όταν ο επικεφαλής ασφαλείας που ελέγχει την περιοχή ενημερώνει τη γυναίκα ότι ο πύραυλος Κασάμ που εκτοξεύθηκε από την άλλη πλευρά εξουδετερώθηκε από το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας Iron Dome.



«Μερικές φορές είναι πολύ δύσκολο να ζεις εδώ», λέει με ένα πικρό χαμόγελο η γυναίκα και αρχίζει να μιλάει για το έργο της: τον χρωματιστό τοίχο στα σύνορα Ισραήλ-Γάζας.

Η ιδέα προέκυψε όταν διαπίστωσε ότι η μητέρες με τα παιδιά τους δεν τολμούσαν να τον πλησιάσουν, παρότι βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τις κατοικίες τους.



«Ήθελα να αλλάξω αυτό τον τρομακτικό τοίχο. Άρχισα το έργο μου για να μην δείχνει τόσο απειλητικός. Ονόμασα το έργο “μονοπάτι της ειρήνης” και ξεκίνησα να καλώ τον κόσμο να κολλήσει κεραμικά πολύχρωμα σχέδια που κατασκευάζω εγώ», προσθέτει.

Πράγματι, εκατοντάδες ανθρώπων πρόσθεσαν το δικό τους χρωματιστό κεραμικό για την κατασκευή του μωσαϊκού με αποτέλεσμα ο γκρίζος τοίχος, ο οποίος είναι ορατός και από τις δύο πλευρές, να παίρνει ζωή, χρώμα, ενώ ένα μεγάλο περιστέρι δεσπόζει μεταφέροντας με το ράμφος του ένα κλαδί ελιάς σαν μήνυμα ειρήνης ανάμεσα στους δύο λαούς.



«Η δημιουργία με βοήθησε να περάσω δύσκολες στιγμές, άρχισα να αναζητώ την ελπίδα. Θέλω ο κόσμος να είναι χαρούμενος. Όλοι από εμάς έχουμε χάσει έναν δικό μας και νιώθουμε πόνο και μίσος. Για αυτό, λοιπόν, θέλω να επαναφέρω την ελπίδα στον κόσμο. Άλλωστε, ποτέ δεν ξέρουμε πότε θα εκτοξεύσουν τον επόμενο όλμο», συμπληρώνει η Ζαμίρ.

Όταν, μάλιστα, θυμάται ένα από τα τρία θύματα της κοινότητας που βρήκαν τραγικό θάνατο από όλμους, το χαμογελαστό βλέμμα της, σκοτεινιάζει.



«Η Ντάνα ήταν 23 ετών. Ήταν όμορφη, είχε κόκκινα μαλλιά και είχε όλη τη ζωή μπροστά της. Μία ημέρα που βρισκόταν έξω από το σπίτι της και περπατούσε για να συναντήσει τον φίλο της ένας όλμος εκτοξεύθηκε από την Γάζα. Τρέχοντας προς τον αγαπημένο της ο όλμος την έπληξε.
Προσπάθησα να πάω προς το σημείο αλλά μου είπαν ότι δεν υπήρχε νόημα. Η Ντάνα είναι πεθάνει και ο φίλος της είχε δει το θάνατό της», θυμάται και η θλίψη είναι παραπάνω από εμφανής στη φωνή της. Ίσως, όμως, στη μνήμη της Ντάνα και των άλλων δύο θυμάτων, η Ζαμίρ να συνεχίζει την προσπάθειά της να θέλει να χαρίσει χαμόγελα σε δύο τόπους που ματώνουν τόσο πολύ.