Ανεβαίνει ο υδράργυρος στην Αρκτική

Οι θερμοκρασίες στις βόρειες αρκτικές περιοχές βρίσκονται σήμερα στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 2.000 ετών, σύμφωνα με τις μετρήσεις μιας νέας επιστημονικής έρευνας.

Οι αλλαγές στην τροχιά της Γης είχαν προκαλέσει πολλούς αιώνες χαμηλών θερμοκρασιών, όμως τα τελευταία 100 χρόνια οι αρκτικές θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί αισθητά λόγω της εκπομπής των αερίων του θερμοκηπίου.

Η έρευνα έγινε από αμερικανούς επιστήμονες, υπό τον καθηγητή γεωλογίας και περιβάλλοντος Ντάρελ Κάουφμαν του πανεπιστημίου της Β.Αριζόνα, και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science, σύμφωνα με το BBC και το Γαλλικό Πρακτορείο.

Οι επιστήμονες πήραν δεδομένα από πάγους μεγάλου βάθους, δακτυλίους των κορμών των δέντρων, ιζήματα λιμνών κ.α. και επιβεβαίωσαν ότι η Αρκτική είναι πολύ ευαίσθητη τόσο στις μεταβολές της ηλιακής ακτινοβολίας (που επέρχονται λόγω των μεταβολών στον άξονα περιστροφής του πλανήτη μας), όσο και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Μέχρι τώρα οι επιστήμονες είχαν υπολογίσει τις αρκτικές θερμοκρασίες μέχρι πριν 400 χρόνια. Όμως, με τη νέα έρευνα, οι επιστήμονες μπόρεσαν να διαμορφώσουν μια λεπτομερειακή εικόνα των αρκτικών θερμοκρασιών ανά δεκαετία, σε πολύ μεγαλύτερο βάθος χρόνου, και διαπίστωσαν ότι η περίοδος 1998-2008 ήταν η πιο θερμή.

Ενώ στα προηγούμενα 1.900 χρόνια οι αρκτικές θερμοκρασίες έπεφταν, τα τελευταία 100 χρόνια ανεβαίνουν συνεχώς. Κατά τα τελευταία η άνοδος της θερμοκρασίας έχει λάβει δραματικές διαστάσεις, σύμφωνα με την έρευνα. Κατά μέσο όρο η Αρκτική ψυχραινόταν με ρυθμό 0,2 βαθμών ανά χιλιετία μέχρι το 1900, ενώ έκτοτε έχει θερμανθεί κατά 1,2 βαθμούς Κελσίου.

Η νέα μελέτη επίσης επιβεβαίωσε ότι υπήρξε μια Μεσαιωνική Θερμή Περίοδος (ή Μεσαιωνική Κλιματική Ανωμαλία), πριν περίπου από 1.000 χρόνια, όταν οι Βίκινγκς αποίκισαν την Αμερική και πιθανότατα καλλιέργησαν αμπέλια στο σημερινό παράκτιο αρκτικό Καναδά. Όντως, όπως έδειξαν οι μετρήσεις, οι θερμοκρασίες τότε στην περιοχή ήσαν υψηλότερες σε σχέση με τον προηγούμενο αιώνα (μια εξαίρεση στη γενικότερη τάση βραδείας πτώσης των αρκτικών θερμοκρασιών), όμως παρόλα αυτά δεν ήσαν τόσο υψηλές όσο οι σημερινές.

Η βασική αιτία για τη μακρόχρονη και αργή μείωση των αρκτικών θερμοκρασιών (μέχρι αυτή να αναστραφεί από την πιο πρόσφατη υπερθέρμανση λόγω των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων), που άρχισε περίπου πριν από 8.000 χρόνια, υπήρξε η ταλάντευση του άξονα περιστροφής της Γης. Αυτή η διαδικασία -σε χρονικό διάστημα χιλιάδων ετών- αλλάζει τον μήνα κατά τον οποίο ο πλανήτης μας βρίσκεται πιο κοντά στον ήλιο, άρα δέχεται και την περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία και θερμότητα. Η ταλάντευση αυτή οδήγησε στη μείωση της ηλιακής ενέργειας που έφτανε στην Αρκτική στη διάρκεια του καλοκαιριού - ώσπου το ανθρωπογενές φαινόμενο του θερμοκηπίου ήρθε να σπρώξει το θερμόμετρο προς τα πάνω.

Ο 20ός αιώνας είναι ο πρώτος αιώνας κατά τον οποίο η ποσότητα ενέργειας που παίρνουμε από τον ήλιο, δεν είναι πλέον ο πιο σημαντικός παράγων που καθορίζει τις Αρκτικές θερμοκρασίες, σύμφωνα με την έρευνα. Η άνοδος των αρκτικών θερμοκρασιών έχει ως συνέπεια κάθε χρόνο να μειώνεται η κάλυψη των αρκτικών θαλασσών από πάγους το καλοκαίρι.

Καθώς η μελέτη έβλεπε το φως της δημοσιότητας, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-μουν -που προ ημερών επισκέφτηκε την Αρκτική για να έχει μια άποψη από πρώτο χέρι- προειδοποιούσε την Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Κλίμα στη Γενεύη ότι πολλά από τα πιο μακρινά σενάρια, που προέβλεπαν οι κλιματολόγοι, ήδη συμβαίνουν. Γι αυτό, κάλεσε τις κυβερνήσεις επειγόντως να πάρουν μέτρα και να καταλήξουν σε συμφωνία στην επερχόμενη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα στην Κοπεγχάγη, αλλιώς έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την προδιαγραφόμενη καταστροφή.