Βαρθολομαίος - Πάπας αρνούνται «μια Μέση Ανατολή χωρίς χριστιανούς»

Με την υπογραφή κοινής δήλωσης για τον χριστιανικό διάλογο αλλά και αναφορές στην ανησυχητική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί για τους χριστιανούς της Μέσης Ανατολής, ολοκληρώθηκε, πριν από λίγο στο Φανάρι, η ιστορική επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου. 

Στο κοινό ανακοινωθέν -που οι δύο Εκκλησίες και οι δύο προκαθήμενοι είχαν επεξεργαστεί κατά διάρκεια της προετοιμασίας της επίσημης επίσκεψης- τονίζεται η ανάγκη για τη συνέχιση του ενδοχριστιανικού διαλόγου στην παράδοση που έχει ξεκινήσει μετά την άρση σχίσματος, αλλά και για πρώτη φορά τίθενται ευθέως πολιτικά ζητήματα, όπως η επιβίωση των χριστιανών της Μέσης Ανατολής. Οι χριστιανικές κοινότητες απειλούνται με πλήρη εξαφάνιση, τονίζεται στο ανακοινωθέν, στο οποίο επισημαίνεται: «Δεν είναι δυνατόν να αποδεχτούμε μια Μέση Ανατολή χωρίς χριστιανούς».



«Εάν υπάρχει κάτι που η Καθολική Εκκλησία επιθυμεί και εγώ επιδιώκω ως Επίσκοπος της Ρώμης, είναι η κοινωνία με τις Ορθόδοξες Εκκλησίες» είπε ο Πάπας Φραγκίσκος στο πλευρό του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, στη διάρκεια της πατριαρχικής και συνοδικής θείας λειτουργίας στο Φανάρι.

Ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος υπερασπίστηκαν τους Χριστιανούς που απειλούνται από τα αντίποινα των τζιχαντιστών στο Ιράκ και στη Συρία και διαβεβαίωσαν ότι δεν θα αποδεχθούν ποτέ «μια Μέση Ανατολή χωρίς τους χριστιανούς.



«Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε μια Μέση Ανατολή χωρίς τους χριστιανούς οι οποίοι διέδωσαν το όνομα του Ιησού για 2.000 χρόνια» δήλωσαν σε κοινή τους διακήρυξη ο Ποντίφικας και ο Πατριάρχης, την οποία συνυπέγραψαν κατά την τρίτη και τελευταία ημέρα του ταξιδιού του Πάπα στην Τουρκία. «Εκφράζουμε την κοινή μας ανησυχία για τη σημερινή κατάσταση στο Ιράκ, τη Συρία και το σύνολο της Μέσης Ανατολής. Είμαστε ενωμένοι στην επιθυμία για ειρήνη και σταθερότητα, καθώς και τη βούληση να προωθηθεί η επίλυση των συγκρούσεων μέσω του διαλόγου και της συμφιλίωσης. Ενώ αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες που ήδη γίνονται για προσφορά βοήθειας στην περιοχή, την ίδια στιγμή, καλούμε όλους εκείνους που φέρουν την ευθύνη για τη μοίρα των λαών να εμβαθύνουν τη δέσμευσή τους απέναντι σε όσους υποφέρουν για να μπορέσουν οι διάφορες κοινότητες, μεταξύ των οποίων και οι Χριστιανικές, να παραμείνουν στην πατρίδα τους. Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε μια Μέση Ανατολή χωρίς Χριστιανούς» τονίζεται μεταξύ άλλων. 



Οι δύο θρησκευτικοί ηγέτες προσευχήθηκαν και για την ειρήνη στην Ουκρανία και κάλεσαν όλες τις πλευρές «να επιλέξουν την οδό του διαλόγου και του σεβασμού της διεθνούς νομοθεσίας, προκειμένου να μπει τέλος στη διαμάχη και να μπορούν όλοι οι Ουκρανοί να ζουν αρμονικά».
Ο Πάπας Φραγκίσκος βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη, ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, συνεχίζοντας την παράδοση που έχει ξεκινήσει, με την άρση του σχίσματος ανάμεσα στην Ανατολική και τη Δυτική Εκκλησία και τον θεολογικό διάλογο που άρχισε με τις συναντήσεις του Πατριάρχη Αθηναγόρα και του Πάπα Παύλου του 6ου, τη δεκαετία του '60. 

Πολιτικός διάλογος «κωφών» στην Άγκυρα ανάμεσα στον Πάπα και τις τουρκικές αρχές 

Κι ενώ Πάπας και Πατριάρχης διακήρυτταν την ενότητα, η πρώτη επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου στην Τουρκία έδωσε την ευκαιρία για ένα πολιτικό διάλογο «κωφών» μεταξύ του προκαθήμενου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, υποστηρικτή της συμμαχίας των θρησκειών εναντίον της τρομοκρατίας, και των αρχών της Άγκυρας, οι οποίες επιμένουν να καταγγέλλουν την ισλαμοφοβία, αναφέρουν οι αναλυτές.

Μέσα στην πολυτέλεια του καινούριου και πολύ αμφιλεγόμενου τουρκικού προεδρικού μεγάρου, η αντίθεση ήταν εντυπωσιακή. Αμφότεροι εκνευρισμένοι παρά τις συνήθεις ευγένειες και τα χαμόγελα, ο ποντίφικας και ο τούρκος οικοδεσπότης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απήγγειλαν καθένας την ομιλία του, χωρίς να φανεί πως υπάρχει κάποιο σημείο επαφής.

«Ο Πάπας εκφράσθηκε στο πλαίσιο μιας ποιμενικής προοπτικής, ενώ ο πρόεδρος έβγαλε έναν πολύ πολιτικό λόγο», συνόψισε πολύ διπλωματικά για τους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του Βατικανού, ο ιερέας Φεντερίκο Λομπάρντι.

Η ομιλία του Φραγκίσκου ήταν ευγενική, αλλά αυστηρή. Υπογράμμισε τη θέση της Τουρκίας ως «φυσικής γέφυρας» ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή και επέμεινε στο ρόλο προτύπου που πρέπει να διαδραματίσει σε ό,τι αφορά το διάλογο μεταξύ των πολιτισμών.

Ο αργεντινός πάπας κατήγγειλε επίσης τη νομική θέση της μικροσκοπικής χριστιανικής κοινότητας, η οποία έχει μόλις 80.000 μέλη σε μια Τουρκία με συντριπτική μουσουλμανική πλειοψηφία και γίνεται ανεκτή από τις αρχές, όμως εξακολουθεί να μην έχει επίσημο καθεστώς.

Η ομιλία αυτή, στην οποία επέμεινε στην κοινή κληρονομιά του χριστιανισμού και του ισλάμ, φαίνεται πως μικρή απήχηση βρήκε στις τουρκικές αρχές.

Σε εντελώς διαφορετικό ύφος, ο Ερντογάν επιδόθηκε σε ένα ανελέητο κατηγορώ εναντίον της ανόδου της ισλαμοφοβίας, της καταπίεσης των μουσουλμάνων στη Δύση και της «κρατικής τρομοκρατίας» που υποστήριξε πως ασκούν το συριακό καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ και το Ισραήλ στη Γάζα.

Ήταν μια πολύ επιθετική ομιλία στην οποία το Ισλάμ εμφανιζόταν στο ρόλο του θύματος, ενώ οι καταχρήσεις εναντίον των χριστιανών του Ιράκ ή της Συρίας μόλις που αναφέρθηκαν.

Στον ίδιο τόνο, ο υψηλότερος τούρκος θρησκευτικός αξιωματούχος, ο Μεχμέντ Γκιορμέζ, καταφέρθηκε επίσης εναντίον της «ισλαμοφοβικής παράνοιας» που, όπως υποστήριξε, χρησιμεύει ως πρόσχημα «για μαζικές πιέσεις, εκφοβισμούς, επιθέσεις εναντίον των αδελφών μας που ζουν στη Δύση».

Και μολονότι κατήγγειλε τις «εντελώς απαράδεκτες» πράξεις των ισλαμιστών στο Ιράκ ή τη Συρία, ο Γκιορμέζ τις απέδωσε σε «πληγωμένα πνεύματα», ώστε να υπογραμμίσει για άλλη μια φορά την ευθύνη της Δύσης για την άνοδο του ισλαμικού φονταμενταλισμού.