Υπουργικό συμβούλιο για τη Δικαιοσύνη σε λίγη ώρα

Αποφασισμένος να προχωρήσει στις αλλαγές στη Δικαιοσύνη εμφανίζεται ο Αλέξης Τσίπρας παρά το «όχι» της Νέας Δημοκρατίας στην πρόταση της κυβέρνησης για συναίνεση στα πρόσωπα των δικαστών που είχαν ήδη προεπιλεγεί για να τοποθετηθούν στον Αρείου Πάγο και το Συμβούλιο της Επικρατείας και την πρόθεση του Προκόπη Παυλόπουλου - σύμφωνα με πηγές της Προεδρίας της Δημοκρατίας - να μην προχωρήσει «σε καμία παρέμβαση προς καμία κατεύθυνση» και να αντιδράσει σε περίπτωση κατά την οποία υπάρξει απόφαση από την κυβέρνηση.

Όπως έγινε γνωστό το πρωί της Παρασκευής ο Αλέξης Τσίπρας αποφάσισε να συγκαλέσει εκτάκτως το υπουργικό συμβούλιο, με την συνεδρίαση να προγραμματίζεται για τη 1 μετά το μεσημέρι.

Είχε προηγηθεί μια ημέρα πριν η επιστολή του υπουργού Δικαιοσύνης Μιχάλη Καλογήρου προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη μετά το σάλο που προκλήθηκε από την επιμονή της κυβέρνησης να προχωρήσει σε αλλαγές παρά το γεγονός ότι η παραδοχή του Αλέξη Τσίπρα πως δεν έχει πλέον την εμπιστοσύνη των Ελλήνων πολιτών ισοδυναμεί με ομολογία του γεγονότος ότι δεν έχει τη νομιμοποίηση για να επιβάλει αλλαγές στη δικαστική εξουσία.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης ζήτησε από τη ΝΔ να συναινέσει μέσω μιας σημαδεμένης τράπουλας στα πρόσωπα τα οποία θα καλύψουν τις θέσεις της ηγεσίας του Αρείου Πάγου, από τον κατάλογο όμως που ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη προεπιλέξει.

Στην τέταρτη παράγραφο της επιστολής του, ο κ. Καλογήρου, αφού ομολογεί ότι αντιλαμβάνεται το πολιτικό ζήτημα που έχει ανακύψει ζητεί τη συναίνεση της ΝΔ να επιλεγούν από τους ήδη προεπιλεγέντες από την Κυβέρνηση δικαστικούς για την κάλυψη των θέσεων στην ηγεσία του Αρείου Πάγου που θα κενωθούν την 30η Ιουνίου 2019.

Η κυβέρνηση και ο κ. Καλογήρου δεν είχαν, αν μη τι άλλο, την πολιτική ευαισθησία να προτείνουν στην αξιωματική αντιπολίτευση την ακύρωση της έως σήμερα διαδικασίας των προεπιλογών των δικαστών και να καλέσουν τα δύο κόμματα στο τραπέζι για να προεπιλέξουν εξ αρχής από κοινού, τα ονόματα των δικαστών τα οποία θα σταλούν για ακρόαση στη διάσκεψη των πρόεδρων της Βουλής. Και εν συνεχεία, πάλι από κοινού, να γίνουν οι επιλογές και οι τοποθετήσεις στην ηγεσία του Αρείου Πάγου και οι τοποθετήσεις των 3 στο βαθμό αντιπροέδρων του ΣτΕ.

Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δια του τομεάρχη Δικαιοσύνης Νίκου Παναγιωτόπουλου, απάντησε αρνητικά και έκανε λόγο για εξόφθαλμα αντιθεσμική διαδικασία, τονίζοντας ότι είναι αδύνατον να συναινέσει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Η ΝΔ στην απαντητική επιστολή της πέρα όμως από την αντισυνταγματικότητα που επισημαίνει η ΝΔ θέτει και ζήτημα παρανομίας, επικαλούμενη και στις σχετικές θέσεις που εκφράστηκαν δημόσια από διακεκριμένους συνταγματολόγους καθηγητές Νομικών Σχολών.
Ειδικότερα, η ΝΔ αναφέρει:

«Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Σχετικά με το αίτημά σας να προχωρήσει η διαδικασία πλήρωσης θέσεων ανωτάτων δικαστικών λειτουργών, το οποίο κι ο ίδιος συνομολογείτε ότι εγείρει πολιτικό ζήτημα, είναι αυτονόητο ότι η Νέα Δημοκρατία δεν είναι δυνατόν να συναινέσει σε μια εξόφθαλμα αντιθεσμική διαδικασία.

Γνωρίζετε άλλωστε ότι την άποψη αυτή έχουν ήδη διατυπώσει δημοσίως διακεκριμένοι συνταγματολόγοι και καθηγητές Νομικής, χαρακτηρίζοντας «προκλητική περιφρόνηση του Συντάγματος ως προς το πνεύμα και το γράμμα του» τον διορισμό της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων από μια κυβέρνηση η οποία προκηρύσσοντας εθνικές εκλογές επί της ουσίας έχει ήδη παραιτηθεί.

Ο διορισμός της ανώτατης Δικαιοσύνης από την παρούσα κυβέρνηση θα ήταν πράξη αντισυνταγματική και παράνομη. Αντισυνταγματική γιατί μια κυβέρνηση που έχει προκηρύξει εκλογές είναι επί της ουσίας υπηρεσιακή και ως εκ τούτου μπορεί να προβαίνει μόνον σε πράξεις διαχείρισης τρεχουσών υποθέσεων ενόψει των εκλογών. Και παράνομη διότι ο νόμος 2190/94 ρητά απαγορεύει, κατά την προεκλογική περίοδο, οποιονδήποτε διορισμό σε θέση δημοσίου υπαλλήλου ή λειτουργού, πολλώ δε μάλλον στην ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων. Με τα δεδομένα αυτά ακόμη και αν υπάρξει διακομματική συναίνεση για το ζήτημα αυτό, το Σύνταγμα και ο νόμος δεν επιτρέπουν να ληφθεί μια τέτοια απόφαση.

Ο Κώδικας Οργάνωσης των Δικαστηρίων προβλέπει με τρόπο σαφή την αναπλήρωση του Προέδρου και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, για το διάστημα το οποίο οι θέσεις παραμένουν κενές. Άλλωστε στις τελευταίες κρίσεις για θέσεις ανωτάτων δικαστικών (πρόεδροι του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας), η κυβέρνησή σας έκανε χρήση αυτής της διάταξης και τις άφησε να χηρεύουν για περισσότερο από πέντε (5) μήνες.

Τέλος, όπως προφανώς αντιλαμβάνεστε και εσείς, τυχόν παράνομη επιλογή των ανωτάτων δικαστικών όπως αυτή που προτείνετε, θα οδηγούσε σε βέβαια ακύρωση του σχετικού προεδρικού διατάγματος από το Συμβούλιο της Επικρατείας και, συνεπώς, η Νέα Δημοκρατία δεν θα μπορούσε να διακινδυνεύσει τη νομιμότητα των αποφάσεων που θα εκδοθούν στο μέλλον από τα ανώτατα δικαστήρια.

Με εκτίμηση,

Νίκος Παναγιωτόπουλος
Τομεάρχης Δικαιοσύνης ΝΔ

ΥΓ. Σας παραπέμπουμε και στη σχετική νομική αρθρογραφία:
Ν.Αλιβιζάτος, Καθημερινή 28/5
Α. Μανιτάκης, Καθημερινή 28/5
Μ.Σταθόπουλος Κathimerini.gr 28/5
Α.Καραμπατζός, Τα Νέα 29/5
Ν.Παπασπύρου, Τα Νέα 30/5
Κ. Μποτόπουλος Τα Νέα 30/5»

Παράλληλα, η Νέα Δημοκρατία έδωσε στη δημοσιότητα τα ΦΕΚ διορισμού προηγούμενων ηγεσιών ανώτατων Δικαστηρίων, για να υποστηρίξει τη θέση της ότι, τις περισσότερες φορές, οι τοποθετήσεις γίνονταν αρκετό χρονικό διάστημα μετά τη λήξη της θητείας των προκατόχων τους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του νυν προέδρου του Αρείου Πάγου, Βασιλείου Πέππα, το ΦΕΚ για τον διορισμό του οποίου εκδόθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου του 2017 και ενώ η θητεία του προκατόχου του είχε λήξει στις 30 Ιουνίου του ίδιου χρόνου., όπως και της προέδρου του ΣτΕ Αικατερίνης Σακελλαροπούλου, η οποία τοποθετήθηκε 18 Οκτωβρίου 2018.

Το Μαξίμου απαντά στη ΝΔ

Σχολιάζοντας την στάση της ΝΔ, το Μέγαρο Μαξίμου ανέφερε, σε ανακοίνωσή του: «Η κυβέρνηση παρά το γεγονός ότι έχει τη συνταγματική αρμοδιότητα αλλά και τη νομική υποχρέωση να προχωρήσει στον ορισμό της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, μετά και την προεπιλογή της διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής, κάλεσε τη ΝΔ στο τραπέζι του διαλόγου για να βρεθεί συναινετική λύση.

Η άρνηση της ΝΔ στην συναινετική πρόταση της κυβέρνησης επιβεβαιώνει πως ουδόλως την ενδιαφέρει η τήρηση της Συνταγματικής νομιμότητας».

«Οι μάσκες έπεσαν για τη ΝΔ. Δε θέλουν τη συναινετική επιλογή, δε θέλουν την τήρηση του νόμου και του Συντάγματος. Γιατί άραγε; Ποιος έχει λόγο να αρνείται τη συναινετική επιλογή; Και τι σχέση μπορεί να έχει αυτή η σπουδή της ΝΔ με τις ανοιχτές δικαστικές υποθέσεις στελεχών της; Τα συμπεράσματα τα βγάζει ο ελληνικός λαός» καταλήγει η κυβερνητική ανακοίνωση.

Η αντίδραση Καλογήρου

Στο μεταξύ ο Μιχάλης Καλογήρου απαντώντας στην ΝΔ, μέσω ανακοίνωσής του, δεν κάνει λόγο για την ταμπακιέρα,δηλαδή δεν απαντά στο πυρήνα του θέματος που έχει ανακύψει , εάν το υπουργικό συμβούλιο θα προχωρήσει στις τοποθετήσεις νέων προσώπων τόσο στον Άρειο Πάγο όσο και στο Συμβούλιο της Επικρατείας και αρκείται σε φράσεις εντυπωσιασμού.

Ο κ. Καλογήρου αναφερόμενος στην επιστολή που απέστειλε στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκο Μητσοτάκη καλώντας τον να συναινέσει στις επιλογές που είχε ήδη προαποφασίσει το κυβερνών κόμμα –πρόταση τη οποία απέκρουσε η ΝΔ- αναφέρει ότι η ενέργεια του αυτή αποσκοπούσε στο να πάψει να δίνεται η εικόνα ότι η ηγεσία της Δικαιοσύνης μπορεί να αντιμετωπίζεται ως «προίκα» της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας για την οποία διαγκωνίζονται μεταξύ τους τα κόμματα».

Ακόμη, ο υπουργός Δικαιοσύνης αναφέρει ότι «αντί, λοιπόν, ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας να συγκλίνει στην αναγκαία από τα πράγματα συνεννόηση, επέλεξε, δια του τομεάρχη Δικαιοσύνης του κόμματός του κ. Παναγιωτόπουλου, να απαντήσει με τρόπο απαξιωτικό για τον Ελληνικό λαό και τους θεσμούς της πολιτικής και δικαστικής εξουσίας».

Δεν διστάζει ο κ. Καλογήρου να αποδώσει στον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη ότι αντιμετωπίζει τις προαγωγές των δικαστών σαν να επρόκειτο για δημοσίους υπαλλήλους, που σύμφωνα με την νομοθεσία απαγορεύονται οι διορισμοί τους κατά την προεκλογική περίοδο.

Μάλιστα, ο υπουργός Δικαιοσύνης αναφέρει ότι «δυστυχώς, το προσκλητήριο ωριμότητας που απηύθυνα σήμερα στην αξιωματική αντιπολίτευση απορρίφθηκε και προσθέτει: «Διαψεύδονται έτσι οι ελπίδες του νομικού κόσμου και των δικαστικών ενώσεων, που φάνηκε να το επικροτούν, από την αλαζονεία της ΝΔ που συμπεριφέρεται λες και έχουν ήδη διενεργηθεί και έχουν ήδη κερδηθεί οι επερχόμενες εθνικές εκλογές, προσβάλλοντας εντέλει τον ίδιο τον ελληνικό λαό».

Λίγο αργότερα έγινε γνωστό το περιεχόμενο συνέντευξης την οποία παραχώρησε ο κ. Καλογήρου στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Alpha και τον Αντώνη Σρόιτερ, σύμφωνα με το οποίο ο υπουργός Δικαιοσύνης επισήμανε ότι το όλο ζήτημα θα αξιολογηθεί από τον Πρωθυπουργό και το υπουργικό συμβούλιο.

Το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης του υπουργού Δικαιοσύνης έχει ως εξής:

«Είναι γνωστό ότι σήμερα το πρωί απέστειλα επιστολή στον Πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας αναφορικά με τον ορισμό της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων.

Με την κίνηση αυτή δεν αμφισβητούνταν η εξουσία της κυβέρνησης να ορίσει η ίδια όπως προβλέπεται ρητά στο Σύνταγμα την ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων, αλλά γινόταν μια ύστατη προσπάθεια κατασίγασης των παθών και θεσμικής νηφαλιότητας γύρω από το σχετικό ζήτημα. Κι αυτό προκειμένου να πάψει να δίνεται η εικόνα ότι η ηγεσία της Δικαιοσύνης μπορεί να αντιμετωπίζεται ως «προίκα» της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας για την οποία διαγκωνίζονται μεταξύ τους τα κόμματα.

Αντί, λοιπόν, ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας να συγκλίνει στην αναγκαία από τα πράγματα συνεννόηση, επέλεξε, δια του Τομεάρχη Δικαιοσύνης του κόμματός του κ. Παναγιωτόπουλου, να απαντήσει με τρόπο απαξιωτικό για τον ελληνικό λαό και τους θεσμούς της πολιτικής και δικαστικής εξουσίας.

Η ΝΔ φαίνεται να παραγνωρίζει την ειδική συνταγματική πρόβλεψη για την επιλογή της ηγεσίας των δικαστηρίων και επιλέγει να αντιμετωπίζει αυτήν σαν να υπάγεται σε διατάξεις που αφορούν τους δημόσιους υπαλλήλους, θεωρώντας ότι εφαρμόζεται εν προκειμένω ο νόμος 2190/1994, που απαγορεύει τους διορισμούς σε προεκλογική περίοδο. Παρόλα αυτά, ήδη από το πρωί έχουμε επισημάνει το νομικό πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται ότι η διαδικασία προεπιλογής των δικαστών που μπορούν να οριστούν στην κορυφή των ανωτάτων δικαστηρίων από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής μπορεί να παραλειφθεί όταν η τελευταία αδυνατεί να συνεδριάσει επειδή έχει διαλυθεί η Βουλή. Αν λοιπόν θα μπορούσε η ηγεσία της Δικαιοσύνης να οριστεί χωρίς άλλο ουδέν ενώ η Βουλή θα είχε διαλυθεί, τότε δεν αμφισβητείται ότι αυτό μπορεί να γίνει τώρα από μια κυβέρνηση που εξακολουθεί να κυβερνά έχοντας την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Όμως, με την απάντησή του ο κ. Μητσοτάκης αποκαλύπτεται, αφού δεν διστάζει να προδικάσει μελλοντικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας στην περίπτωση που θα ερχόταν ενώπιον αυτού αίτηση ακύρωσης των Προεδρικών Διαταγμάτων περί ορισμού της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων, προσβάλλοντας περαιτέρω την ελευθεροφροσύνη των δικαστικών λειτουργών της χώρας.

Δυστυχώς, το προσκλητήριο ωριμότητας που απηύθυνα σήμερα στην αξιωματική αντιπολίτευση απορρίφθηκε. Διαψεύδονται έτσι οι ελπίδες του νομικού κόσμου και των δικαστικών ενώσεων, που φάνηκε να το επικροτούν, από την αλαζονεία της ΝΔ που συμπεριφέρεται λες και έχουν ήδη διενεργηθεί και έχουν ήδη κερδηθεί οι επερχόμενες εθνικές εκλογές, προσβάλλοντας εντέλει τον ίδιο τον ελληνικό λαό».

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας

Ωστόσο, ο κυβερνητικός σχεδιασμός δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς τη συνδρομή του Προέδρου της Δημοκρατίας ο οποίος επικυρώνει τις αλλαγές στην κορυφή της Δικαιοσύνης με την υπογραφή του σε Προεδρικά Διατάγματα.

Όπως έγινε γνωστό από πήγες της Προεδρίας της Δημοκρατίας, ο Προκόπης Παυλόπουλος, δεν θα προβεί σε «καμία παρέμβαση προς καμία κατεύθυνση» και αν ακόμη το υπουργικό συμβούλιο προχωρήσει σε επιλογές, τότε θα υπάρξει αντίδραση.

Μάλιστα έμπειροι νομικοί έθεταν το εύλογο ερώτημα εάν Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα νομιμοποιήσει τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης που καταγγέλλονται από τους συνταγματολόγους ως αντιθεσμικές, όταν ο ίδιος έχει και την ιδιότητα του πανεπιστημιακού δασκάλου.

Δεν πρέπει να παραληφθεί ότι ο Κώστας Χρυσόγονος δημόσια κάλεσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να μην υπογράψει τα αναγκαία Προεδρικά Διατάγματα, σε περίπτωση κατά την οποία η κυβέρνηση, παρά τις αντιδράσεις προχωρήσει στο διορισμό της ηγεσίας του Αρείου Πάγου.

«Φίλια» πυρά στην κυβέρνηση

Ωστόσο οι κυβερνητικές επιλογές δέχθηκαν και φίλια πυρά τα οποία προήλθαν από τον πρώην υπουργό Παιδεία Νίκο Φίλη, ο οποίος μιλώντας στην πρωινή εκπομπή του Ant1, τόνισε ότι με τη συναίνεση της αντιπολίτευσης να προχωρήσουμε στις αλλαγές στην Δικαιοσύνη, διαφοροποιώντας έτσι την στάση του σε σχέση με την Κυβέρνηση.

Ο κ. Φίλης, αφού επισήμανε ότι η κυβέρνηση νομοθετικά είναι καλυμμένη και μπορεί να προχωρήσει, πρόσεθεσε πως υπάρχει ένα ζήτημα δεοντολογίας.

«Εγώ ακούω αυτό που λένε διαπρεπείς καθηγητές, και λέω γιατί να πρέπει να τσακωθούμε προεκλογικά, για την επιλογή της διοίκησης στον Άρειο Πάγο, θα μπορούσαμε με την ΝΔ να συναινετικά να συννενοηθούμε, γιατί το τριπρόσωπο έχει περάσει από την διάσκεψη των προέδρων, γιατί να κόψουμε την διαδικασία, και έναν από τους τρεις μάλιστα τον έχει ψηφίσει και η ΝΔ», τόνισε ο κ. Φίλης και διερωτήθηκε: «Γιατί να πετάξουμε μπαλάκι στον κομματικό ανταγωνισμό το θέμα της Δικαιοσύνης».

Πολιτικοί παρατηρητές

Πάντως, όπως σημείωναν έγκυροι πολιτικοί παρατηρητές η προσπάθεια της κυβέρνησης να ορίσει τα πρόσωπα που θα βρίσκονται στην κορυφή της «πυραμίδας» της Δικαιοσύνης την επομένη των εκλογών μόνο άσχετη δεν μπορεί να θεωρηθεί από την πιθανή διερεύνηση συγκεκριμένων υποθέσεων. Κι αυτό διότι οι πράξεις ή και οι πιθανές παραλείψεις των κορυφαίων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και των πρώην συνοδοιπόρων τους από τους ΑΝΕΛ σε μια σειρά θεμάτων που χειρίστηκαν από το 2015 βρίσκονται ήδη υπό τον έλεγχο των δικαστών.

Πρόκειται για υποθέσεις που ήδη διερευνώνται, όπως οι πιθανές ευθύνες για την τραγωδία της 23ης Ιουλίου 2018 στο Μάτι, ο φάκελος με τους νεκρούς από την πλημμύρα στη Μάνδρα, η υπόθεση Πετσίτη αλλά και υποθέσεις που κινούνται με πολύ αργούς ρυθμούς όπως η δικαστική έρευνα για την προσπάθεια πώλησης πυρομαχικών στη Σαουδική Αραβία αλλά και η απόφαση του 2015 για αναβάθμιση των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας τύπου P-3.

Επιπλέον, υπόθεση της Δικαιοσύνης είναι και η υπόθεση Novartis που ξεκίνησε από την κυβέρνηση με ιαχές ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του Ελληνικού κράτους και κατέληξε με τη διαπίστωση των δικαστικών λειτουργών ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για πιθανό χρηματισμό των δύο πρώην πρωθυπουργών και των οκτώ πρώην υπουργών που κατηγορήθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ ότι ευνόησαν την πολυεθνική φαρμακοβιομηχανία με δόλιο τρόπο.