Νέο απλό τεστ διάγνωσης του διαβήτη τύπου 1 μέσω της αναπνοής των παιδιών

Τη δυνατότητα διάγνωσης στο μέλλον του διαβήτη τύπου 1 (παιδικού) με γρήγορο και απλό τρόπο χάρη σε ένα νέο τεστ που θα βασίζεται στην ανάλυση της αναπνοής, ανακοίνωσαν Βρετανοί επιστήμονες. Η νέα μη επεμβατική μέθοδος επιτρέπει τη διάγνωση της νόσου, προτού εμφανιστούν τα σοβαρά συμπτώματα. Ο διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση, η οποία σε βάθος χρόνου μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, όπως απώλεια της όρασης, καρδιοπάθεια, νεφροπάθεια κ.α.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου και του Νοσοκομείου Παίδων της Οξφόρδης, με επικεφαλής τον καθηγητή Γκας Χάνκοκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα ερευνών στην αναπνοή «Journal of Breath Research», συνέλεξαν και ανέλυσαν δείγματα από 113 παιδιά και εφήβους ηλικίας επτά έως 18 ετών.

Οι επιστήμονες εντόπισαν στην αναπνοή έναν χημικό βιοδείκτη που μυρίζει γλυκά και σχετίζεται με την αύξηση στο αίμα ορισμένων επικίνδυνων χημικών ουσιών, όταν πέφτουν τα επίπεδα της ορμόνης ινσουλίνης. Συγκεκριμένα, πρόκειται για την ακετόνη που αυξάνει στην αναπνοή, όταν συγκεντρώνονται αυξημένες κετόνες στο αίμα λόγω της μείωσης της ινσουλίνης, που πρόκειται να οδηγήσει σε διαβήτη.

Στόχος των ερευνητών είναι να αναπτύξουν μια μικρή φορητή συσκευή ανάλυσης της αναπνοής, που θα επιτρέπει έγκαιρα τη διάγνωση, προτού εμφανιστεί κανονικά η πάθηση εξαιτίας της σοβαρής έλλειψης ινσουλίνης. Όταν συμβαίνει αυτή η έλλειψη, το σώμα δεν μπορεί πια να χρησιμοποιήσει τη γλυκόζη για να πάρει ενέργεια και αρχίζει πλέον να διασπά τα λίπη του για να ικανοποιήσει τις ενεργειακές ανάγκες του.

Ανάμεσα στα υποπροϊόντα της διάσπασης των λιπών είναι οι οργανικές ουσίες κετόνες, οι οποίες, όταν αυξηθούν πολύ, προκαλούν οξείδωση του οργανισμού. Περίπου ένα στα τέσσερα παιδιά δεν ξέρουν ότι έχουν διαβήτη τύπου 1, έως ότου εμφανίσουν αυτή την οξείδωση από αυξημένες κετόνες.

Η ακετόνη, η απλούστερη κετόνη, συνήθως διαφεύγει από τον οργανισμό μέσω της αναπνοής, γι' αυτό, άλλωστε, όπως είναι γνωστό εδώ και αιώνες, η αναπνοή των διαβητικών έχει μια γλυκιά οσμή. Το νέο τεστ ανιχνεύει την αυξημένη ακετόνη στην αναπνοή ενός παιδιού και έτσι αποκαλύπτει ότι μέσα στο σώμα έχουν ήδη αυξηθεί σημαντικά οι κετόνες, συνεπώς επίκειται η εμφάνιση διαβήτη τύπου 1.

Σήμερα η διάγνωση της πάθησης γίνεται μέσω τεστ αίματος, το οποίο όμως, λόγω της επεμβατικότητάς του (τρύπημα), δεν γίνεται πάντα καλά ανεκτό από ένα μικρό παιδί.

Έρχεται το τεχνητό πάγκρεας

Εξάλλου, η πρώτη στον κόσμο κλινική δοκιμή που συνέκρινε άμεσα τις εναλλακτικές θεραπείες για τον παιδικό διαβήτη και έγινε από καναδούς επιστήμονες, επιβεβαίωσε ότι η συσκευή εξωτερικού τεχνητού παγκρέατος βελτιώνει σημαντικά τη θεραπεία της πάθησης, σε σχέση με την συμβατική αντλία ινσουλίνης που χρησιμοποιείται σήμερα.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ, με επικεφαλής τον καθηγητή ενδοκρινολογίας Ρεμί Ραμπασά-Λορέτ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Lancet Diabetes & Endocrinology», έδειξαν ότι το τεχνητό πάγκρεας βελτιώνει τον έλεγχο της γλυκόζης στο αίμα σε σχέση με τις υπάρχουσες μεθόδους, ενώ μειώνει τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας.

Το τεχνητό πάγκρεας είναι μια συσκευή που συνδέεται εξωτερικά με το σώμα του ασθενούς, μιμείται το φυσιολογικό πάγκρεας και η οποία παρέχει ινσουλίνη σε συνεχή βάση, προσαρμόζοντας αυτόματα την παρεχόμενη ποσότητα ανάλογα με το εκάστοτε επίπεδο του σακχάρου στο αίμα του διαβητικού. Μια δεύτερη εκδοχή της συσκευής, εκτός από ινσουλίνη, μπορεί να τροφοδοτεί τον οργανισμό και με μια ακόμη ορμόνη, το γλυκογόνο (αυτό αυξάνει το επίπεδο της γλυκόζης, ενώ η ινσουλίνη το μειώνει).

Οι άνθρωποι διαβήτη τύπου 1 είναι υποχρεωμένοι συνέχεια να ρυθμίζουν το επίπεδο της γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα τους, ώστε να αποφύγουν μακροπρόθεσμες επιπλοκές όπως τύφλωση ή βλάβη των νεφρών (σε περίπτωση υψηλής γλυκόζης) ή, αντίθετα, σύγχυση, αποπροσανατολισμό, απώλεια συνείδησης και κώμα (σε περίπτωση χαμηλής γλυκόζης).

Η καναδική κλινική δοκιμή έδειξε ότι και τα δύο συστήματα τεχνητού παγκρέατος (το μονό με την ινσουλίνη και το διπλό με ινσουλίνη και γλυκογόνο) είναι ανώτερα σε σχέση με τις συμβατικές θεραπείες. Σημαντική είναι η μείωση του κινδύνου σοβαρής υπογλυκαιμίας τα βράδια, κάτι που σήμερα αποτελεί πηγή άγχους για τους γονείς που έχουν παιδιά με διαβήτη.

Θα ακολουθήσουν και άλλες κλινικές δοκιμές του τεχνητού παγκρέατος με περισσότερους ασθενείς και σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου. Η συσκευή αναμένεται να κυκλοφορήσει στο εμπόριο στα επόμενα πέντε έως επτά χρόνια.

Περίπου 285 εκατομμύρια άνθρωποι στη Γη πάσχουν από διαβήτη και από αυτούς το 10% έχει διαβήτη τύπου 1. Κάθε χρόνο άλλα 7 εκατ. άνθρωποι εκδηλώνουν διαβήτη, με συνέπεια ο συνολικός αριθμός των ασθενών στον κόσμο να αναμένεται να φθάσει τα 438 εκατ. έως το 2030, γεγονός που δικαιολογεί, κατά τους επιστήμονες, τον χαρακτηρισμό της ασθένειας ως παγκόσμιας επιδημίας.