Ένας Τουρκοκύπριοςυποψήφιος για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου; Ο πανεπιστημιακός Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, που περιλαμβάνεται στο ψηφοδέλτιο του μεγαλύτερου κόμματος της κυπριακής αντιπολίτευσης, βρίσκεται σε καλή θέση για να καταλάβει μια έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και να σπάσει ένα ταμπού στο διαιρεμένο νησί.
Εδώ και περισσότερα από 40 χρόνια, οι Ελληνοκύπριοι ζουν χωριστά από τους Τουρκοκύπριους, από τη μια και από την άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής που χωρίζει στα δύο το νησί μετά την εισβολή της Τουρκίας. Η Κυπριακή Δημοκρατία, που από το 2004 είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν ασκεί την εξουσία της παρά στα νότια δύο τρίτα του νησιού, όπου ζουν οι Ελληνοκύπριοι. Το βόρειο ένα τρίτο του νησιού όπου κατοικούν οι Τουρκοκύπριοι, βρίσκεται από το 1974 υπό τουρκική κατοχή.
Για πρώτη φορά Τουρκοκύπριος υποψήφιος
Οι Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα ή να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές, για να ακουστεί η φωνή τους πρέπει να μεταβούν στο ελεύθερο, νότιο τμήμα του νησιού. Αυτό έκανε και ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου στη Λευκωσία, ο οποίος είναι υποψήφιος στις ευρωεκλογέςκαι ελπίζει πως μπορεί να υπολογίζει στις ψήφους και των δύο κοινοτήτων. Βρίσκεται σε καλή θέση στο ψηφοδέλτιο του κύριου κόμματος της κυπριακής αντιπολίτευσης, του κομμουνιστικού ΑΚΕΛ, το οποίο έχει αυτή τη στιγμή δύο ευρωβουλευτές μεταξύ των συνολικά έξι κυπρίων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Το κυβερνών συντηρητικό κόμμα ΔΗΣΥ κατήγγειλε μια δημαγωγική κίνηση με στόχο να κερδηθούν ψήφοι στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα, όμως άλλοι βλέπουν στην κίνηση αυτή μια καμπή στην πολιτική της Κύπρου. «Το γεγονός ότι το ελληνοκυπριακό κόμμα ΑΚΕΛ κατεβάζει έναν τουρκοκύπριο υποψήφιο είναι μοναδικό στην ιστορία μας», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Κιζίλγιουρεκ, ο οποίος υπογραμμίζει πως θέλει να μιλήσει «σε όλους τους Κυπρίους».
Φέτος, συνολικά εννέα Τουρκοκύπριοι είναι υποψήφιοι στις ευρωεκλογές, μεταξύ των οποίων ο διευθυντής της τουρκοκυπριακής εφημερίδας Afrika Σενέρ Λεβέντ --γνωστός για τη δριμεία κριτική του στον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και στην τουρκική κατοχή της βόρειας Κύπρου-- και πέντε άλλα μέλη της κίνησής του με την ονομασία «Γιασεμί». Εξαιτίας όμως του γεγονότος ότι δεν έχουν τη στήριξη κάποιου ελληνοκυπριακού κόμματος, όπως συμβαίνει με τον Κιζίλγιουρεκ, καθώς και του ότι οι Τουρκοκύπριοι είναι σαφώς λιγότεροι από τους Ελληνοκυπρίους, δεν έχουν πιθανότητες να εκλεγούν.
Ο Κιζίλγιουρεκ διεξάγει προεκλογική εκστρατεία και στην ελεύθερη και στην κατεχόμενη Κύπρο με ένα πρόγραμμα προετοιμασίας της επανένωσης. «Το ΑΚΕΛ είναι το μόνο κόμμα που παρουσιάζει τους Τουρκοκυπρίους ως ίσους (με τους Ελληνοκυπρίους) και υποστηρίζει μια ομοσπονδιακή λύση για την Κύπρο, με κοινότητες οι οποίες ζουν μαζί», εκτιμά ο Κιζίλγιουρεκ υπογραμμίζοντας την ανάγκη να επαναληφθούν οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις «μόλις αυτό είναι δυνατό».
«Σπάνε ταμπού»
«Για πρώτη φορά» μετά τις φονικές διακοινοτικές συγκρούσεις του 1963, «ένας Τουρκοκύπριος θα μπορούσε να εκλεγεί στην Κυπριακή Δημοκρατία και να δώσει φωνή στους Τουρκοκυπρίους στις δημόσιες υποθέσεις», λέει ο Χούμπερτ Φάουσμαν, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας.
Οι Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι είναι απομονωμένοι σε διπλωματικό επίπεδο, εκφράζουν το ενδιαφέρον τους γι' αυτές τις ευρωεκλογές επειδή θέλουν να ακουστεί η φωνή τους ως πολιτών της ΕΕ, υπογραμμίζει από την πλευρά του ο πολιτικός αναλυτής Μέτε Χατάι του κέντρου διακοινοτικών ερευνών Prio. «Οι Τουρκοκύπριοι (...) δεν θέλουν πια να είναι αόρατοι», προσθέτει εκτιμώντας πως περίπου 10.000 απ' αυτούς μπορεί να πάνε να ψηφίσουν.
Η υποψηφιότητα του Κιζίλγιουρεκ «θέτει υπό αμφισβήτηση το status quo, συνεπώς είναι αληθινά υγιές το ότι έχουμε αυτή τη συζήτηση, αντί για εκλογές με μόνο μια κοινότητα ως συνήθως», αναφέρει ο Χατάι. «Για πρώτη φορά στην ιστορία της Κύπρου, κάποιος μπορεί να εκλεγεί και από τις δύο κοινότητες. Σπάνε ταμπού σε μια χώρα όπου κάθε κοινότητα ψηφίζει τους δικούς της», καταλήγει.
