Μυστικές διαπραγματεύσεις με Τουρκία;

Με πρόσχημα την μείωση της έντασης στο Αιγαίο, η τουρκική κυβέρνηση προσπάθησε να δεσμεύσει την ελληνική πλευρά σε μια συμφωνία με την οποία θα καταργούνταν οι αναχαιτίσεις των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών που εισέρχονται απροειδοποίητα εντός του ελληνικού εναέριου χώρου των 10 ναυτικών μιλίων από τις ακτές και να προωθήσει διά της τεθλασμένης την επιδίωξή της να μειωθεί ο εθνικός εναέριος χώρος στα 6 ναυτικά μίλια ώστε να ευθυγραμμιστεί με την ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη.

Το θέμα αποκαλύπτει η εφημερίδα "Τα Νέα". Στο ρεπορτάζ της εφημερίδας επισημαίνεται ότι τον Ιούνιο του 2010 (περίπου ένα μήνα έπειτα από την επίσκεψη του πρωθυπουργού της Τουρκίας κ. Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα) έγιναν δύο συναντήσεις του γενικού γραμματέα του υπουργείου Εξωτερικών πρέσβη Ιωάννη Αλέξιου Ζέππου με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Φεριντούν Σινιρλίογλου. Οι συνομιλίες αυτές έγιναν υπό απόλυτη μυστικότητα (εναλλάξ στην Κωνσταντινούπολη και την Αθήνα). Κατά την τουρκική πλευρά, οι διαπραγματεύσεις αυτές ήταν "ανεξάρτητες" από τις διερευνητικές επαφές -που συνεχίζονται ακόμη και σήμερα- προκειμένου να βρεθεί φόρμουλα με την οποία να προσδιορίζεται επακριβώς η ελληνική και η τουρκική υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο. Το γεγονός ότι το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εκπροσωπούσε στα μυστικά ραντεβού ο κ. Σινιρλίογλου που είναι παραλλήλως και ο επικεφαλής της τουρκικής διαπραγματευτικής ομάδας στις διερευνητικές επαφές αξιολογήθηκε προφανώς από την ελληνική διπλωματία σαν μια ασήμαντη λεπτομέρεια..

Σύμφωνα με την εφημερίδα "Τα Νεα", η πρόταση που υπέβαλλε η τουρκική αντιπροσωπεία είχε τρεις άξονες :

1) να υπάρξει μυστική «συμφωνία κυρίων» για να εφαρμοστεί «κώδικας συμπεριφοράς» πέραν των 10 ναυτικών μιλίων,

2) να αποφευχθούν οι τουρκικές υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά, εφόσον οι ελληνικές αναχαιτίσεις γίνονται με λιγότερο επιθετικό τρόπο (!) και

3) να μειωθούν οι τουρκικές παραβιάσεις εντός των 6-10 ναυτικών μιλίων, εφόσον μειωθούν και οι ελληνικές αναχαιτίσεις στον διεθνή εναέριο χώρο μακριά από τις ελληνικές ακτές.

Στο ίδιο ρεπορτάζ αναφέρεται ότι οι συνομιλίες «πάγωσαν» με εντολή του Έλληνα πρωθυπουργού επ' αόριστον, καθώς εκτιμήθηκε ότι οι τουρκικές προτάσεις θίγουν κυριαρχικά δικαιώματα και επιχειρούν να επιβάλουν καθεστώς συνδιαχείρισης στο Αιγαίο. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες που επικαλούνται "τα Νέα", τα αεροναυτιλιακά τελούν αυτήν τη στιγμή υπό καθεστώς ιδιότυπης εξαίρεσης από τις διερευνητικές επαφές.

Οι προτάσεις αυτές εκτιμήθηκε ότι δεν εξυπηρετούν τον σκοπό να μειωθεί η ένταση στο Αιγαίο, και δεν είναι παρά το μέσο για να μπορούν τα τουρκικά μαχητικά να πετούν ανενόχλητα στο Αιγαίο.

Η απαγόρευση πτήσεων τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα των 6 ναυτικών μιλίων χωρίς να έχει προηγηθεί ενημέρωση και έγκριση από τις ελληνικές αρχές, δεν είναι παραχώρηση της Τουρκίας αλλά προφανής υποχρέωσή της που απορρέει από το διεθνές δίκαιο.

Η άλλη πρόταση της Άγκυρας, να περιοριστούν οι πτήσεις τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών στην ζώνη μεταξύ 6 και 10 ναυτικών μιλίων από τις ακτές των νησιών -εφόσον σημειωθεί ανάλογη μείωση των ελληνικών αναχαιτίσεων στον διεθνή εναέριο χώρο- ενέχει διπλό κίνδυνο. Πρώτον ο ελληνικός εναέριος χώρος είναι 10 μίλια. Από πουθενά δεν μπορεί να στηριχτεί η μονομερής αξίωση της Τουρκίας να μειώσει οικειοθελώς η Ελλάδα το εύρος του εθνικού εναέριου χώρου και να εισάγει την έννοια μιας ζώνης συνδιαχείρισης με την Τουρκία από τα 10 μέχρι τα έξι μίλια από τις ελληνικές ακτές. Επίσης η πολιτική που ακολουθούν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο (αποτελεί και υποχρέωση της χώρας απέναντι στον ICAO για την ασφάλεια των αερομεταφορών) είναι να αναγνωρίζονται από ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη επιφυλακής όλα τα άγνωστα αεροσκάφη που εισέρχονται στο FΙR Αθηνών και δεν έχουν καταθέσει σχέδιο πτήσης.

Η τρίτη πρόταση της τουρκικής πλευράς, να γίνονται αερομαχίες ύστερα από αλληλοπροειδοποίηση ή προσυνεννόηση ώστε να μπορεί δήθεν η κάθε πλευρά να συντηρεί τις πάγιες θέσεις της, εκτιμήθηκε ότι δεν αποτελεί παρά το πρόσχημα για να καταργηθούν οι αναγνωρίσεις και αναχαιτίσεις (όσων τουρκικών αεροσκαφών δεν συμμορφώνονται), θέτοντας θέμα αμφισβήτησης των ελληνικών αρμοδιοτήτων επί του ελληνικού εναέριου χώρου.

Το ζήτημα των μυστικών διαπραγματεύσεων τέθηκε στην σημερινή ενημέρωση των διπλωματικών συντακτών. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών κ. Γρηγόρης Δελαβέκουρας επιβεβαίωσε την ύπαρξη του εγγράφου που αποκαλύπτει τις κρυφές συνομιλίες των κυρίων Ζέππου και Σινιρλίογλου.

Ο κ. Δελαβέκουρας ανέφερε ότι θα γίνει Ενορκη Διοικητική Εξέταση για να διακριβωθούν οι συνθήκες αλλά και οι υπεύθυνοι της διαρροής του εγγράφου που είχε χαρακτηριστεί ως "ειδικού χειρισμού - άκρως απόρρητο", είχε λάβει δηλαδή την ανώτατη διαβάθμιση. "Η διαρροή του εγγράφου φανερώνει ότι κάποιοι άνθρωποι είναι σε θέση ευθύνης και δεν το σέβονται", πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών.

Στα επίμονα ερωτήματα των συντακτών, ο κ. Δελαβέκουρας υποστήριξε ότι "δεν υπάρχει μυστική διαπραγμάτευση", ισχυρίστηκε ότι "η Ελλάδα δεν έχει παρουσιάσει στην τουρκική πλευρά έγγραφο με τις θέσεις της", ενώ επισήμανε πως η ελληνική κυβέρνηση "δεν διαπραγματεύεται την κυριαρχία της, ούτε και κυριαρχικά δικαιώματα".

Λίγη ώρα νωρίτερα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών είχε ισχυριστεί ότι "η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει λόγο να φοβηθεί να κουβεντιάσει οτιδήποτε", ενώ απηύθυνε και προειδοποίηση ότι "η επικοινωνιακή στρατηγική της Τουρκίας δεν πρέπει να καταλήξει εφαρμοσμένη πολιτική στην Ελλάδα".

Ο κ. Δελαβέκουρας μάλιστα σημείωσε ότι οι συναντήσεις του κ. Ζέππου με τον κ. Σινιρλίογλου θα συνεχιστούν, διότι προβλέπονται σε μια από τις 22 ελληνοτουρκικές συμφωνίες που υπεγράφησαν στις 14 Μαΐου και με την οποία καθιερώνονται τακτικές διαβουλεύσεις των γενικών γραμματέων των δύο υπουργείων Εξωτερικών.