Μια «τρύπα στο νερό» για να βρουν άγνωστες μορφές ζωής

Μια διεθνής επιστημονική ομάδα, που προωθεί το Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Γεώτρησης Ωκεανών (IODP), σχεδιάζει να κάνει γεωτρήσεις σε μεγάλο βάθος τόσο στον «κρατήρα των δεινοσαύρων» στο Μεξικό, αλλά και στην Μεσόγειο θάλασσα.

Τα σχέδια των επιστημόνων αποσκοπούν στην κατανόηση των θαλάσσιων σεισμών, στην μελέτη του αρχαίου κλίματος, στην εξέταση της ύπαρξης ζωής κάτω από το βυθό και στην άντληση για πρώτη φορά δειγμάτων από τον μανδύα της Γης. Στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γεωεπιστημών (EGU) στη Βιέννη, τονίστηκε, σύμφωνα με το BBC, ότι αποτελεί μεγάλη πρόκληση η συγκέντρωση των αναγκαίων χρημάτων για τις σχεδιαζόμενες έρευνες.

Οι ερευνητές σκοπεύουν, μέσα στην επόμενη δεκαετία, να τρυπήσουν τον ωκεάνιο φλοιό σε βάθος ενάμιση χιλιομέτρου στον πυθμένα του κρατήρα Τσιξουλούμπ στο Μεξικό, όπου οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι προσέκρουσε ένα μεγάλο ουράνιο σώμα (πιθανώς αστεροειδής) πριν από 65 εκατ. χρόνια, προκαλώντας στη συνέχεια τον αφανισμό των δεινοσαύρων. Ποτέ μέχρι τώρα δεν έχει μελετηθεί το τμήμα του κρατήρα που βρίσκεται κάτω από το νερό και το οποίο μπορεί να κρύβει πολλά σημαντικά μυστικά (ακόμα και ενδείξεις για άγνωστες μέχρι τώρα μικροσκοπικές μορφές ζωής).

Η διεθνής επιστημονική κοινοπραξία IODP (Integrated Ocean Drilling Program), πρόεδρος της οποίας είναι ο ιάπωνας Κιγιόσι Σουγιεχίρο, μεταξύ άλλων, ελπίζει να ρίξει περισσότερο φως στον κίνδυνο από σεισμούς και τσουνάμι που απειλούν τις παράκτιες περιοχές, μετά και την πρόσφατη οδυνηρή εμπειρία της Ιαπωνίας. Βασικός στόχος είναι, μέσω της γεώτρησης, να τοποθετηθούν επιστημονικά όργανα και αισθητήρες ανάμεσα στις υποθαλάσσιες τεκτονικές πλάκες, ώστε να καταγράφεται έγκαιρα, σε πραγματικό χρόνο, η κίνησή τους και το σύρσιμο της μιας κάτω από την άλλη, με συνέπεια την πρόκληση σεισμών και -πιθανώς- τσουνάμι.

Το επίσημο πρόγραμμα με τις μελλοντικές επιστημονικές αποστολές του IODP για την περίοδο 2013-2023 θα παρουσιαστεί σε ένα μήνα περίπου. Ιδιαίτερα όσον αφορά την Ευρώπη, δύο είναι οι βασικές περιοχές ενδιαφέροντος, η Αρκτική και η Μεσόγειος. Ειδικότερα για τις γεωτρήσεις στην Μεσόγειο, όπως δήλωσε η γαλλίδα καθηγήτρια Κατρίν Μεβέλ, στόχος είναι να μελετηθεί ο βυθός που αποτελεί «αρχείο» της ευρωπαϊκής κλιματικής ιστορίας, αλλά και πιθανή πηγή νέων σπάνιων πρώτων υλών, όπως το λίθιο.

Από την άλλη, πρόσθεσε, η Μεσόγειος είναι η πιο ενεργή τεκτονική περιοχή της Ευρώπης, έχοντας μια μακρά παράδοση φυσικών καταστροφών (κατολισθήσεις, σεισμοί, τσουνάμι) και, γι’ αυτό, οι επιστήμονες θέλουν κι εδώ να εγκαταστήσουν όργανα ανάμεσα στις τεκτονικές πλάκες για να παρακολουθούν καλύτερα τις γεωλογικές διαδικασίες, καθώς αυτές βρίσκονται σε διαρκή εξέλιξη.