Πλήρης οδηγός και ακτινογραφία για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού αποτελούν τα συγκεντρωτικά στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικώνμε τα εκλογικά κέντρα και τον αριθμό των εκλογέων που εγγράφηκαν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.
Συνολικά 22.855 Έλληνες του εξωτερικού θα προσέλθουν το Σάββατο 20 Μαΐου από 7.00 έως 19.00 τοπική ώρα κάθε χώρας, σε 99 εκλογικά τμήματα που θα στηθούν σε 35 χώρες προκειμένου να ψηφίσουν. Οι 19.998, δηλαδή η συντριπτική πλειοψηφία των εκλογέων, προέρχονται από χώρες της Ευρώπης με το Ηνωμένο Βασίλειο να κατέχει τα πρωτεία με 4.876 εγγραφές, την ομογένεια της Γερμανίας να ακολουθεί με 3.326 εγγραφές και την Ολλανδία με 1.935 να κλείνει την πρώτη τριάδα.
Υπενθυμίζεται ότι οι έλληνες που ζουν μόνιμα ή προσωρινά στο εξωτερικό μπορούσαν να εγγραφούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους και να ψηφίσουν για τις εκλογές του Μαΐου από τον τόπο διαμονής τους εφόσον πληρούν σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις:
- τα τελευταία 35 χρόνια να έχουν διαμείνει συνολικά δύο έτη εντός της ελληνικής επικράτειας
- να έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση (Ε1 ή Ε2 ή Ε3 ή Ε9) κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος. Το προαπαιτούμενο της φορολογικής δήλωσης δεν ισχύει για όσους είναι κάτω από 30 ετών και έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση συγγενείς α΄ βαθμού.
- να έχουν υποβάλλει αίτηση εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού εως 12 ημέρες πριν την προκήρυξη των εκλογών, δηλαδή εως τις 11 Απριλίου 2023. Όσοι κατέθεσαν αιτήσεις από 12 Απριλίου και μετά θα μπορέσουν να ψηφίσουν από το εξωτερικό στις επόμενες εθνικές εκλογές πχ του Ιουλίου εάν υπάρξει νέος γύρος. Αναστολές ή διαγραφές αιτήσεων που έλαβαν χώρα σε χρονικό διάστημα μικρότερο των τριών (3) ημερών πριν από την προκήρυξη των εκλογών θα καταχωριστούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού μετά τη διενέργεια των εκλογών.του Μαΐου.
Για την συγκρότηση εκλογικού κέντρου σε μια πόλη απαιτούταν η εγγραφή τουλάχιστον 40 εκλογέων διαφορετικά οι εγγεγραμμένοι μεταφέρονται σε άλλο κέντρο της πιο κοντινής πόλης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αρκετοί εκλογείς να χρειαστεί να ταξιδέψουν αρκετά χιλιόμετρα ακόμα και σε άλλες όμορες ή μη χώρες για να ψηφίσουν καθιστώντας αμφίβολη τελικά την συμμετοχή τους.
Για παράδειγμα οι δύο εγγεγραμμένοι στην Ινδία (1 σε Νέο Δελχί και 1 σε Μουμπάι), οι 7 από Ταϊλάνδη (Μπανγκόκ) και οι 2 από Φιλιππίνες (Μανίλα) θα χρειαστεί να ταξιδέψουν στην Σιγκαπούρη ενώ οι 29 εγγεγραμμένοι σε διάφορες πόλεις της Κίνας και οι 13 της Ιαπωνίας θα πρέπει να μεταβούν στην Κορέα (Σεούλ) για να ψηφίσουν. Επίσης, οι 36 εγγεγραμμένοι σε χώρες της κεντρικής και νότιας Αμερικής θα πρέπει να μεταβούν στο Χιούστον των ΗΠΑ.
Γιατί οι ομογενείς της Αλβανίας ψηφίζουν στη Σόφια
Χαμηλή προσέλευση με αποτέλεσμα να μην συγκροτείται εκλογικό κέντρο υπάρχει και στην Αλβανία καθώς από Αργυρόκαστρο και Τίρανα υπήρξαν μόλις 7 εγγραφές. Ο αριθμός μπορεί να μοιάζει μικρός ωστόσο πρέπει να συνεκτιμηθεί πως η απόσταση Αργυρόκαστρο – Ιωάννινα είναι μόλις 90 χλμ και οι Βορειοηπειρώτες με δικαίωμα ψήφου στην Ελλάδα προτιμούν να ψηφίσουν στην χώρα «σταυρώνοντας» και τον υποψήφιο της επιλογής τους.
Στα γειτονικά Σκόπια υπήρξε μια εγγραφή όπως και από την Βοσνία (Σαράγεβο) ενώ 13 εκλογείς εγγράφηκαν στους καταλόγους της Σερβίας (Βελιγράδι). Το σύνολο των παραπάνω θα μπορούν να ψηφίσουν στην Σόφια της Βουλγαρίας καθώς εκεί εγγράφηκαν 57 Ελληνες εκλογείς και συγκρότησαν εκλογικό κέντρο. Στην Σόφια θα μπορούν να ψηφίσουν και οι 8 που εγγράφηκαν στην Φιλιππούπολη.
Πάντως, ο αριθμός των εγγεγραμμένων στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ανα χώρα επιβεβαιώνει και τα εμπόδια που έθεσε ο νόμος στις παραδοσιακές κοινότητες μεταναστών σε ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία. Υπενθυμίζεται πως για να εγκριθεί ο νόμος απαιτούταν η συνταγματικά αυξημένη πλειοψηφία 200 βουλευτών δηλαδή η θετική ψήφος των κομμάτων της αντιπολίτευσης με αποτέλεσμα το ΚΚΕ και στην συνέχεια ο ΣΥΡΙΖΑ να απαιτήσουν την εισαγωγή «φίλτρων» για το ποιοι έλληνες του εξωτερικού θα μπορούσαν να διευκολυνθούν και να ψηφίσουν εξ αποστάσεως σε αντίθεση με την βασική επιθυμία της κυβέρνησης που ήθελε την διευκόλυνση όλων των Ελλήνων του εξωτερικού που είναι ήδη εγγεγραμμένοι σε εκλογικούς καταλόγους. Τα γραφειοκρατικά «φίλτρα» για αποδεδειγμένη παρουσία στην Ελλάδα την τελευταία 35ετία φαίνεται πως λειτούργησαν απαγορευτικά για τους έλληνες που έχουν μεταναστεύσει πριν από 40 και 50 χρόνια με αποτέλεσμα από την πολυπληθή και δραστήρια στα εθνικά θέματα ελληνική κοινότητα των ΗΠΑ να εγγραφούν τελικά 1.644, στην Αυστραλία να υπάρξουν συνολικά μόλις 169 εγγραφές, στον Καναδά 205 και στη Ν. Αφρική 76. Βέβαια, υπάρχουν και οι εκτιμήσεις που υποστηρίζουν πως αρκετοί έλληνες μετανάστες από τις συγκεκριμένες χώρες θα βρίσκονται την περίοδο των εκλογών στην Ελλάδα για διακοπές και θα ψηφίσουν κανονικά.
Από την άλλη πλευρά αυξημένη συμμετοχή εμφανίζουν οι Έλληνες που πιθανότατα μετανάστευσαν την τελευταία 10ετία της κρίσης κυρίως σε χώρες της Ευρώπης ή της Μέσης Ανατολής. Για παράδειγμα έχουν εγγραφεί 1.935 έλληνες της Ολλανδίας, 1.630 του Βελγίου και 1.377 της Ελβετίας. Επίσης, αυξημένη συμμετοχή εμφανίζουν χώρες που παραδοσιακά προσελκύουν έλληνες φοιτητές, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο όπου με 4.876 εγγραφές καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην λίστα. Στη Ντόχα του Κατάρ 110 και στο Αμπου Ντάμπι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων 243.
