Μπόρις, Μπολσονάρο, Τραμπ: Είναι πιο επικίνδυνοι και από τον κορωνοϊό;

Μπόρις, Μπολσονάρο, Τραμπ. Τρεις ηγέτες τριών μεγάλων χωρών -Βρετανία, Βραζιλία, ΗΠΑ- από τις πιο βαριά χτυπημένες από τον κορωνοϊό. Τους συνδέουν πολλά άλλα. Καταρχάς, αλληλοεκτιμούνται, που είναι και το σοβαρότερο σύμπτωμά τους. Κατά δεύτερον, ο χαρακτήρας τους -πληθωρικοί, εξωστρεφείς, υπεροπτικοί, αγενείς, αυθόρμητοι, ωραιοπαθείς-, αφού έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους, κάτι που ελκύει πολλούς ψηφοφόρους και είναι επίσης σοβαρό, παράπλευρο σύμπτωμα. Απευθύνονται, δηλαδή, σε ένα συγκεκριμένο ακροατήριο το οποίο θεωρεί ότι η χώρα του ήταν ανέκαθεν η καλύτερη και ισχυρότερη στον κόσμο, ξέπεσε για ένα διάστημα σε αλλωνών τα χέρια, και τώρα, με αυτούς στο τιμόνι, πρέπει να ξαναγίνει μεγάλη και τρανή!

Πέραν αυτών, ΗΠΑ, Βρετανία και Βραζιλία έχουν μπει σε βαθιά οικονομική κρίση, τα κρούσματα από τον COVID-19 αυξάνονται συνεχώς, και οι τρεις ηγέτες τους είχαν υποτιμήσει από την αρχή τη σοβαρότητά του, θεωρώντας ότι ήταν «μια απλή γρίπη»: οι δύο πρώτοι, Τζόνσον και Μπολσονάρο, κόλλησαν τον ιό, πολύ σοβαρά ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, και ο τρίτος παίρνει καθημερινά υδροξυχλωροκίνη και θεωρεί ότι είναι άτρωτος.

Σε άρθρο τους τον περασμένο Ιούνιο οι «New York Times» συμπεριέλαβαν και έναν τέταρτο στην παρέα των «ανελεύθερων λαϊκιστών ηγετών χωρών όπου ο κορωνοϊός απλώνεται πιο πολύ»: τον Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας. Ο οποίος, εάν διαφέρει σε κάτι από το τρίο των άλλων λαϊκιστών, είναι ότι αυτός έχει καταφέρει να διατηρήσει ένα αυστηρό-σοβαρό προσωπικό προφίλ. Εχει πυγμή. Οι άλλοι, με όλες τις διαφορές αναμεταξύ τους, έχουν αυτό που θα ονόμαζα «τσαμπουκά ενός κλόουν». Επίσης, εννοείται ότι και οι χώρες καθενός από αυτούς δεν είναι ίδιες. Παρ’ όλα αυτά, όπως επισημαίνει ο πολιτικός επιστήμονας του Χάρβαρντ Ντάνιελ Ζίμπλατ στο βιβλίο «Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες;» που συνέγραψε με τον συνάδελφό του στο ίδιο πανεπιστήμιο Στίβεν Λεβίτσκι, είναι και οι τέσσερις συνδρομητές διαφόρων εκδοχών του «ριζοσπαστικού, δεξιού, ανελεύθερου λαϊκισμού».

«Κι αυτή η τάση δεν είναι τυχαία, θα πουν κι άλλοι πολιτικοί επιστήμονες, καθώς όλοι ετούτοι οι ανελεύθεροι (σ.σ.: “illiberal” είναι ο όρος που χρησιμοποιείται) λαϊκιστές τείνουν να απορρίπτουν τις επιστημονικές απόψεις και να προωθούν θεωρίες συνωμοσίας», γράφουν οι NYT.

Ντόναλντ Τραμπ (74 ετών)
Διαχειρίστηκε από άτσαλα έως και εγκληματικά την κρίση της πανδημίας. Ποντάριζε πάρα πολύ στην οικονομία για να κερδίσει μια δεύτερη θητεία, κάτι που τώρα φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο. Παίρνει κάθε μέρα υδροξυχλωροκίνη, «υδροξύ», όπως το λέει χαριτωμένα

Για παράδειγμα, ο Ντόναλντ Τραμπ, 74 ετών, δυσκολεύεται όλο και πιο πολύ να ανεχτεί δίπλα του την παρουσία του αντίστοιχου «Τσιόδρα της αμερικανικής κυβερνητικής επιτροπής επιστημόνων», του ανοσολόγου δρα Αντονι Φάουτσι, διότι είναι σοβαρός, μετρημένος, χαίρει σεβασμού, και του κλέβει δημοτικότητα. «Χαίρουν μεγάλου σεβασμού, αλλά σε κανέναν δεν αρέσω εγώ. Θα φταίει μάλλον η προσωπικότητά μου», είπε για τα μέλη της επιστημονικής του ομάδας ο Αμερικανός πρόεδρος, με τη γνωστή, άγαρμπη ειρωνεία του.

Σε μία από τις καθιερωμένες (κάθε Τρίτη) ενημερώσεις για την κρίση υγείας στις ΗΠΑ, όταν οι δημοσιογράφοι ανέφεραν στον πρόεδρο ότι επιστημονικές μελέτες έδειξαν πως η υδροξυχλωροκίνη που αυτός παίρνει κάθε μέρα δεν σκοτώνει τον κορωνοϊό, γι’ αυτό και η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDΑ) συνέστησε να μη συνταγογραφείται, και τον ρώτησαν γιατί αυτός συνεχίζει να παίρνει το φάρμακο και να το διαφημίζει κιόλας, επικαλέστηκε το ένστικτό του και κάποια πράγματα που διάβασε για το «υδροξύ», όπως το λέει χαριτωμένα.

Στις αρχές Ιουλίου, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο, 65 ετών, που από την αρχή της κρίσης καλούσε τον κόσμο να συνεχίσει κανονικά τη ζωή του θεωρώντας ότι αυτό που συμβαίνει είναι «μόνο μια μικρή γρίπη» και υπερηφανευόταν λέγοντας «κοιτάξτε με εμένα, πόσο γερός και δυνατός είμαι», ανέβασε πυρετό, έκανε το τέταρτο τεστ του, και αυτή τη φορά βρέθηκε θετικός στον κορωνοϊό. Και πάλι, όμως, βγήκε κορδωτός στην τηλεόραση (που λατρεύει, όπως και οι άλλοι τρεις), και ανακοίνωσε τα νέα στους συμπατριώτες του: «Κοιτάξτε με, είμαι και νιώθω μια χαρά». Οπως και ο Τραμπ, δήλωσε ανοιχτά ότι παίρνει και αυτός υδροξυχλωροκίνη, αλλά επιπλέον αζιθρομυκίνη και αντιβίωση για να αντιμετωπίσει τη νόσο.

Η Βραζιλία έχει τα περισσότερα κρούσματα και θύματα από κορωνοϊό μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Συγκεκριμένα, μέχρι και την περασμένη Τετάρτη είχε 3.170.474 (θετικούς στον ιό) και 104.263 θανάτους. Και οι ΗΠΑ, 5.360.202 κρούσματα και 169.131 νεκρούς. Η Ρωσία είναι 4η στα κρούσματα (902.701) με 15.260 θανάτους, ενώ η Βρετανία έχει πολύ λιγότερα κρούσματα, περίπου το 1/3 της Ρωσίας, συγκεκριμένα 313.798, αλλά σχεδόν τριπλάσιους θανάτους, 41.329.

Στις αρχές Απριλίου ο κόσμος πραγματικά σοκαρίστηκε όταν έμαθε ότι ο πληθωρικός και ατρόμητος πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον, 56 ετών, εισήχθη εσπευσμένα σε Μoνάδα Εντατικής Θεραπείας του νοσοκομείου «Σεντ Τόμας» του Λονδίνου, λίγες μόλις ημέρες αφότου είχε βρεθεί θετικός στον ιό, και ενώ στις 23 Μαρτίου είχε εγκαταλείψει τη θεωρία του περί «ανοσίας της αγέλης» και επέβαλε αυστηρά περιοριστικά μέτρα (lockdown) για περιορισμό της διάδοσης. 

Η αλήθεια είναι ότι, σε αντίθεση με τον Μπολσονάρο, ο Τζόνσον άρχισε να κλονίζεται και να αναθεωρεί τις απόψεις του για ήπια αντιμετώπιση της κρίσης, όταν έμαθε ότι και αυτός, αλλά και η εγκυμονούσα σύντροφός του Κάρι Σίμοντς ήταν θετικοί. Η είσοδος δε στη ΜΕΘ έφερε πολύ κοντά την πιθανότητα μία από τις ισχυρότερες χώρες στον κόσμο να χάσει τον ηγέτη της και να μπει, μέσα στην πανδημική κρίση, στη δίνη κυβερνητικής αλλαγής, λιγότερο από έναν χρόνο μετά τη θριαμβευτική του επικράτηση στις εκλογές.

Μπόρις Τζόνσον (56 ετών)
Εισήχθη εσπευσμένα σε Μoνάδα Εντατικής Θεραπείας μόλις λίγες ημέρες αφότου είχε βρεθεί θετικός στον ιό, και ενώ στις 23 Μαρτίου είχε εγκαταλείψει τη θεωρία του περί «ανοσίας της αγέλης» και επέβαλε αυστηρά περιοριστικά μέτρα (lockdown) για τον περιορισμό της διάδοσης

Η προσωπική του περιπέτεια άλλαξε και την προσέγγισή του στην αντιμετώπιση της κρίσης. Εμπιστεύτηκε τους επιστήμονες, πήρε μέτρα και, επειδή σίγουρα έχει περισσότερη μόρφωση από τον Τραμπ και τον Μπολσονάρο, άρχισε να βλέπει τα πράγματα με πιο ρεαλιστική ματιά. Ας μην ξεχνάμε ότι από τους άλλους τρεις, συμπεριλαμβανομένου δηλαδή και του Πούτιν, ο Τζόνσον έχει να διαχειριστεί έναν πολύ πιο δύσκολο λαό, με την έννοια ότι οι Βρετανοί, με μακρά παράδοση δημοκρατίας στη χώρα τους, και άποψη έχουν, και πολλούς τρόπους να την εκδηλώνουν διαθέτουν. Το ίδιο ισχύει εν μέρει για την Αμερική, όπου όμως, όπως αποδείχθηκε και με την εκλογή του Τραμπ, υπάρχει ένα «μεγάλο ακροατήριο» που είναι δεκτικό στον πατριωτικό λαϊκισμό.

Η δεξαμενή του Brexit, από την οποία αντλεί δύναμη ο Τζόνσον, έχει μια διαφορετική ομοιογένεια και συμπεριφορά από εκείνη των Μεσοδυτικών Πολιτειών της Αμερικής, που δεν έχουν επαφή με την εκτός συνόρων πραγματικότητα. Είναι βέβαιο ότι έναν Τραμπ στην Αγγλία δεν θα τον άντεχαν ούτε και οι πιο φανατικοί Brexiteers - θα τον απέρριπταν πρώτα οι δικοί του.

Στο βιβλίο τους «Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες;», οι Ζίμπλατ και Λεβίτσκι αναφέρονται στον όρο «Τραμποκρατία», που επινόησε ο Καναδοαμερικανός πολιτικός σχολιαστής Ντέιβιντ Φραμ, στο βιβλίο του «Trumpocracy: Η Διαφθορά της Αμερικανικής Δημοκρατίας», υπενθυμίζοντας: «Οσο πιο άσχημα συμπεριφερόταν ο Τραμπ, τόσο πιο μανιωδώς έσπευδαν οι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο να τον υποστηρίξουν και να τον προστατεύσουν». Και η επιρροή αυτών των αντιπροσώπων στους ψηφοφόρους τους είναι σχεδόν απόλυτη.

«Η κυβέρνηση Τραμπ έχει εισαγάγει ένα πνεύμα τραμπουκισμού, ατιμίας και δικτατορίας, ακριβώς μέσα στον πυρήνα του αμερικανικού έθνους», σημειώνει ο Φραμ.

Η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, που όμοια με τον Τραμπ και τον Μπολσονάρο προβάλλει ένα macho image, είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που ανακοίνωσε ότι βρήκε και αρχίζει να χορηγεί στους πολίτες της εμβόλιο κατά του κορωνοϊού. Εχει περάσει, λέει, όλους τους απαραίτητους ελέγχους και έχει «εγκριθεί επίσημα». Αυτό αμφισβητείται από επιστημονικούς κύκλους και οργανισμούς στην Ευρώπη και την Αμερική, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ζήτησε από τον Πούτιν να ακολουθήσει τα διεθνή πρότυπα.

Ο Πούτιν όμως, 67 ετών, είναι γνωστό ότι δεν υπάγεται σε κανέναν - παίζει μόνος του. Και έχει λαϊκή αποδοχή και καταξίωση τεράστια. Στο εσωτερικό δεν αμφισβητείται και δεν κινδυνεύει από κανέναν. Οι εξουσίες του είναι σχεδόν απόλυτες. Διεθνώς περιγράφεται από φιλικά και μη μέσα ενημέρωσης ως «διεθνής παίκτης» και μάλιστα δεινός. Αυτό τον στερεώνει όσο τίποτ’ άλλο στο εσωτερικό, όπου όχι μόνο δεν υπάρχει σοβαρή αμφισβήτηση, αλλά αντίθετα σχεδόν καθολική αποθέωση. Στην κρίση του κορωνοϊού η Ρωσία έχει ξεπεράσει τα 900.000 κρούσματα και ανακοινώνει λίγο περισσότερους από 15.000 θανάτους. Η αντιστοιχία είναι παράξενη κατά πολλούς που ισχυρίζονται ότι η διαφάνεια στη χώρα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη και αμφισβητούν τα επίσημα στοιχεία. Από την άλλη, όμως, η Ρωσία έχει ένα σύστημα υγείας που δουλεύει καλά, που έχει όσο κρατική υποστήριξη θέλει και, όμοια με τη Γερμανία που επίσης έχει γερή νοσοκομειακή περίθαλψη αλλά και παρόμοια αντιστοιχία κρουσμάτων-θανάτων, (220.850 - 9.276), έχει αντιμετωπίσει αποτελεσματικά ως τώρα την κρίση της πανδημίας.

Είναι ενδιαφέρον πάντως να πούμε εδώ ότι ο Πούτιν μίλησε για πρώτη φορά για μία από τις δύο κόρες του, η ζωή των οποίων είναι, θαρρείς, σε ένα περιτύλιγμα μυστικότητας. Συγκεκριμένα, είπε ότι η μία από αυτές έκανε το εμβόλιο κιόλας και ότι παρόλο που ανέβασε λίγο πυρετό, νιώθει πολύ καλά. «Ελαβε μέρος στο πείραμα», είπε ο Ρώσος ηγέτης, δικαιώνοντας ίσως έμμεσα τους φόβους της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας ότι «τα πειράματα πρέπει να γίνονται πριν χορηγηθούν τα εμβόλια».

Ζαΐρ Μπολσονάρο (65 ετών)
Αρχικά καλούσε τον κόσμο να συνεχίσει κανονικά τη ζωή του θεωρώντας ότι αυτό που συμβαίνει είναι «μόνο μια μικρή γρίπη». Συνεχίζει να βγαίνει στην τηλεόραση και παίρνει υδροξυχλωροκίνη, αζιθρομυκίνη και αντιβίωση για να αντιμετωπίσει τη νόσο

Και οι τέσσερις χώρες έχουν εισέλθει σε βαθιά οικονομική κρίση, η εξέλιξη της οποίας ίσως καθορίσει και το μέλλον των ηγετών τους. Ο Τραμπ, έτσι κι αλλιώς, πάει σε εκλογές τον Νοέμβριο, αλλά σίγουρα θα πάει πληγωμένος. Παρόλο που το ποσοστό της ανεργίας στις ΗΠΑ τον Ιούλιο έπεσε στο 10%, τα όλο και αυξανόμενα κρούσματα κορωνοϊού δυσκολεύουν την ανάπτυξη της οικονομίας και κυρίως τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Ο Τραμπ, ποντάριζε πάρα πολύ στην οικονομία για να κερδίσει μια δεύτερη θητεία τον Νοέμβριο, κάτι το οποίο με τις θετικές επιδόσεις που είχε πετύχει προ κορωνοϊού, τώρα φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο. Και βασικός λόγος δεν είναι ότι μπήκε όλη η οικονομία σε καραντίνα, αλλά διαχειρίστηκε από άτσαλα έως και εγκληματικά την κρίση πανδημίας. Πρώτος αυτός έδωσε το στίγμα μιας «μη κρίσης», για την οποία οι πολίτες της Αμερικής «δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν». Πίστευε, δήλωνε, και ακόμα το ψευδίζει ελαφρώς παραλλαγμένο ότι «είναι απλά μια γρίπη» που θα κάνει τον κύκλο της και θα φύγει. Απλή γρίπη δεν είναι, ο κύκλος είναι μεγάλος και το χαρτί της ισχυρής οικονομίας δεν παίζει.

Η Βρετανία έχει μπει στη χειρότερη ύφεσή της τα τελευταία χρόνια. Η οικονομία της συρρικνώθηκε κατά 20,4% μεταξύ Απριλίου - Ιουνίου. Τα νοικοκυριά δεν ξοδεύουν, η βιομηχανική παραγωγή έχει πέσει στα χαμηλότερά της εδώ και 11 χρόνια. Τα ποσοστά ανεργίας ακόμα αντέχουν, αφού οι περισσότερες εταιρείες κρατούν το προσωπικό τους χάρη στην επιδότηση που λαμβάνουν από την κυβέρνηση. Η αγορά εργασίας, όμως, έχει σχεδόν νεκρώσει. Νέες δουλειές δεν προσφέρονται, θέσεις εργασίας δεν ανοίγονται. Οικονομικοί αναλυτές άρχισαν να επισημαίνουν ότι ο κορωνοϊός χτύπησε και το Brexit, με την έννοια ότι με την οικονομική στήριξη που χαίρουν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., θα βγουν ευκολότερα από την κρίση. Επίσης, η Βρετανία χάνει επί του παρόντος και τη μεγάλη αγορά της Αμερικής, στην οποία προσέβλεπε (εξ ου και ο βολικός έρωτας Τζόνσον - Τραμπ), λόγω και της εκεί οικονομικής ύφεσης.

Η απάντηση στο ερώτημα εάν η οικονομική κατρακύλα είναι συνδεδεμένη με την κακή, κάκιστη διαχείριση της πανδημικής κρίσης, δεν είναι εύκολη. Σίγουρο είναι όμως ότι ο παράγοντας «εμπιστοσύνη», που είναι καίριας σημασίας για μια υγιή οικονομία (ιδίως όταν αυτή ασθενεί), στις χώρες αυτές έχει τραυματιστεί πολύ σοβαρά.

Ειδήσεις σήμερα:

Πάνω από 35.260 έλεγχοι σε μία μέρα για την τήρηση των μέτρων

Συγκλονιστικό βίντεο: Τρένο παρέσυρε και σκότωσε τραγουδιστή ενώ έκανε live στα social media

Πνίγηκε 65χρονος σε παραλία των Ισθμίων στην Κορινθία