Ένα μάλλον παράδοξο φαινόμενο αποκάλυψε μια νέα ελληνο-σουηδική επιστημονική έρευνα, σύμφωνα με την οποία οι νεαροί ενήλικες στην Ελλάδα δηλώνουν ότι, εξαιτίας της κρίσης, υποφέρουν από περισσότερο άγχος και ψυχολογικά προβλήματα σε σχέση με τους σουηδούς της ίδιας ηλικίας που δεν έχουν επηρεαστεί από την κρίση. Όμως παρόλα αυτά -αντίθετα από ό,τι θα περίμενε κανείς- το επίπεδο της κυριότερης ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης, είναι χαμηλότερο στους νέους της Ελλάδας από ό,τι της Σουηδίας.
Οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο Αθηνών και το πανεπιστήμιο Λίνκεπινγκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "PLoS ONE", αναφέρουν ότι η οικονομική κρίση έχει βιολογικές επιπτώσεις στην υγεία των Ελλήνων, οι οποίοι δηλώνουν λιγότερο αισιόδοξοι για το μέλλον τους σε σχέση με τους Σουηδούς συνομηλίκους τους και γι’ αυτό νιώθουν περισσότερο αγχωμένοι. Από ελληνικής πλευράς, στην έρευνα συμμετείχαν ο Μάριος Χατζηαρσένης (Κέντρο Υγείας Ελευσίνας - Θριάσειο Νοσοκομείο) και η Βασιλική Σαπουνά (Τμήμα Ψυχολογίας του πανεπιστημίου Αθηνών).
Η δειγματοληπτική συγκριτική μελέτη, που διεξήχθη μεταξύ περίπου 240 φοιτητών των δύο πανεπιστημίων, επισημαίνει ότι, από κάθε άποψη, οι έλληνες νέοι αναφέρουν χειρότερη ψυχική υγεία. Από την άλλη όμως, όταν έγινε μέτρηση ενός τυπικού βιολογικού δείκτη της ψυχικής υγείας, της ορμόνης του στρες κορτιζόλης, το αποτέλεσμα ήταν το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή οι Έλληνες είχαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα της εν λόγω ορμόνης. Ο βιολογικός μηχανισμός γι’ αυτό παραμένει ασαφής.
Πάντως, ο επικεφαλής της μελέτης σουηδός καθηγητής ιατρικής κοινωνιολογίας της Σχολής Επιστημών Υγείας Tomas Faresjo δήλωσε πως αυτό το απρόσμενο εύρημα «δεν πρέπει να ερμηνευτεί ότι οι φοιτητές στην Αθήνα είναι λιγότερο αγχωμένοι από εκείνους στο Λίνκεπινγκ. Ξέρουμε από άλλες μελέτες ότι άνθρωποι που είναι καταθλιπτικοί, ψυχικά εξαντλημένοι ή υποφέρουν από σύνδρομο χρόνιου στρες, στην πραγματικότητα έχουν χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης. Οι άνθρωποι μπορούν να τα βγάλουν αρκετά καλά με πιο σύντομες περιόδους στρες, όμως μετά από κάποιο χρόνο το σώμα τους δεν μπορεί να διαχειριστεί τα υψηλά επίπεδα στρες και τα επίπεδα κορτιζόλης αρχίζουν να πέφτουν. Αν οι παράγοντες του στρες παραμείνουν, αυτό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα».
«Η μελέτη δείχνει ότι η υγεία των νεαρών Ελλήνων είναι σημαντικά χειρότερη από εκείνη των νεαρών Σουηδών. Μπορεί κανείς να υποπτευτεί ότι η κοινωνική κρίση στην Ελλάδα αρχίζει να έχει βιολογικές συνέπειες για τους κατοίκους της χώρας», πρόσθεσε.
Το 42% των ελλήνων φοιτητών ανέφεραν ότι είχαν βιώσει σοβαρά γεγονότα στη ζωή τους έναντι 23% των Σουηδών, το 47% των Ελλήνων ανέφεραν ότι έχουν αρκετό στρες έναντι 21% των Σουηδών και το 24% των Ελλήνων δήλωσαν ότι δεν έχουν καμία ελπίδα για το μέλλον τους έναντι μόλις 5% των σουηδών νέων.
Συνήθως η κορτιζόλη μετριέται στο αίμα, στο σάλιο ή στα ούρα. Όμως αυτή τη φορά, το βιολογικό στρες μετρήθηκε με τη βοήθεια των τριχών των μαλλιών, μια εναλλακτική μέθοδος που έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα στο σουηδικό πανεπιστήμιο και επιτρέπει την αναδρομική καταγραφή του στρες στο παρελθόν. Το άγχος αφήνει τα σημάδια του πάνω στις τρίχες των μαλλιών και καθώς οι τελευταίες μεγαλώνουν με μέσο ρυθμό περίπου ένα εκατοστό το μήνα, είναι δυνατό να αποκαλύψει κανείς πώς εξελίχτηκε το στρες ενός ανθρώπου κατά τους τελευταίους μήνες.
