Ευρωεκλογές 2019: Η «κρυφή ψήφος» που δεν ανιχνεύεται από τις δημοσκοπήσεις

Λιγότερο από 24 ώρες έμειναν για να ανοίξουν οι κάλπες των ευρωεκλογών και των αυτοδιοκητικών εκλογών. Οι δημοσκοπήσεις συγκλίνουν όλες σε ένα παγιωμένο προβάδισμα της ΝΔ της τάξης των 6-7 μονάδων. Ωστόσο οι δημοσκόποι διατηρούν ορισμένες επιφυλάξεις για το τελικό εύρος της διαφοράς (τόσο προς τα πάνω όσο και προς τα κάτω) λόγω της περίφημης «κρυφής» ψήφου, δηλαδή των ψηφοφόρων που δεν απαντούν ή απαντούν παραπλανητικά στις σφυγμομετρήσεις αλλά και εκείνων των κατηγοριών του εκλογικού σώματος που δεν μπορούν να εντοπιστούν.

Πρόκειται για περίπου 530.000 νέους ψηφοφόρους ηλικίας 17 εως 24 ετών που θα ψηφίσουν για πρώτη φορά και άρα δεν υπάρχουν προηγούμενα στοιχεία συμπεριφοράς στην κάλπη. Επίσης, η συγκεκριμένη ομάδα δεν ανιχνεύεται στις τηλεφωνικές δημοσκοπήσεις.

Αδυναμία να εντοπιστούν και να καταγραφή η εκλογική τους τάση παρατηρείται και για τους αλλοδαπούς που απέκτησαν ελληνική ιθαγένεια. Μόνο την περίοδο 2015 – 2018 απέκτησαν δικαίωμα ψήφου περίπου 108.000 αλλοδαποί ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε νέες. Τέλος, εκτός των δημοσκοπικών ραντάρ μένουν και οι Ρομά που έχουν αποκτήσει ειδικό ρόλο στην προεκλογική συζήτηση λόγω τις αυξημένης παρουσίας τους στις ομιλίες του Αλέξη Τσίπρα. Η αρμόδια γραμματεία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής υπολογίζει τους Έλληνες Ρομά σε περίπου 110.000 (ανεπίσημες εκτιμήσεις τους ανεβάζουν σε 200.000) και από αυτούς εκτιμάται ότι το 60% έχει δικαίωμα ψήφου.

Αθροιστικά εκτιμάται ότι το σύνολο των δημοσκοπήσεων αδυνατεί να εντάξει στις μετρήσεις του επαρκές δείγμα από περίπου 1.000.000 ψηφοφόρους που αντιστοιχεί περίπου στο 10% του εκλογικού σώματος.

Οι νέοι

Σύμφωνα με τα στοιχεία της πρώτης αναθεώρησης των εκλογικών καταλόγων για το 2019 οι 17ρηδες που θα ψηφίσουν για πρώτη φορά στις επικείμενες ευρωεκλογές και στις αναμετρήσεις για την τοπική αυτοδιοίκηση ανέρχονται σε 106.760 σε σύνολο 9.922.294 εκλογέων όλων των ηλικιών ή σε 1,075% του εκλογικού σώματος. Σε αυτούς όμως πρέπει και οι νέοι ηλικίας 18 έως 21 ετών που επίσης θα ψηφίσουν για πρώτη φορά καθώς στις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 δεν είχαν αποκτήσει δικαίωμα ψήφου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών το ηλικιακό γκρουπ 17 – 21 ετών ανέρχεται σε 528.996 ή σε 5,33% του εκλογικού σώματος.



Πίνακας

Τα κομματικά επιτελεία εκτιμούν ότι το συγκεκριμένο κοινό δεν εντοπίζεται στις δημοσκοπήσεις και πως η προσέγγισή του μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά για την διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος. Ωστόσο, κινούνται στα τυφλά καθώς δεν έχουν επαρκή εργαλεία για τον τρόπο που πρέπει να το προσεγγίσουν. Οι επικοινωνιολόγοι εισηγήθηκαν ήπιες καμπάνιες, παρά ταύτα λίγες ώρες πριν το άνοιγμα της κάλπης μόνο γενικές εκτιμήσεις μπορούν να γίνουν.

Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ η προσέγγιση και του συγκεκριμένων ψηφοφόρων γίνεται αποκλειστικά μέσω της κυβερνητικής πολιτικής. Πριν από λίγες ημέρες σε μια απόπειρα «δωροδοκίας» των 17αρηδων ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου δήλωσε ότι θα αυξηθεί ο αριθμός των εισακτέων στα πανεπιστήμια από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά 2019-2020. Επίσης, η Κουμουνδούρου ευελπιστεί ότι οι νέοι θα εκτιμήσουν θετικά ότι η σημερινή κυβέρνηση διεύρυνε το εκλογικό δικαίωμα ώστε να ψηφίσουν και οι 17ρηδες.

Από την άλλη πλευρά η ΝΔ επιμένει στην ανάγκη ουσιαστικής αναβάθμισης των δημόσιων σχολείων και πανεπιστημίων και στην προοπτική δημιουργίας μη κρατικών ακαδημαϊκών ιδρυμάτων. Η δέσμευση του Κυριάκου Μητσοτάκη για το ακαδημαϊκό άσυλο ώστε τα πανεπιστήμια να λειτουργούν ως κέντρα έρευνας και δημιουργίας συνδεδεμένα με την αγορά εργασίας και όχι ως κέντρα ανομίας εκτιμάται ότι απηχεί τις απόψεις της πλειοψηφίας των νέων.

Ορισμένα ασφαλή στοιχεία για τις επιθυμίες των νέων ψηφοφόρων προέκυψαν από έρευνα που διεξήγαγε το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Πολιτικής Ερευνας του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ και παρουσιάστηκε πριν από λίγες ημέρες στο Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης.

Δείγμα της έρευνας ήταν 4.000 φοιτητές του ΑΠΘ και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και 500 μαθητές λυκείου ηλικίας 17 εως 23 ετών.

Από τους μαθητές που μετείχαν στην έρευνα το 72% δήλωσε ότι θα πάει στις κάλπες και θα ψηφίσει, το 10% ότι θα ψηφίσει «λευκό» και το 13% θα απέχει. Οι φοιτητές δήλωσαν ότι θα μετέχουν στις εκλογές σε ποσοστό 50%. Από αυτούς το 33% ανέφερε ότι δεν έχει αποφασίσει το κόμμα που θα στηρίξει , το 14% πως θα ψηφίσει «λευκό» ή «άκυρο». Το 36% δήλωσε ότι θα απέχει. Στην κλίμακα Αριστερά – Δεξιά οι περισσότεροι ερωτηθέντες τοποθετούν τον εαυτό τους στο κέντρο.

Αλλοδαποί

Μια δεύτερη κατηγορία ψηφοφόρων που τα κομματικά επιτελεία εκτιμούν ότι δεν ανιχνεύεται στις δημοσκοπήσεις είναι οι αλλοδαποί που απέκτησαν δικαίωμα ψήφου. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια θεαματική αύξηση των «ελληνοποιήσεων» με αποτέλεσμα το συγκεκριμένο κοινό να προκαλεί εκλογικό ενδιαφέρον. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών την περίοδο 2015-2018 απέκτησαν ελληνική ιθαγένεια περίπου 108.000 αλλοδαποί. Το 2015 ανήλθαν σε 14.178, το 2016 υπερδιπλασιάστηκαν σε 33.487, το 2017 σε 34.858 και το 2018 σε 25.500. Παράλληλα, στις αρχές του 2019 εκκρεμούσαν άλλες 49.711 αιτήσεις κτήσης ελληνικής ιθαγένειας με τις περισσότερες – 29.981 – να έχουν κατατεθεί στην Περιφέρεια Αττικής.

Ασφαλής εικόνα για το πώς θα λειτουργήσει το συγκεκριμένο κοινό και πόσοι από αυτούς θα προσέλθουν στις κάλπες δεν υπάρχει. Από την πλευρά της η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι θα κερδίσει το μεγαλύτερο ποσοστό ως ανταπόδοση για την παροχή ιθαγένειας και διάφορων επιδομάτων.

Ρομά

Το τελευταίο διάστημα οι έλληνες Ρομά έχουν βρεθεί στο επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης λόγω των μαζικών μετακινήσεων για την στήριξη των προεκλογικών ομιλιών του Αλέξη Τσίπρα.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ειδικής Γραμματείας Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά στην Ελλάδα καταγράφονται 317 οικισμοί Ρομά με συνολικό πληθυσμό 110.000 και το 30% αυτού να βρίσκεται στο λεκανοπέδιο Αττικής. Ανεπίσημα στοιχεία ανεβάζουν τον αριθμό σε 150.000 – 200.000. Κατ εκτίμηση δικαίωμα ψήφου έχει το 60%. Και σε αυτή την περίπτωση η κυβέρνηση διεκδικεί την ψήφο τους με την μέθοδο των επιδομάτων.