Τρίζει το σχέδιο στήριξης της οικοδομής

Συμπτώματα … ΤΕΜΠΜΕ και παρενέργειες ανάλογες με εκείνες που προκάλεσε το «πακέτο των 28 δισ. ευρώ» προς τις τράπεζες, εμφανίζει το σχέδιο (βλ εδώ http://www.protothema.gr/content.php?id=30300 το ρεπορτάζ που μετέδωσε χτες το απόγευμα το protothema.gr) για κρατική ενίσχυση της οικοδομικής δραστηριότητος. Οι εργολάβοι δεν πήραν αυτό που ήθελαν, οι συμβολαιογράφοι δυσανασχετούν επειδή μειώνονται οι αμοιβές τους και οι τράπεζες «στηλώνουν τα πόδια», απορρίπτοντας τις εγγυήσεις του δημοσίου στα νέα στεγαστικά δάνεια.  

Σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, οι τρεις «πυλώνες» του σχεδίου (εγγύηση δημοσίου, μικρότερα συμβολαιογραφικά έξοδα και μεγαλύτερες φοροεκπτώσεις) σκοπό έχουν να κινητοποιήσουν το «κύκλωμα» της αγοράς ακινήτων για να προβεί σε πιο ελκυστικές προσφορές και να ρίξουν το κόστος απόκτησης στέγης.  

Ωστόσο, δίνει το σύνθημα στους αγοραστές να τρέξουν για δάνεια, επιθυμώντας να κινήσει την αγορά με δανεικό χρήμα –επιδοτεί φορολογικά δάνεια μέχρι και 350.000 ευρώ- «τιμωρώντας» τα νοικοκυριά που δεν πρόκειται ούτε σε 50 χρόνια να αποταμιεύσουν από την εργασία τους τέτοια ποσά, ενώ δεν πρόκειται με τον τρόπο αυτό να δουν και τις τιμές να πέφτουν. 

Στην ουσία πάντως το σχέδιο Παπαθανασίου έχει αντίστοιχα τρεις στόχους:

• να υποχρεώσει εργολάβους, αγοραστές και τράπεζες να εμφανίσουν στα συμβόλαια την πραγματική τιμή αγοράς και όχι απλώς την αντικειμενική αξία, ώστε το κράτος να εισπράξει περισσότερους φόρους έναντι της εγγύησης που χορηγεί.
• να ευαισθητοποιήσει τους συμβολαιογράφους να αναζητούν την πραγματική εμπορική αξία της αγοραπωλησίας, ώστε να αναπληρώσουν το εισόδημα που χάνουν από τη μείωση του συντελεστή υπολογισμού της αμοιβής τους (από 1,2% σε 1%). Σύμφωνα με υπηρεσιακούς παράγοντες «οι συμβολαιογράφοι δεν μπορούν πια να αισθάνονται πως δεν αποτελούν μέρος της οικονομικής κρίσης».
• να δώσει φορολογικά κίνητρα σε όσους παίρνουν στεγαστικό δάνειο, ποντάροντας για την αναπλήρωση των χαμένων εσόδων στην αύξηση των χορηγήσεων στεγαστικών δανείων, που έχουν υποχωρήσει δραματικά τους τελευταίους μήνες.

Στην πράξη όμως, και οι τρεις «πυλώνες» απειλούνται με κατάρρευση: 

• οι εργολάβοι οικοδομών προσδοκούσαν κυρίως στην αναστολή του ελέγχου πόθεν έσχες για την αγορά κατοικία επί μία τριετία, αλλά και στην χρονική μετάθεση της απόδοσης του ΦΠΑ για τις νέες οικοδομές που κτίζουν. Αφού δεν πήραν αυτό που περίμεναν, δεν δείχνουν πρόθυμοι πια να προχωρήσουν σε νέες προσφορές και εκπτώσεις, όπως υπόσχονταν, παρά την κρίση που πλήττει τον κλάδο.
• οι  εμπορικές τράπεζες δεν δείχνουν πρόθυμες (όπως και στην περίπτωση του ΤΕΜΠΜΕ) να δώσουν δάνεια με κρατική εγγύηση. Θεωρούν χαμηλό το ποσοστό κάλυψης από το δημόσιο (25% της αξίας του ακινήτου).
• οι αγοραστές –ειδικά όσοι είχαν και στην τσέπη «μαύρο χρήμα»- δεν πρόκειται να σπεύσουν να δανειστούν για το 100% της αξίας και να πληρώσουν τον επιπλέον φόρο για το τμήμα του τιμήματος πάνω από την αντικειμενική αξία. Σύμφωνα με τραπεζικούς παράγοντες μάλιστα, «το κράτος δίνει 5 και παίρνει 6» από τους αγοραστές.
• υπάρχουν φυσικά και οι «πτωχοί πλην τίμιοι» αγοραστές που δεν έχουν άλλα λεφτά για να βάλουν «μπροστά» και ευχαρίστως θα δανείζονταν το 100% της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Επωμίζονται μεν έτσι πρόσθετους φόρους μεταβίβασης, αλλά κερδίζουν από τα χαμηλά επιτόκια, πληρώνουν δόση όσο το ενοίκιο, αισθάνονται ότι δεν χάνουν δικά τους χρήματα αν χάσουν το σπίτι κάποια στιγμή, ενώ θα έχουν και οφέλη από τις φοροαπαλλαγές. Ωστόσο, απέναντι σε αυτούς, οι τράπεζες θα δείξουν -σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες της αγοράς- το «σκληρό τους πρόσωπο», απορρίπτοντας σωρηδόν τις αιτήσεις τους εάν δεν έχουν να επιδείξουν ένα ιδιαίτερα υψηλό και σταθερό εισόδημα, όπως έπραξαν και μετά τα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας των 28 δισ. που «έκλεισαν» τις κάνουλες της χρηματοδότησης.

Από πλευράς τους, οι κατασκευαστές πιέζουν και προσδοκούν για ένα δεύτερο «πακέτο» της κυβέρνησης, που θα συμπληρώνει αυτό που παρουσίασε ο κύριος Παπαθανασίου. Ωστόσο στο υπουργείο Οικονομίας τονίζουν ότι «οι εξαγγελίες έγιναν για να ξεκαθαρίσει το τοπίο» και να μην αναβάλλονται οι αγοραπωλησίες εν αναμονή των νέων μέτρων. Υποστηρίζουν δε πως είναι σειρά των ανθρώπων της κτηματαγοράς «να κουνηθούν και να την κινήσουν, χωρίς να τα περιμένουν όλα από την κυβέρνηση», δίνοντάς τους το σύνθημα να προχωρήσουν σε προσφορές και να ρίξουν τις τιμές για να εμφανιστούν νέοι αγοραστές που θεωρούν υπερβολικά υψηλές τις τιμές των ακινήτων.