«Για τον κόσμο η Ελλάδα είναι πάντα η σκεπτόμενη Αθηνά που ακουμπάει στο δόρυ της», έλεγε εκείνο το βράδυ της 28ης Μαΐου του 1959 ο Αντρέ Μαλρό εκφωνώντας από την Πνύκα τον λόγο του με τίτλο «Το εγκώμιο στην Ελλάδα». Με αφορμή την εναρκτήρια φωταγώγηση της Ακρόπολης, ο πρώτος ιστορικά υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας υμνούσε τη χώρα μας υποδηλώνοντας στον έπαινό της ως εστίας του πολιτισμού τις βαθιές ιστορικές, πολιτιστικές και πολιτικές σχέσεις της με τη δική του πατρίδα. Την εμβληματική φράση εκείνης της ομιλίας του «Μια κρυφή Ελλάδα βρίσκεται στην καρδιά όλων των ανδρών στη Δύση» την επανέλαβαν αυτούσια αργότερα δύο Γάλλοι πρόεδροι: τόσο ο Φρανσουά Ολάντ τον Οκτώβριο του 2015 στην Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών όσο και ο Εμανουέλ Μακρόν στις 7 Σεπτεμβρίου του 2017 στην Πνύκα ερμήνευσαν μεγαλοφώνως με αυτή την πρόταση τους στενούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών. Πιστοποιώντας, παράλληλα, μια παραδοσιακή φιλία που στην ελληνική συνείδηση έχει κωδικοποιηθεί με το σύνθημα «Ελλάς - Γαλλία, Συμμαχία».
Δεν χρειάζεται να ανατρέξει κανείς στις ιδέες του Γαλλικού Διαφωτισμού που ενέπνευσαν την Ελληνική Επανάσταση του 1821, στο ποίημα «Το Ελληνόπουλο» του Βικτόρ Ουγκό και τον πίνακα «Η Ελλάδα στα ερείπια το Μεσολογγίου» του Ευγένιου Ντελακρουά, για να επιβεβαιώσει το από δύο αιώνων ισχυρό γαλλικό φιλελληνικό ρεύμα. Ούτε αρκεί η μνημόνευση του υποναυάρχου Δεριγνύ στο Ναβαρίνο και του στρατηγού Μαιζών, ο οποίος ως επικεφαλής της γαλλικής εκστρατείας στον Μοριά για την εκδίωξη του Ιμπραήμ καλούσε τα παιδιά των Ελλήνων οπλαρχηγών και καπεταναίων να σπουδάσουν δωρεάν στη χώρα του, για να διαπιστώσει την έμπρακτη στρατιωτική συνδρομή της Γαλλίας προς έναν υπόδουλο λαό που μαχόταν ηρωικά για την ανεξαρτησία του.
Η γαλλική στήριξη, πέρα από έκφραση συμπάθειας και εκδήλωση αλληλεγγύης προς ένα αναδυόμενο, μέσα από θυσίες, έθνος, ήταν ανέκαθεν και προϊόν πνευματικής και ιδεολογικής συγγένειας. Στα σύγχρονα χρόνια η πολιτική και διπλωματική υποστήριξη από τη Γαλλία υλοποιήθηκε προς την Ελλάδα σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές της. Ηταν ζωτικής σημασίας για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στην ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ το 1981. Συμπαραστάθηκε, ακόμη, ενεργά στην Ελλάδα την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Και σήμερα με το διευρυμένο διμερές σύμφωνο αμυντικής συνδρομής προσφέρει απτή στήριξη στη χώρα ισχυροποιώντας τη γεωστρατηγική σημασία της και αναβαθμίζοντας τον ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Κλείσιμο
Προφανώς η θεμελίωση αυτής της σχέσης και οι όροφοι αμοιβαίων συναισθημάτων που χτίστηκαν πάνω της δεν προέκυψαν ξαφνικά. Είναι αποτέλεσμα πολύχρονης δουλειάς που ξεκινάει περίπου 60 χρόνια πριν. Με συνέπεια, έκτοτε, οι Γάλλοι ένοικοι του Μεγάρου των Ηλυσίων να επιλέγουν σταθερά μια επίσκεψη στην ελληνική πρωτεύουσα. Εξαιρείται ο Ζορζ Πομπιντού, πρόεδρος της Γαλλίας από το 1969 έως το 1974, ο οποίος εικάζεται ότι δεν θα έστελνε ούτε τα κορδόνια των παπουτσιών του να σκονιστούν από το ελληνικό χώμα κατά τη διάρκεια της επτάχρονης δικτατορίας στην Ελλάδα. Από την άλλη, βέβαια, ο ίδιος καραδοκούσε να πουλήσει γαλλικά πολεμικά αεροπλάνα στους χουντικούς συνταγματάρχες. Τελικά, ούτε ήρθε ούτε εξόπλισε στρατιωτικά τους πραξικοπηματίες.
Ολοι οι άλλοι ήρθαν στην Αθήνα. Επίσημα και ανεπίσημα, για διάφορους λόγους έκαστος. Ο καλλιεργημένος Φρανσουά Μιτεράν επισκέφτηκε καμιά δεκαριά φορές τη χώρα, εξομολογούμενος ότι «κάθε ταξίδι στην Ελλάδα είναι ένα ταξίδι στις πηγές». Οπου πηγές, η ελληνική μήτρα της δημοκρατίας, της τέχνης, της φιλοσοφίας και κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού. Ο Σοσιαλιστής ηγέτης προτού γίνει πρόεδρος ανέβαινε από το 1976 κιόλας στην Ακρόπολη μαζί με την επί δεκαετίες ερωμένη του Αν Πενζό, επισκεπτόταν το Βραχάτι όπου ο φίλος του Μίκης Θεοδωράκης τον υποδεχόταν με σορτσάκι και έπινε ούζα με τον Ανδρέα Παπανδρέου στον «Αστέρα» της Βουλιαγμένης. Ο Νικολά Σαρκοζί στην επίσκεψή του στην Ελλάδα θυμόταν με συγκίνηση τον παππού του, από την πλευρά της μητέρας του, Μπενίκο Μαλάχ, η οικογένεια του οποίου είχε ζήσει επί τρεις αιώνες στη Θεσσαλονίκη, προτού ο παππούς μεταναστεύσει το 1906 στη Γαλλία. Ο Φρανσουά Ολάντ, τέλος, ερχόταν στην Ελλάδα επειδή είχε ντόπιους φίλους και Γάλλους συνεργάτες που διέθεταν σπίτια στα ελληνικά νησιά. Διόλου τυχαία, ήρθε δύο συνεχόμενα καλοκαίρια για διακοπές στη Σύρο και έκανε μια κρουαζιέρα στα νησιά του Ιονίου μαζί με την τότε σύντροφό του Βαλερί Τριερβελέρ. Εχοντας συναναστραφεί εκ του σύνεγγυς τους Ελληνες, δήλωνε ανεπιφύλακτα ότι είναι βαθιά Ευρωπαίοι. Καθένας, τέλος πάντων, έχει συνεισφέρει με τον τρόπο του στην καταγραφή ενός κεφαλαίου στο ελληνογαλλικό πολιτικό ρομάντζο που ξεκινάει την αφήγησή του στις αρχές του 1959.
Ο Ντε Γκολ στην Αθήνα
Ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, επιχειρώντας μια διεύρυνση των επιδιώξεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, επιφορτίζει τον Ελληνα πρεσβευτή στο Παρίσι, Φίλωνα Φίλωνα, να διαβιβάσει στον ιδρυτή της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας και πρόεδρο της, στρατηγό Σαρλ ντε Γκολ, την επιθυμία του να συμβάλει στην εμβάθυνση της ελληνογαλλικής φιλίας και συνεργασίας. Ο Καραμανλής προσβλέπει στην ωφέλεια της χώρας από τη σύνδεσή της με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, της οποίας η Γαλλία είναι συνιδρύτρια και κορυφαίο μέλος. Ο Ελληνας πρωθυπουργός κάνει τρία ταξίδια στο Παρίσι μέχρι να ληφθεί από το Ελιζέ η απόφαση ανταποδοτικής έλευσης του Ντε Γκολ στην Αθήνα. Ο στρατηγός φτάνει στην Ελλάδα τον Μάιο του 1963 συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Ιβόν και τον υπουργό Εξωτερικών, Ζακ-Μορίς Κουβ ντε Μιρβίλ. Τον υποδέχεται η βασιλική οικογένεια, καθότι η Ελλάδα είναι βασιλευόμενη δημοκρατία εκείνους τους καιρούς.
Επιβιβάζεται με τον τότε βασιλιά Παύλο σε μια ξεσκέπαστη Rolls-Royce και αναχωρούν οδικώς από το αεροδρόμιο του Ελληνικού με προορισμό το κέντρο της Αθήνας. Κατά μήκος της διαδρομής ο στρατηγός επευφημείται ζωηρά, αν δεν αποθεώνεται, από το συγκεντρωμένο πλήθος που βλέπει στο πρόσωπο αυτής της ηρωικά ηγετικής φυσιογνωμίας της γαλλικής εθνικής αντίστασης κατά της ναζιστικής γερμανικής κατοχής ένα ισχυρό ευρωπαϊκό αποκούμπι για τη χώρα. Η Γαλλία, άλλωστε, είναι μεγάλη χώρα με αποικιοκρατικό παρελθόν, ισχυρό ενδιαφέρον και συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Επίσης, είναι ήδη πυρηνική δύναμη και ένα από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Στην ομιλία που απευθύνει στην ελληνική, ως ο πρώτος Γάλλος πολιτικός που απολαμβάνει αυτή την τιμή, ο Ντε Γκολ τονίζει ότι η Ελλάδα «κατέχει νευραλγική θέση στο σταυροδρόμι των Βαλκανίων και της Ανατολής... Αποτελεί προφυλακή του ελεύθερου κόσμου... Ακραίο προπύργιο της Ευρώπης και του ευρωπαϊκού πολιτισμού... Πρέπει να καταστεί δυνατή και ασφαλής προς το συμφέρον του δυτικού κόσμου». Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που εκείνη την ψυχροπολεμική εποχή βιώνει το άγχος τού «από Βορρά κινδύνου», τα λόγια του Γάλλου ηγέτη ανταποκρίνονται στην ανάγκη της για αυξημένη αμυντική κάλυψη, η οποία θα συμπληρώνει τις καθησυχαστικές εγγυήσεις των ΗΠΑ για την ασφάλεια των βόρειων συνόρων της. Εκείνη η επίσκεψη του Ντε Γκολ παραμένει σημαντική. Σηματοδοτεί την έναρξη της κατοχύρωσης διπλωματικής υποστήριξης από τη Γαλλία προς την Ελλάδα, η οποία υπερβαίνει τις διμερείς σχέσεις, και εγκαινιάζει μια πολιτική κληρονομιά που διατρέχει έκτοτε το νήμα των ελληνογαλλικών σχέσεων.
Η επίσκεψη του Ντ’ Εστέν
Η επόμενη επίσκεψη Γάλλου πρόεδρου στην Ελλάδα θα αργήσει 12 χρόνια. Ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν φτάνει στην Αθήνα στις 17 Σεπτεμβρίου του 1975, έναν περίπου χρόνο μετά την πτώση της της επτάχρονης δικτατορίας στη χώρα και την αυγή της Μεταπολίτευσης. Ο 48χρονος Γάλλος -ο νεότερος πρόεδρος της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας μέχρι τον Μακρόν- εξελέγη τον Μάιο του 1974 και η ιστορική επίσκεψή του στη δημοκρατική πλέον Ελλάδα είναι η πρώτη αρχηγού ξένου κράτους. Συμβολίζει και νομιμοποιεί με την παρουσία του την έξοδο της χώρας από τη διεθνή απομόνωση και το περιθώριο όπου είχε τεθεί λόγω της χούντας. Το κυρίαρχο σε σχέση με την Ελλάδα είναι ότι ο ίδιος έχει διαδραματίσει καίριο και αποφασιστικό ρόλο την κρίσιμη νύχτα της κατάρρευσης της χούντας, υπό το βάρος της πρώτης τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Προσφέρει, τότε, στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, που διαμένει επί 11 χρόνια αυτοεξόριστος στο Παρίσι, το προεδρικό τρικινητήριο αεροπλάνο Falcon για να φτάσει αμέσως στην Αθήνα τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου του 1974 και να ορκιστεί πρωθυπουργός της χώρας στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Η σημειολογία είναι καταλυτική.
Ο Καραμανλής δεν έρχεται μόνος. Εχει μαζί του τη δημοκρατική Γαλλία. Γεγονός που αυτομάτως συνοψίζεται στο σύνθημα «Ελλάς - Γαλλία, Συμμαχία». Οι διαπροσωπικές σχέσεις των δύο ανδρών έχουν καλλιεργηθεί στο πρόσφατο παρελθόν, όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μένει στην Μπουλβάρ ντε Μονμορανσί, απέναντι από το δάσος της Βουλώνης, και ο Ντ’ Εστέν στη Ρι Μπενουβίγ, στην ίδια γειτονιά στο 16ο Διαμέρισμα του Παρισιού. Οι συνομιλητές του Καραμανλή στη γαλλική πρωτεύουσα, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Μισέλ Ντεμπρέ και οι ακαδημαϊκοί Μορίς Ζενεβουά και Μορίς Ντριόν, ως κοινοί φίλοι αμφοτέρων των πολιτικών, τους φέρνουν σε επαφή καθώς μένουν και κοντά. Στην κοινωνική τους προσέγγιση συμβάλλουν ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή, που δεσπόζουν, τότε, στο Παρίσι ως μαικήνες των τεχνών. Παρότι ο λακωνικός Καραμανλής δεν μιλά άψογα γαλλικά, η κοινή τους πολιτική οπτική σφυρηλατεί ειλικρινείς και διαχρονικούς δεσμούς φιλίας.
Βαθιά δημοκράτης, μεταρρυθμιστής, ευρωπαϊστής και φιλέλληνας, ο ετοιμόλογος, μορφωμένος, ελαφρά σνομπ και γυναικοκατακτητής Ντ’ Εστέν προσγειώνεται στο Ελληνικό μαζί με τη σύζυγό του Αν Αϊμόν το πρωινό του Σεπτεμβρίου του 1975. Διασχίζει με ανοιχτή κόκκινη λιμουζίνα, εν μέσω μαζικών επευφημιών των συγκεντρωμένων πολιτών, την ανακατασκευασμένη επειγόντως, χάριν της έλευσής του, λεωφόρο Συγγρού, που σε μια νύχτα γίνεται κλειστός δρόμος ταχείας κυκλοφορίας τεσσάρων λωρίδων. Στη συνέχεια εκφωνεί ομιλία στην είσοδο της πόλης της Αθήνας, στην Πύλη του Αδριανού, χρησιμοποιώντας ελληνικές φράσεις με ερασμιακή προφορά - η οποία διακωμωδείται στις θεατρικές επιθεωρήσεις της εποχής. Φιλοξενείται στο εγκαταλειμμένο εκείνη την εποχή Προεδρικό Μέγαρο, το οποίο ανακαινίζεται βιαστικά με καινούρια έπιπλα, ενώ οι άδειοι τοίχοι του διακοσμούνται με πίνακες ζωγραφικής από την Εθνική Πινακοθήκη και τα άδεια ράφια γεμίζουν προσωρινά με βιβλία από την Εθνική Βιβλιοθήκη. Στο ισόγειο αγοράζεται άρον άρον μια τραπεζαρία σε σχήμα «Π» για συνομιλίες που χρησιμεύει και για την επίσημη δεξίωση, ενώ ο πανύψηλος, κοντά 1,90 μ., Γάλλος πρόεδρος κοιμάται στο ίδιο κρεβάτι μήκους 2,5 μ. που είχε άλλοτε γίνει ειδική παραγγελία για τον Ντε Γκολ. Παράλληλα ο εφοπλιστής Βασίλης Γουλανδρής τού παραχωρεί το γιοτ «Παλόμα» για κρουαζιέρα στα ελληνικά νησιά.
Είναι η ελάχιστη ανταπόδοση σε έναν πολιτικό που έχει συμβάλει στην αποκατάσταση και την ενίσχυση της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ο πιστός στον κεντροδεξιό φιλελευθερισμό πολιτικός που συγκρούστηκε με τους ορθόδοξους Γκολικούς είναι ο άνθρωπος-κλειδί που συντρέχει καταλυτικά στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας. Στις εδώ συνομιλίες του με τον Καραμανλή, παρόντος του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τσάτσου, τονίζει αδιαλείπτως την αναγκαιότητα μιας κοινής πορείας που θα οδηγήσει στο κοντινό μέλλον σε μια ενωμένη Ευρώπη. Στο ίδιο πνεύμα ο Καραμανλής τού ζητά να γίνει η Γαλλία η ανάδοχος της Ελλάδας στην Ευρώπη. Οπως και γίνεται. Με την καθοριστική συνεισφορά του Γάλλου προέδρου επανεκκινείται η σύνδεση και υλοποιείται το αίτημα της χώρας μας για πλήρη ένταξη στην EOK. Είναι ο μόνος παρών αρχηγός κράτους που υπογράφει την πράξη προσχώρησης της Ελλάδας στην Κοινότητα στις 28 Μαΐου του 1979 στο Ζάππειο Μέγαρο. Ταυτόχρονα συνεχίζει να διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση ότι «Δεν θα κλείσουμε την πόρτα της ΕΟΚ στα μούτρα του Πλάτωνα», κάμπτοντας έτσι τις αντιρρήσεις των ομολόγων του για ένταξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, η οποία θα εμπέδωνε τη δημοκρατία στη γενέτειρά της.
Ανδρέας και Μιτεράν
Ο επόμενος Γάλλος πρόεδρος που ταξιδεύει στην Ελλάδα είναι ο Φρανσουά Μιτεράν. Ο τακτικότερος επίσημος επισκέπτης της χώρας έρχεται στην Ελλάδα από το 1982 μέχρι το 1994 συνολικά εννέα φορές. Παπανδρέου και Μιτεράν, ιδεολογικοπολιτικά συγγενείς και σχεδόν συνομήλικοι, γνωρίζονται από παλαιότερα και μοιράζονται κοινά λοιπά χαρακτηριστικά. Και οι δύο είναι φλογεροί ρήτορες, καλλιεργημένοι, με προσωπική γοητεία, διορατικοί, με στρατηγικό νου, μετρ των ελιγμών και δεξιοτέχνες της κομματικής ίντριγκας. Αμφότεροι έχουν παράλληλες ηγετικές πορείες την ίδια σχεδόν περίοδο, ενώ αποβιώνουν την ίδια χρονιά, με λίγους μήνες διαφορά. Η μεταξύ τους χημεία επηρεάζει θετικά και τις σχέσεις των δύο χωρών. Τον Σεπτέμβριο του 1982 ο Μιτεράν πραγματοποιώντας την πρώτη του επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα γίνεται δεκτός με ιδιαίτερες τιμές από την κυβέρνηση της Αλλαγής. Μ’ ένα στόμα Μιτεράν και Ανδρέας διαμηνύουν ότι «οι Ελληνες και οι Γάλλοι έχουν την υποχρέωση να καταστήσουν τη Μεσόγειο θάλασσα ειρήνης στην κοινή τους πορεία για τον δημοκρατικό σοσιαλισμό». Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό είναι ακόμη μόνιμα θέματα στην ατζέντα των συζητήσεών τους, στις οποίες η ελληνική πλευρά βρίσκει σταθερά συμπαράσταση των θέσεών της από τον Γάλλο πρόεδρο. Με κορυφαία έμπρακτη εκδήλωση αλληλεγγύης εκ μέρους του τον αποκλεισμό του όρου «Μακεδονία» στην ονομασία των Σκοπίων. Η πιο σημαντική επίσκεψη του Μιτεράν στην Ελλάδα η οποία απασχολεί τη διεθνή κοινή γνώμη είναι εκείνη του Νοεμβρίου του 1984.
Με μια σπουδαία διπλωματική πρωτοβουλία του ο Παπανδρέου διοργανώνει τριμερή συνάντηση στην Ελούντα με σκοπό την αποκατάσταση των γαλλολιβυκών σχέσεων οι οποίες έχουν κλονιστεί λόγω του εμφύλιου πολέμου του Τσαντ. Παρόντων του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Μιτεράν και του ηγέτη της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι, ο Ελληνας πρωθυπουργός διαδραματίζει διαμεσολαβητικό ρόλο στη μεταξύ τους συνάντηση, κατορθώνοντας να γεφυρώσει τις διαφορές Γαλλίας και Λιβύης. Ο Παπανδρέου, δεινός παίκτης, έσπασε τον πάγο ανάμεσα σε δύο δύσκολους χαρακτήρες, οχυρωμένους στις θέσεις τους, με τις εύστοχες πολιτικές του παρεμβάσεις και κινητοποιώντας ενίοτε το λεπτό χιούμορ του. Στο τέλος εκείνης της απρόβλεπτης συνάντησης ο Καντάφι μοιράζει παντού χαμόγελα, εκδηλωτικά της ευχαρίστησής του, ενώ ο Μιτεράν με τη λακωνική αλλά πλήρους νοήματος δημόσια δήλωσή του αναφωνεί: «Ζήτω η Ελλάδα!». Εκτοτε ο από κοινού συντονισμός της χώρας με τη Γαλλία του Μιτεράν, ο οποίος μένει στο Μέγαρο των Ηλυσίων επί 14 χρόνια, αποβαίνει ευνοϊκός για την Ελλάδα στην αντιμετώπιση των διεθνών κρίσεων εκείνης της εποχής. Η ελληνογαλλική στρατηγική σχέση σφραγίζεται τον Μάρτιο του 1985, όταν η ελληνική κυβέρνηση εγκρίνει την υπογραφή της «αγοράς του αιώνα», εξασφαλίζοντας για το αμυντικό της πρόγραμμα την αγορά 40 γαλλικών μαχητικών Mirage, παράλληλα με τα 40 αμερικανικά μαχητικά F-16.
Οι ελληνογαλλικοί δεσμοί συνεργασίας παρέμειναν άρρηκτοι και επί Ζακ Σιράκ, παρότι ποτέ δεν επισκέφτηκε επίσημα τη χώρα μας. Με τον Κώστα Σημίτη διατήρησε άριστη συνεργασία
Με τον Νικολά Σαρκοζί οι ελληνογαλλικές αβρότητες πήγαν περίπατο. Τον Νοέμβριο του 2011 στις Κάννες ο Σαρκοζί, έξαλλος, επιτίθεται στον
Γ. Παπανδρέου γιατί ήθελε να κάνει δημοψήφισμα
Ζακ Σιράκ
Οι ελληνογαλλικοί δεσμοί συνεργασίας παραμένουν άρρηκτοι και επί Ζακ Σιράκ, παρότι κατά τη διάρκεια των εννέα ετών που διαρκούν οι δύο θητείες του δεν επισκέπτεται ποτέ επίσημα τη χώρα μας. Ερχεται στην Ελλάδα μόνο για δράσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Κάνει μια στάση στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 2000, ενώ τρία χρόνια αργότερα θα βρεθεί στη χώρα μας ακόμη δύο φορές και πάλι για υποχρεώσεις της Ε.Ε. Εξασκημένος στη θεατρικότητα, ο «Μπουλντόζας», όπως λένε τον στομφώδη Σιράκ κατά τη θητεία του στη δημαρχία του Παρισιού, ο οποίος έχει αναγάγει σε επιστήμη τον πολιτικό κυνισμό, ζητά την άρση του εμπάργκο κατά της ΠΓΔΜ, επισείοντας τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης της χώρας αυτής. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, πρωθυπουργός τότε, υπενθυμίζει ότι το θέμα βρίσκεται ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Με τον Κώστα Σημίτη στη συνέχεια διατηρεί άριστη επικοινωνία, καθώς ο Ελληνας πρωθυπουργός μιλά άψογα τα γαλλικά. Ενισχύουν ακόμη τις σχέσεις αμοιβαιότητας η προμήθεια 15 Mirage 2000-5 και η αγορά γαλλικών βλημάτων Mica και Scalp. Ως εκ τούτου, ενδεχομένως ως πρόεδρος της Γαλλίας στηρίζει το αίτημα της Ελλάδας να ενταχθεί στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση παρά τις επιφυλάξεις της τότε γερμανικής ηγεσίας. Και βέβαια είναι ένθερμος θιασώτης της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα.
Η περίοδος Σαρκοζί
Στον επόμενο τόνο στο γαλλικό προεδρικό πόστο εκλέγεται ο Νικολά Σαρκοζί. O πρόεδρος «Μπλινγκ Μπλινγκ» -παρατσούκλι που του δίνεται για τις προτιμήσεις του στα ρολόγια Rolex, στα αεροπορικά γυαλιά ηλίου με χρυσό σκελετό και τις συναναστροφές του με μεγιστάνες- φαντασιώνεται την επαναφορά της προεδρικής αίγλης σε στυλ ενός «μοναρχικού» Σαρλ ντε Γκολ. Η θητεία του συμπίπτει με την πρωθυπουργία του Κώστα Καραμανλή. Περίπου ομοϊδεάτες, σίγουρα κοντοσυνομήλικοι, αμφότεροι ευαγγελίζονται την «επανίδρυση του κράτους». O νεότερος Καραμανλής καταφέρνε να αποσπάσει τη θετική -έστω και φραστική- στήριξη του Σαρκοζί υπέρ της ελληνικής οικονομίας, όταν αυτή εμφανίζεται ως το «μαύρο πρόβατο» της Ε.Ε. Κυρίως κατορθώνει να εξασφαλίσει τη στήριξη της Γαλλίας στα εθνικά θέματα, το Κυπριακό, τις ευρωτουρκικές σχέσεις και το Σκοπιανό. Πράγματι στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι τον Απρίλιο του 2008 ο Γάλλος πρόεδρος διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο ώστε να παγώσει η ένταξη της ΠΓΔΜ στη Συμμαχία ώσπου να υπάρξει συμβιβαστική λύση με την Ελλάδα αναφορικά με την ονομασία των Σκοπίων. Δύο μήνες αργότερα, τον Ιούνιο, ο Νικολά Σαρκοζί, επισκεπτόμενος επίσημα την Ελλάδα, εκφωνεί μια ιστορική ομιλία στη Βουλή των Ελλήνων στην οποία τάσσεται υπέρ των εθνικών ελληνικών θέσεων και αναφωνεί το σύνθημα «Ελλάς - Γαλλία, Νέα Συμμαχία». Οι ελληνογαλλικές σχέσεις μοιάζουν στα καλύτερά τους.
Ο Φρανσουά Ολάντ στήριξε τόσο την κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά όσο και αυτή του Αλέξη Τσίπραπου ακολούθησε, παρότι ο τελευταίος τον ειρωνευόταν ως «Ολαντρέου». Τον Ιούλιο του 2015 παρακολούθησε από κοντά τις κρίσιμες ώρες του δημοψηφίσματος στην Ελλάδα και έθεσε τον εαυτό του εγγυητή της βούλησης της Ελλάδος να παραμείνει στην Ευρωζώνη
Ωστόσο ο Γάλλος πρόεδρος φαίνεται να έχει πρεμούρα να παρουσιάσει στη γαλλική κοινή γνώμη επιτυχίες. Επιμονή να δείξει στους ψηφοφόρους του ότι μπορεί να εξασφαλίζει μεγάλα εξοπλιστικά συμβόλαια και πως διαθέτει σχέδιο και ικανότητα να διατηρήσει τις επισφαλείς θέσεις εργασίας στη γαλλική πολεμική βιομηχανία. Πιέζει την ελληνική κυβέρνηση για την παραγγελία γαλλικών φρεγατών, τη στιγμή που δεν υπάρχει σάλιο στο δημόσιο ταμείο. Το νέο ανθηρό ελληνογαλλικό ειδύλλιο βαθμιαία αρχίζει να μαραίνεται και ο νιόπαντρος πρόεδρος με την Κάρλα Μπρούνι, μετά από δύο διαζύγια, ζορίζεται. Επόμενο είναι οι ελληνογαλλικές αβρότητες να πάνε περίπατο. Ερχεται και το δραματικό παρασκήνιο λίγο πριν από τη σύνοδο G20 στις Κάννες τον Νοέμβριο του 2011 και το στραβό κλήμα το τρώει ο γάιδαρος. Σε έξαλλη κατάσταση ο Σαρκοζί πατάει το ένα πόδι στην καρέκλα του και προσπαθεί να ανεβεί στο τραπέζι για να επιτεθεί στον Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος ανακοινώνει στους Ευρωπαίους ηγέτες την πρόθεσή του να προχωρήσει σε δημοψήφισμα χωρίς να τους έχει ενημερώσει προηγουμένως.
Ο Σαρκοζί φωνάζοντας οργισμένος προς τον Ελληνα πρωθυπουργό «You are a f@cking psycho», ισχυρίζεται ότι δέχεται πισώπλατη μαχαιριά αφού στις Βρυξέλλες ο Παπανδρέου τους έχει πει ότι αποδέχεται το σχέδιο διάσωσης. Με βάση εκείνη την υπόσχεση που τώρα την αλλάζει, εκείνος δίνει τεράστια μάχη για να πείσει τους Γάλλους τραπεζίτες να δεχτούν κούρεμα κατά 50% των ομολόγων που έχουν στην κατοχή τους. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Ο «Σαρκό» χάνει τις εκλογές του 2012 και αρχίζουν οι δικαστικές του περιπέτειες για διαφθορά, παράνομη χρηματοδότηση, αθέμιτες και παραπλανητικές εκλογικές δαπάνες. Οσοι τον Δεκέμβριο του 2019 τον βλέπουν στην Αθήνα να ξεκινάει από το «Hilton» και να κάνει τζόκινγκ στην περιοχή γύρω από τον Εθνικό Κήπο, φτάνοντας έως το Καλλιμάρμαρο, συμπεραίνουν, διόλου άδικα, ότι προπονείται για διαδρομές στο προαύλιο των φυλακών. Για την ώρα, εκτίει την τελευταία ποινή του σε κατ’ οίκον κράτηση με βραχιολάκι στον αστράγαλό του.
Οι συμβουλές του Ολάντ
Για τον επόμενο Γάλλο πρόεδρο, τον 7ο στη σειρά της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας, Φρανσουά Ολάντ, οι διακοπές στη Σύρο από το 2009, που ήταν γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος, το κολύμπι στον Φοίνικα, τα τσίπουρα με Συριανούς στη Σπηλιά, κάτω από τα Βαπόρια στην Ερμούπολη, οι βόλτες με ποδήλατο στον Σαν Μιχάλη και η φιλοξενία στο σπίτι της Κλοντίν Ριπέρ, πρώην συζύγου του Ζαν-Μορίς Ριπέρ, πρεσβευτή της Γαλλίας στην Αθήνα, ενισχύουν με κυκλαδίτικο αέρα τα φιλελληνικά του αισθήματα. Γόης και αυτός, το προαπαιτούμενο φαίνεται εκλογής στον γαλλικό προεδρικό θώκο, ξεκινά τη μια ερωτική σχέση πριν καν τελειώσει η προηγούμενη. Μετά από 30 χρόνια σχέσης άνευ γάμου με τη Σεγκολέν Ρουαγιάλ, με την οποία έχουν αποκτήσει τέσσερα παιδιά, εμφανίζεται με τη δημοσιογράφο Βαλερί Τριερβελέρ ως περίπου «πρώτη κυρία», ενώ διατηρεί κρυφή σχέση με την ηθοποιό Ζιλί Γκαγιέ. Οπως και να έχει, η προεδρική του θητεία συμπίπτει με την άχαρη περίοδο της βαθιάς οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα των μνημονίων. Αναγκαστικά λόγω των παραδοσιακών καλών σχέσεων της Ελλάδας με τη Γαλλία γίνεται αποδεκτής πολλών αιτημάτων στήριξης στη χώρα. Ανταποκρίνεται εμπράκτως, όχι σε διακηρυκτικό επίπεδο, τονίζοντας στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. την ανάγκη παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, παρά τις ενστάσεις πολλών άλλων Ευρωπαίων ηγετών που ζητούν επίμονα το αντίθετο.
Πείθει την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ να σταματήσουν οι συζητήσεις σε υψηλούς τόνους για το ελληνικό ζήτημα στις Συνόδους Κορυφής και να περιοριστούν αποκλειστικά στις αίθουσες του Eurogroup. Στηρίζει την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και αυτή του Αλέξη Τσίπρα που ακολουθεί, παρότι ο τελευταίος τον ειρωνεύεται ως «Ολαντρέου». Οταν τον Φεβρουάριο του 2013 επισκέπτεται επίσημα την Αθήνα για πρώτη φορά ως Γάλλος πρόεδρος, ξεκαθαρίζει στον Σαμαρά που τον υποδέχεται στο αεροδρόμιο καθώς και στους Ευάγγελο Βενιζέλο και Φώτη Κουβέλη στο δείπνο που ακολουθεί ότι ο ίδιος δεν είναι στην Ελλάδα για να πουλήσει όπλα. Τον Ιούλιο του 2015 παρακολουθεί από κοντά τις κρίσιμες ώρες του δημοψηφίσματος στην Ελλάδα, γνωρίζοντας ότι το Grexit δεν είναι μπλόφα από τους αδιάλλακτους και των δύο πλευρών. Συνομιλεί τηλεφωνικά και με τον τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, που θέτει τον εαυτό του εγγυητή της βούλησης της Ελλάδας να παραμείνει στην Ευρωζώνη.
Την επομένη του δημοψηφίσματος του τηλεφωνεί ξέπνοος ο Ελληνας πρωθυπουργός. Λέει με ειλικρίνεια στον Τσίπρα: «Κέρδισες, αλλά η Ελλάδα έχασε. Εδωσες τα τελευταία επιχειρήματα που έλειπαν από τους αντιπάλους της χώρας σου για να τη διώξουν από την Ευρωζώνη». Ως πραγματικός φίλος της Ελλάδας τον συμβουλεύει να ξαναρχίσει τις διαπραγματεύσεις. «Βοήθησέ με, να σε βοηθήσω», τον παροτρύνει. Και ο αδάμαστος έως εκείνη τη στιγμή Αλέξης κάνει τη θρυλική πλέον «κωλοτούμπα» του προτού εξατμιστεί από τη χώρα και το τελευταίο ευρώ. Στις 22 Οκτωβρίου του 2015 ο Ολάντ με πολυμελές επιτελείο φτάνει και πάλι στην Αθήνα. Την επομένη εκφωνεί μια θερμή ομιλία από το βήμα της Ελληνικής Βουλής, στο πλαίσιο των καλύτερων παραδόσεων της ελληνογαλλικής φιλίας: «Εδώ στην Ελλάδα, στο λίκνο της Δημοκρατίας υπήρξε η πρώτη αντίληψη για τη δημιουργία της Ευρώπης και από εδώ πρέπει ξεκινήσουμε για να οικοδομήσουμε το κοινό μας μέλλον. Ζήτω η Ελλάδα, ζήτω η Γαλλία, ζήτω η φιλία μας!». Την υλοποίηση αυτών των εξαγγελιών μέλλει να ενεργοποιήσει ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε συνεργασία με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Αμφότεροι πιο κοντά απ’ ό,τι οι προκάτοχοί τους στις ψυχωμένες ιδέες του Αντρέ Μαλρό, ο οποίος αναγνώριζε ως πιο γόνιμες αξίες του πνεύματος εκείνες που γεννιούνται από την επικοινωνία και το θάρρος.
