Έκθεση Διεθνούς Διαφάνειας: Πόσο κοστίζει η διαφθορά στην Ελλάδα

Προτάσεις, δυσοίωνες διαπιστώσεις και συμπεράσματα, σχέδια και πρωτοβουλίες, αλλά και η πεποίθηση ότι δύσκολα θα αλλάξει το γενικευμένο κλίμα για τη διαφθορά στη χώρα μας, ακούστηκαν κατά στο συνέδριο της «Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάς», που πραγματοποιήθηκε σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας με τίτλο «Κράτος και Διαφθορά - Θεσμοί: Από την πτώση στην ανόρθωση».

Στο ζήτημα αναφέρθηκε ο καθηγητής στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, Παναγιώτης Καρκατσούλης, ο οποίος μέσα από την πολυετή εμπειρία του, δήλωσε απαισιόδοξος για την κατάσταση που επικρατεί στο Ελληνικό Δημόσιο, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι «από το κεφάλι βρομάει το ψάρι», θέλοντας να αποδείξει ότι η ευθύνη για την άσχημη εικόνα που υπάρχει για το κράτος οφείλεται στην πολυνομία και στην αυθαιρεσία των πολιτικών διακυβερνήσεων σε όλη τη μεταπολίτευση και όχι στην εύκολη στοχοποίηση των υπαλλήλων.

Ο κ. Καρκατσούλης με στοιχεία που κατέθεσε κατέδειξε με ποιο τρόπο δημιουργείται η διαφθορά, η κακοδιοίκηση και μια γραφειοκρατία «κομμουνιστικού τύπου», όπως είπε χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, από το 1975 και μέσα σε 30 χρόνια, όπως ανέφερε, έχουν κατατεθεί 3.430 νόμοι, ενώ παράλληλα έχουν εκδοθεί 17.5000 ρυθμίσεις, 20.580 Προεδρικά Διατάγματα και 111.905 Υπουργικές Αποφάσεις. Μάλιστα, τόνισε με έμφαση ότι η κατάσταση έχει χειροτερέψει τα τελευταία χρόνια με τις εγκυκλίους που έχουν υποκαταστήσει τη νομοθεσία, ενώ παρατήρησε ότι γίνεται κατάχρηση και των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου.

Επίσης, επισήμανε ότι όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα το οικονομικό βάρος να φτάνει στα 14 δισ. το χρόνο για τους πολίτες, ενώ έφερε ως παράδειγμα της απροθυμίας να σταματήσει η αυθαιρεσία των πολιτικών τη μη εφαρμογή του νόμου για την «Καλή νομοθεσία», που ψηφίστηκε στις αρχές του 2012. Επιπλέον, αναφέρθηκε στην ύπαρξη -ουσιαστικά- ακόμη και σήμερα 78 υπουργείων (όσοι είναι οι γενικοί και ειδικοί γραμματείς της κυβέρνησης) που τυπικώς έχουν ενωθεί σε 15 υπουργεία και το διορισμό πάνω από 1.200 υπουργικών συμβούλων, για να αισθάνονται «μια ασφάλεια» οι υπουργοί, όπως σημείωσε με έμφαση, για να ολοκληρώσει δηλώνοντας απαισιόδοξος για την αποτελεσματική και διάφανη λειτουργία του κράτους.

Από την πλευρά της κυβέρνησης, ο υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Μανούσος Βολουδάκης, στη σύντομη παρέμβασή του, αναφέρθηκε στις προσπάθειες της Πολιτείας για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της αδιαφάνειας, για τις πρωτοβουλίες που λαμβάνονται για την απλούστευση των διαδικασιών και τη μείωση των δομών και των υπηρεσιών του κράτους (με την αξιολόγηση που διεξάγεται σε υπουργεία), που αλληλοκαλύπτονται και δημιουργούν οικονομικό βάρος και γραφειοκρατία στους πολίτες και το σχέδιο για την ψηφιακή υπογραφή και την αποκλειστική ηλεκτρονική διακίνηση των εγγράφων στο Δημόσιο, που ήδη εφαρμόζεται στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και μέχρι το 2015 σε όλους τους φορείς του Δημοσίου, χωρίς κανένα κόστος και με τη διαθέσιμη υποδομή που υπάρχει.
Νωρίτερα, σε άλλο «στρογγυλό τραπέζι» του συνεδρίου, με θέμα τους φορείς καταπολέμησης της διαφθοράς, τον τόνο έδωσε ο εκπρόσωπος της Task Force για την Ελλάδα, Τεό Στράικερ, κάνοντας ανασκόπηση στον οδικό χάρτη κατά της διαφθοράς που έχει συμφωνηθεί με την ελληνική κυβέρνηση.

Αναφέρθηκε σε βασικά σημεία του οδικού χάρτη, που είναι η συμφωνία για μια εθνική στρατηγική καταπολέμησης της διαφθοράς, η ενδυνάμωση του συντονισμού με τον ορισμό εθνικού συντονιστή, να ενταθεί η πρόληψη και η ευαισθητοποίηση των πολιτών και η ακεραιότητα των υπαλλήλων, η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών και των διωκτικών υπηρεσιών (αρχείο τραπεζικών λογαριασμών) και η βελτίωση του νομικού πλαισίου (ταχύτατη απονομή δικαιοσύνης κ.λπ.).

Η καταπολέμηση της διαφθοράς είναι «αναποτελεσματική» και η πρόληψη στα «σπάργανα», επισήμανε ο πρώην εισαγγελέας και τέως ειδικός γραμματέας ΣΔΟΕ, Ιωάννης Διώτης, ο οποίος διαπίστωσε, με τη σειρά του, ότι η Πολιτεία εμφανίζεται διστακτική να λάβει μέτρα κατά της διαφθοράς και την αναγκαιότητα συντονισμού. Πρότεινε μάλιστα ότι θα πρέπει οι προϊστάμενοι να είναι συνυπεύθυνοι σε κρούσματα διαφθοράς των υφισταμένων τους, δεδομένου ότι δεν κατάφεραν να τους ελέγξουν αποτελεσματικά.
Ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, Λέανδρος Ρακιντζής, επισήμανε κι αυτός την ανάγκη εθνικού συντονιστή, αλλά «να μην είναι ούτε πολιτικός ούτε από το επιχειρηματικό κόσμο, να μην έχει βαρίδια», όπως είπε χαρακτηριστικά, ενώ αναφέρθηκε και στην περικοπή των αρμοδιοτήτων του, μετά τη νομοθέτηση του νέου πειθαρχικού δικαίου στο Δημόσιο, όπου στα πειθαρχικά συμβούλια δεν θα υπάρχουν συνδικαλιστές, αλλά δικαστικοί. Κάτι, όμως, όπως είπε, δεν έχει γίνει ακόμη.