Άγκυρα: Πρόσκληση στην ορκωμοσία Ερντογάν σε Ομπάμα και Πούτιν

Πρόσκληση προς τους προέδρους των ΗΠΑ Μπαράκκ Ομπάμα και της Ρωσίας Βλαντιμίρ  Πούτιν να παραστούν στην τελετή ορκωμοσίας του νεοεκλεγέντα προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 28 Αυγούστου απηύθυνε η 'Αγκυρα, η οποία ετοιμάζεται για επιβλητική έναρξη της θητείας του νέου προέδρου.

Με τις διεργασίες και τις εξελίξεις που θα διαδραματιστούν τις επόμενες δέκα πέντε μέρες θα αλλάξει σε σημαντικό βαθμό το πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας. Στις 27 Αυγούστου, μια μέρα πριν από την ορκωμοσία του Ερντογάν, θα πραγματοποιηθεί το έκτακτο συνέδριο του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Θα εκλεγεί ο νέος αρχηγός που θα αντικαταστήσει τον Ερντογάν στην ηγεσία του κόμματος. Στη συνέχεια, ο νέος ηγέτης, ο οποίος όπως όλα δείχνουν θα είναι ο νυν υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, θα λάβει από τον πρόεδρο Ερντογάν εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.

Στις 5-6 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί το έκτακτο συνέδριο του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (αξιωματική αντιπολίτευση) όπου θα εκλεγεί αρχηγός. Η απόφαση ελήφθη μετά την κριτική που ασκήθηκε από την εσωκομματική αντιπολίτευση λόγω της αποτυχίας στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές. Υποψηφιότητα για την ηγεσία ανακοίνωσαν προς το παρόν ότι θα θέσουν ο σημερινός αρχηγός Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και ο Μουχαρέμ Ιντζέ, που θεωρείται εκπρόσωπος της τάσης των κεμαλιστών στο κόμμα.

Για αμφότερα τα κόμματα, οι εν λόγω διαδικασίες φαίνεται ότι ανοίγουν πληγές. Το κατά πόσο αυτές θα βαθύνουν ή θα επουλωθούν θα φανεί από τις εξελίξεις που θα μεσολαβήσουν μέχρι τις βουλευτικές εκλογές οι οποίες κανονικά θα διεξαχθούν τον Ιούνιο του 2015.

Ως προς το κυβερνών κόμμα τα ερωτήματα είναι δύο. Πρώτον, κατά πόσο ο Νταβούτογλου θα καταφέρει να τηρήσει τις εσωκομματικές ισορροπίες και να οδηγήσει το κόμμα του σε νίκη στις βουλευτικές εκλογές, οι οποίες θα είναι πρόκριμα για το όραμα του Ερντογάν περί μετάβασης σε ένα είδος προεδρικού συστήματος. Αυτό προϋποθέτει αλλαγή στο Σύνταγμα, πράγμα που μπορεί να γίνει με ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία ή (και) συμμαχίες. Δεύτερον, πόσο προβληματικό θα είναι το γεγονός ότι προς το παρόν φαίνεται παραγκωνισμένος από όλα αυτά ο απερχόμενος πρόεδρος της Δημοκρατίας Αμπντουλάχ Γκιουλ.

Ως προς το πρώτο ερώτημα, αυτό που θεωρείται δεδομένο είναι το γεγονός ότι η θέση του Ερντογάν στα πολιτικά πράγματα, έως ότου ξεκαθαριστεί αν θα υπάρξει μετάβαση σε προεδρικό σύστημα, θα φέρει στο προσκήνιο ένα μοντέλο σχέσης μεταξύ Ερντογάν και Νταβούτογλου, κατά το παράδειγμα της σχέσης Πούτιν-Μεντβέντεφ την περίοδο 2008-2012.

Ο Ερντογάν παραμένει πρωθυπουργός, πράγμα μάλιστα που προκαλεί τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης. Σημειώνεται ότι παρά το γεγονός ότι η Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή ανακοίνωσε τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών στις 15 Αυγούστου, αυτά προς το παρόν δεν έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα της τουρκικής κυβερνήσεως.

Το ενδεχόμενο δηλαδή να εγκρίνει ο Ερντογάν ως πρόεδρος της Δημοκρατίας τη σύσταση του νέου υπουργικού συμβουλίου, το οποίο όμως θα έχει ορίσει ο ίδιος ως πρωθυπουργός, είναι ορατό. Σημειώνεται ότι πληροφορίες στα τουρκικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι ο διοικητής της υπηρεσίας πληροφοριών (ΜΙΤ) Χακάν Φιντάν ενδέχεται να αναλάβει υπουργός Εξωτερικών στη νέα κυβέρνηση.

Όλα δείχνουν ότι η επανάκαμψη του Γκιουλ θα συμβεί μόνο αν δεν τα καταφέρει ο Νταβούτογλου ως ηγέτης και πρωθυπουργός. Προς το παρόν πάντως ο Γκιουλ εκφράζει τη δυσαρέσκειά του ειδικά για τα όσα έχουν διατυπώσει στελέχη και βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος τις τελευταίες μέρες εναντίον του. Φροντίζει παράλληλα να δηλώνει πως ο ίδιος είναι υπέρ του κοινοβουλευτικού συστήματος και όχι του προεδρικού, πράγμα που έκανε στη χτεσινή αποχαιρετιστήρια δεξίωση στο προεδρικό μέγαρο.

Στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα το ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ της σημερινής ηγεσίας και των λεγόμενων «κεμαλιστών», οι οποίοι μάλλον έχουν ως πιο χαρακτηριστικό στοιχείο το «εθνικιστικό», θα γίνει στο συνέδριο. Ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο αν τελικά ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης θα είναι ο Μουχαρέμ Ιντζέ, ή αν θα καταφέρει να θέσει υποψηφιότητα ο Ντενίζ Μπαϊκάλ, πρώην αρχηγός του κόμματος.

Τα αρνητικά του σημερινού αρχηγού είναι πρώτον το γεγονός ότι παρά τη ρητορεία, δεν κατάφερε να αρθρώσει πιο αριστερό και αν μη τι άλλο διαφορετικό πολιτικό λόγο σε σχέση με τις προηγούμενες ηγεσίες. Το θετικό του είναι το γεγονός ότι ελέγχει σημαντικό αριθμό συνέδρων. Ο ατέλειωτος πόλεμος μεταξύ τάσεων εντός του ΡΛΚ θα παρουσιάσει άλλη μία μάχη δίχως ουσιαστικό ιδεολογικό περιεχόμενο. Κι αυτό επειδή πρόκειται για μαζικό κόμμα που θέτει ως στόχο την εξουσία. Η κόλα συνοχής θα προκύψει μόνο αν αναλάβει την εξουσία.