Απειλή για τις επόμενες γενιές το στρες της οικονομικής κρίσης

Οι αρνητικές συνέπειες του στρες που προκαλεί η οικονομική κρίση είναι εμφανείς στους κατοίκους της χώρας μας, καθώς επηρεάζει τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική  μας υγεία, όμως αποτελεί απειλή και για τις επόμενες γενιές.

Το γεγονός επισημαίνει στο protothema.gr ο καθηγητής Παιδιατρικής Γιώργος Χρούσος, τονίζοντας πως το στρες επιδρά μεταξύ άλλων δυσμενώς στην ικανότητα αναπαραγωγής της γυναίκας, ενώ συντελεί και στη δυσμενή έκβαση των κυήσεων (ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου, υπέρταση της κύησης, προεκλαμψία), με αποτέλεσμα να υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις στο κυοφορούμενο έμβρυο, όπως είναι ο πρόωρος τοκετός και το χαμηλό βάρος γέννησης.

Παράλληλα εξηγεί ότι η ενδομήτρια έκθεση στο στρες μπορεί να οδηγήσει και στην εκδήλωση σοβαρών παθήσεων μελλοντικά στην ενήλικη ζωή, οι οποίες συσχετίζονται με μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης, π.χ. μεταβολικό σύνδρομο και σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, καρδιαγγειακά και ψυχικά νοσήματα.

-Πώς ορίζουμε το στρες;
Σαν ζώντα κοινωνικά όντα, οι ανθρωποι  ζούμε σε μια ισορροπία που αφορά τον εαυτό μας και τις σχέσεις μας με το περιβάλλον και τους άλλους ανθρώπους. Αυτή η ισορροπία ή ομοιόσταση, όπως λέμε, μπορεί να διαταραχτεί απο εσωτερικά ή εξωτερικά στρεσσογόνα ερεθίσματα φυσικού ή συγκινησιακού τύπου. Η παροδική κατάσταση της διαταραγμένης ισορροπίας λέγεται στρες. Οταν κάποιος αισθάνεται στρεσσαρισμένος, εξ’ ορισμού έχει στρες.

-Μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει «καλό» και «κακό» στρες;
Φυσικά υπάρχει και καλό και κακό στρες. Το καλό μας οφελεί, το κακό μας βλάπτει. Γενικά, όταν το στρες είναι περιορισμένο και διαρκεί λίγο δεν βλάπτει. Ο οργανισμός μας με την προσαρμοστική του αντίδραση, μας φερνει σύντομα πάλι σε ισορροπία. Αυτό που ονομάζουμε κακό στρες είναι το χρόνιο, καθημερινό, αχαλίνωτο στρες, το οποιο στο πέρασμα του χρόνου προκαλεί ψυχολογικές αλλα και σωματικές βλάβες. 

-Πώς πιστεύετε ότι θα επηρεάσει το στρες που προκαλεί η σημερινή οικονομική κατάσταση τις επόμενες γενιές των Ελλήνων;
Το τωρινό στρες της οικονομικής και ηθικής κρίσης που διανύουμε  μας επηρρεάζει ψυχικά και σωματικά. Τό άγχος, η απελπισία και η κατάθλιψη είναι εύκολα να τα δει και να τα νοιώσει κάποιος σε πολλούς συνανθρώπους του.  Οι σωματικές επιπτώσεις παίρνουν πιο πολύ χρόνο  να εκφραστούν και θα τις δουμε αργότερα. Παχυσαρκία, Μεταβολικό σύνδρομο, υπέρταση, διαβήτης τύπου 2 θα πάρουν το χρόνο τους αλλα θα έλθουν ανάλογα με τις ευαλωσίες του καθενός μας.

-Οι μελλοντικές γενιές θα αντιμετωπίσουν αυξημένα ποσοστά σακχαρώδους διαβήτη ή μεταβολικού συνδρόμου και αυτό σχετίζεται με το στρες της κρίσης;
Βεβαίως, και το βάρος θα το αισθανθούν και οι ίδιοι ως ασθενείς και η κοινωνία που θα πρέπει να τους φροντίσει, φυσικά.

- Ποιες είναι οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην ικανότητα αναπαραγωγής της γυναίκας;
Γενικά το χρόνιο στρες προκαλεί υπογονιμότητα και αυτό γίνεται με μηχανισμούς που τους γνωρίζουμε. Η ικανότητα αναπαραγωγής και της γυναίκας και του άνδρα μειώνονται. Το σημαντικότερο όμως, είναι το ψυχολογικό μέρος. Με τι ψυχική δύναμη τα ζευγάρια θα αποφασίσουν να φέρουν στην ζωή ένα παιδί που δεν μπορούν να υποστηρίξουν οικονομικά;  Ο ετησιος αριθμός των γεννήσεων που ήταν περίπου 100.000 μεχρι πρόσφατα έχει κατέβει στις 75.000.

-Θεωρείτε πως το σημερινό σύστημα υγείας και ασφαλιστικής κάλυψης θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερο βάρος στους προγεννητικούς ελέγχους;  
Βεβαίως, αλλά και αυτό ακόμη δεν αρκεί. Ιδιαίτερο βάρος θα πρέπει να δωθεί στην ψυχική και σωματική υγεία της γυναίκας τόσο και κατα την διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και μετα.

-Πιστεύετε ότι σήμερα η χώρα μας υστερεί σε αυτόν τον τομέα; Έχουν δηλαδή τα νέα ζευγάρια ή οι έγκυες γυναίκες την δυνατότητα να πραγματοποιήσουν όλους τους απαιτούμενους ελέγχους της κύησης και του εμβρύου και να τους παρασχεθεί κάθε τι απαραίτητο έως και τον τοκετό;
Πιστεύω ότι γενικά τα νέα ζευγάρια ή οι έγκυες γυναίκες, προς το παρόν τουλάχιστον,  έχουν την δυνατότητα να πραγματοποιούν όλους τους απαιτούμενους βασικούς ελέγχους της κύησης και του εμβρύου και να τους παράσχεται κάθε τι απαραίτητο έως και τον τοκετό. Κατα  την γνώμη μου, είναι εθνική προτεραιότητα και ελπίζω η οικονομία μας να το επιτρεψει να συνεχιστεί. Μια δεύτερη εξίσου σοβαρή εθνική προτεραιότητα είναι η φροντίδα του παιδιού κατα την προσχολική περίοδο που, και αυτο εξαρτάται απο την ψυχική και σωματική υγεία της μητέρας και του οικογενειακού περιβάλλοντος.

-Υπάρχει τρόπος για την αποφυγή ή έστω τον περιορισμό των επιπτώσεων της κρίσης και του στρες που πλήττει τη σημερινή γενιά;
Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι μπορούμε σαν άτομα και σαν κοινωνία να αποφύγουμε ή, αν αυτο δεν είναι δυνατόν, να περιορίσουμε τις επιπτώσεις του στρες στον οργανισμό μας. Ο άνθρωπος έχει τεράστια αποθέματα ανθεκτικότητας στο στρες που μπορεί να ανασύρει χρησιμοποιώντας την λογική του. Οι εποχές κρίσεων δίνουν ευκαιρίες για περισυλλογή, για ανάπτυξη προτεραιοτήτων, για αλλαγές στόχων, για εύρεση νοήματος. Οικονομικές και ηθικές κρίσεις σαν κι αυτή πού περνάμε τώρα δείχνουν πόσο κενός νοήματος είναι ο υλισμός και πώς οι αρετές είναι αυτές που στολίζουν τον άνθρωπο και τον οδηγούν στην ευτυχία.

*Τα μέλη του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση Σοφία Καλανταρίδου, Καθηγήτρια Μαιευτικής και Γυναικολογίας & Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Αντώνης Μακρυγιαννάκης, Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης διοργανώνουν επιστημονική εκδήλωση  με θέμα: “Οικονομική κρίση & στρες: επιπτώσεις στις μελλοντικές γενιές». Η εκδήλωση γίνεται προς τιμήν του Καθηγητή Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επικεφαλής Εδρας UNESCO Εφηβικής Υγείας   Γεωργίου Π. Χρούσου στις 16 Ιανουαρίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ώρα 18.30-20.30,  με χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση στο πλαίσιο του Ειδικού Προγράμματος Χορηγιών και Ενισχύσεων προς τα Μέλη του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση.

Ο Γεώργιος Χρούσος έχει διεθνώς αναγνωρισμένο έργο σχετικά με την επίδραση του στρες στην παθογένεια μιας μεγάλης σειράς παθήσεων: ψυχιατρικών, αυτοάνοσων, αλλεργικών και ψυχοσωματικών διαταραχών. Σημειώνεται ότι είναι ο μοναδικός Έλληνας κλινικός ιατρός και ερευνητής τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού που περιλαμβάνεται ανάμεσα στους κορυφαίους παγκοσμίως επιστήμονες στην Κλινική Ιατρική και στην Βιολογία και Βιοχημεία. Ο κ. Χρούσος έχει τιμηθεί διεθνώς με δεκάδες βραβεία και εφέτος, η Αμερικανική Ενδοκρινολογική Εταιρεία του απένειμε την κορυφαία διάκριση στην ενδοκρινολογία: το Fred Conrad Koch Award, βραβείο για τα πιο σημαντικά επιτεύγματα στον κλάδο της ενδοκρινολογίας. Επίσης είναι ο πρώτος Έλληνας και ο τρίτος μη Αμερικανός που λαμβάνει αυτή την ύψιστη διάκριση. Η ομιλία του κ. Χρούσου θα αφορά την επίδραση της οικονομικής κρίσης και του στρες στην ελληνική κοινωνία.

Στην εκδήλωση έχουν προσκληθεί να μιλήσουν και διακεκριμένοι επιστήμονες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως είναι ο Philip Gold, ο οποίος θα μιλήσει για τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στο στρες και την κατάθλιψη, και ο Roberto Romero o οποίος θα μιλήσει για τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του στρες στη διάρκεια της κύησης.
Στο τέλος της επιστημονικής εκδήλωσης, οι μαθητές και οι συνεργάτες του Καθηγητή κ. Γ.Π. Χρούσου θα τον βραβεύσουν ως Ερευνητή και Ακαδημαϊκό Δάσκαλο (Βραβείο Ακαδημαϊκής Αριστείας), ως ελάχιστη αναγνώριση της προσφοράς του στην έρευνα και την επιστημονική εξέλιξη περισσοτέρων των 60 Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, οι οποίοι συνέβαλαν και συμβάλλουν κι αυτοί με τη σειρά τους στην πρόοδο της Επιστήμης.

Η επιστημονική εκδήλωση απευθύνεται σε γιατρούς και εκπροσώπους φορέων κοινωνικής πολιτικής. Η επισήμανση της επίδρασης της οικονομικής κρίσης στις μελλοντικές γενιές από καθηγητές/ερευνητές διεθνούς κύρους θα προσφέρει την απαραίτητη γνώση για την αντιμετώπισή του. Τα συμπεράσματα της εκδήλωσης θα αξιοποιηθούν για την επαγρύπνηση της επιστημονικής κοινότητας και την πρώιμη αντιμετώπιση των ανωτέρω προβλημάτων.  
Η εκδήλωση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, του Πανεπιστημίου Κρήτης & του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας/ Πανελλήνιας Ένωσης Ενδοκρινολόγων, της Ελληνικής Μαιευτικής και Γυναικολογικής Εταιρείας & του Ελληνικού Κολλεγίου Παιδιάτρων.