Ανάλυση: Οι προσχηματικές κινήσεις του Πούτιν, τα αδιέξοδα του Ζελένσκι και το τέλος του πολέμου που δεν φαίνεται

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν είναι «χθεσινός» και το σημαντικότερο είναι πως σήμερα αποδεδειγμένα δεν έχει καμία απολύτως πρόθεση να τελειώσει τον πόλεμο στην Ουκρανία ακόμη κι αν στη Μόσχα βρεθεί ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος. Η ανακοίνωση από την πλευρά της Ρωσίας για τριήμερη κατάπαυση του πυρός πολύ δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί αρχή του τέλος ή τέλος πάντων η βάση για μία συμφωνία που θα εξελιχθεί σε ειρήνη στην Ουκρανία. Η πιο πρόσφατη ανακοίνωση από το Κρεμλίνο για κατάπαυση του πυρός για την Κυριακή του Πάσχα είχε περισσότερο αιματοκύλισμα από οποιαδήποτε άλλη ημέρα του μήνα…

Η Μόσχα κινείται με έναν πολύ συγκεκριμένο και αμετάβλητο στα χρόνια του Πούτιν τρόπο στην εξωτερική της πολιτική. Ο Ρώσος Πρόεδρος στην μακρά θητεία του στην κορυφή της Ρωσίας, από την θέση ακόμη και του Πρωθυπουργού, έχει συνδιαλλαχτεί όχι με έναν ή με δύο Αμερικανούς Προέδρους αλλά με πέντε… Ο Πούτιν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο προέτασσε το ρωσικό δόγμα στον Μπιλ Κλίντον, στον Τζορτζ Μπους, στον Μπαράκ Ομπάμα, στον Ντόναλντ Τραμπ την πρώτη φορά αλλά και τον Τζο Μπάιντεν. Η Ρωσία δεν μπαίνει στην διαδικασία υποχωρήσεων και διαπραγματεύσεων όταν δεν πληρούνται όλοι οι όροι που η ίδια βάζει στο τραπέζι. Όπως αποδεικνύεται μάλιστα εάν αυτοί οι όροι δεν είναι απόλυτα στα μέτρα της δεν έχει πρόβλημα να εκκινήσει τον μεγαλύτερο πόλεμο που έχει η Ευρώπη δει από τον Β Παγκόσμιο.

Σήμερα ο Ντόναλντ Τραμπ έχοντας δεδομένα δεσμευθεί στην επίλυση του γόρδιου δεσμού της Ανατολικής Ευρώπης βρίσκεται μπροστά στο ίδιο ακριβώς δίλημμα με αυτό στο οποίο βρέθηκε και ο Τζο Μπάιντεν: στα άκρα ή ήττα στα σημεία από τη Ρωσία. Όταν ο Τζο Μπάιντεν συνάντησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ελβετία τον Ιούνιο του 2021 λίγο αφού είχε αναλάβει τα καθήκοντά του στο οβάλ γραφείο το συμπέρασμα ήταν πως η Μόσχα έχει διατηρήσει τον δικό της τρόπο και προτίθεται να πάει μέχρι τέλους την κατάσταση με τις ΗΠΑ ακόμη κι αν αυτό σήμαινε την μεγέθυνση του χάσματος με την Ουάσιγκτον και την Δύση. Σήμερα μετά την επιστροφή Τραμπ στην Ουάσιγκτον ο Πούτιν δεν έχει κανέναν λόγο να αλλάξει τακτική.

Οι πιέσεις προς την Μόσχα έχουν ελαχιστοποιηθεί, στα πεδία των μαχών τα δεδομένα δείχνουν διαρκώς νίκες και κατάκτηση περισσότερων εδαφών -με πιο πρόσφατη την ανακοίνωση από την ρωσική πλευρά για ανάκτηση του Κουρσκ- και σαφώς μεγαλύτερη ευελιξία διπλωματικά. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει στείλει στη Μόσχα περισσότερες από 4 φορές τον άνθρωπο που χειρίζεται το ζήτημα, Ουίτκοφ, ο οποίος αντίστοιχες φορές έχει επιστρέψει με τα χέρια άδεια. Τα δύο τηλέφωνα, μεγάλα σε διάρκεια, ανάμεσα σε Λευκό Οίκο και Κρεμλίνο δεν έδωσαν επίσης τίποτε το ουσιαστικό ως εξέλιξη για την Ουκρανία πέρα από την βεβαιότητα πως οι σχέσεις ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ είναι σε σαφώς καλύτερο επίπεδο από ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

Η Ρωσία και πάλι μετά τον Ιανουάριο του 2022 όταν είχε -θεωρητικά- όλα τα σημαντικά χαρτιά στα χέρια της και σε στρατιωτικό και σε διπλωματικό επίπεδο αλλά επέλεξε να τα «κάψει» στην πυρά του πολέμου βρίσκεται δεδομένα σε θέση ισχύος. Τα πεδία δεν πάνε καθόλου καλά για τους Ουκρανούς, οι πιέσεις από τον ισχυρό πόλο της Δύσης έχουν μειωθεί στο ελάχιστο και το Κίεβο φαντάζει σε πιο πολύπλοκη θέση από ότι ήταν την πρώτη ημέρα του πολέμου. Το ερώτημα λοιπόν θα έπρεπε για τις ΗΠΑ και τον ίδιο τον Τραμπ να είναι «γιατί να σταματήσει τον πόλεμο η Ρωσία;». Ο Πούτιν με δεδομένη την διπλωματική ισχύ που διαθέτει έναντι του Τραμπ ο οποίος είναι ισχυρός διαπραγματευτής σε ζητήματα οικονομικής φύσης αλλά σήμερα εξαντλεί όλη την αμερικανική πίεση στον Ζελένσκι βρίσκεται διαρκώς εκτός των προθέσεων και της διάθεσης της Μόσχας.

Στην σκακιέρα που και πάλι έχει στηθεί με πλεονέκτημα για την Ρωσία δεν υπάρχει πουθενά ο παράγοντας Ευρώπη, επιλογή και πάλι των ΗΠΑ, επιλογή που δεδομένα «βολεύει» τη Μόσχα. Η διαρροή της αμερικανικής πρότασης που κάνει λόγο για αναγνώριση της Κριμαίας ως de facto ρωσικής κτήσης είναι δεδομένα μία πολύ «κακή αρχή» και ένα πολύ «κακό μήνυμα» για την Ευρώπη. Οι μεγάλοι της Ένωσης έχουν ξεκαθαρίσει πως η θέση αναφορικά με την Ουκρανία δεν θα αλλάξει – όχι τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες – και μοιραία η αναγνώριση της Κριμαίας θα είναι μία πράξη της Ουάσιγκτον για την Ουάσιγκτον και μόνο. Εάν αυτό τελικώς γίνει πραγματικότητα θα είναι δεδομένα το ισχυρότερο χαρτί του Πούτιν σε περίπτωση που ο πόλεμος κάποια στιγμή οδηγηθεί σε διπλωματικό τραπέζι και πάνω σε αυτό θα οικοδομηθεί μία επόμενη ημέρα στην οποία τα ρωσικά «θέλω» θα είναι και πολλά και εξαιρετικά δύσκολο να ικανοποιηθούν.

Η Ουκρανία σήμερα αν κάποιος ελέγξει αποστασιοποιημένα την κατάσταση βρίσκεται στη δυσκολότερη θέση από την επιχείρηση των ρωσικών δυνάμεων τις πρώτες ώρες της εισβολής στα περίχωρα του Κιέβου. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει ξεκαθαρίσει πως για τον ίδιο διακυβεύεται η επιβίωση του λαού του και πως η θυσία δεν μπορεί να λογίζεται ως τέτοια όταν η άλλη πλευρά απλά ζητά την εξαφάνιση. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν θα τελειώσει μέχρι ο Τραμπ να ολοκληρώσει το δικό του ορόσημο – δέσμευση των 100 ημερών και πιθανότατα δεν θα έχει τελειώσει – όχι τουλάχιστον με έναν κοινά αποδεκτό τρόπο μέχρι να ολοκληρώσει ο 47ος Πρόεδρος τη θητεία του.