Εφυγε ο Τάσσος Παπαδόπουλος

Έφυγε σήμερα από τη ζωή ο Τάσσος Παπαδόπουλος, μετά από σκληρή μάχη με τον καρκίνο του πνεύμονα, σε ηλικία 74 χρονών.

«Παρέλαβα Κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο. Δεν θα παραδώσω «Κοινότητα» χωρίς δικαίωμα λόγου διεθνώς και σε αναζήτηση κηδεμόνα».

Τη φράση αυτή εκστόμισε δακρυσμένος ο Τάσσος Παπαδόπουλος στο διάγγελμα προς τον κυπριακό λαό, με το οποίο προέτρεπε τους Ελληνοκυπρίους να στηρίξουν το «Οχι» στο δημοψήφισμα για την έγκριση του σχεδίου Ανάν.

Η ιστορική αυτή φράση σφράγισε την πολιτική σταδιοδρομία του Τάσσου Παπαδόπουλου από τότε που ήταν συνεργάτης του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου μέχρι την εποχή που ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ανέλαβε το βάρος του «Οχι» στο σχέδιο Ανάν και της ευθείας πολιτικής σύγκρουσης με τις ΗΠΑ και τις ισχυρές χώρες της Ε.Ε. 

Ενα σημείο από το ιστορικό διάγγελμα, το οποίο αποτύπωσε την ομόθυμη άποψη της συντριπτικής πλειονότητας του κυπριακού ελληνισμού: 

«Τα συναισθήματά μου δεν είναι διαφορετικά από τα δικά σας. Στην υπηρεσία σας έχω τάξει τον εαυτό μου και πριν αλλά ιδιαιτέρως από την ανάδειξή μου στην προεδρία της Κυπριακής Πολιτείας. Στόχος και γνώμονας της κάθε πράξης μου είναι το συμφέρον του λαού και τίποτε άλλο, με αφοσίωση και πλήρη ανάληψη των ευθυνών μου και με παρρησία λόγου και έργου. Η τελική απόφαση ήταν πάντα και παραμένει δική σας. Η ετυμηγορία σας θα εκφραστεί στο Δημοψήφισμα της 24ης του Απρίλη. 

Συνεκτιμώντας όλα τα δεδομένα με ψυχραιμία και αντικειμενικότητα αλλά και με πλήρη συναίσθηση της ιστορικότητας των στιγμών και το βάρος της ευθύνης που μου αναλογεί, λυπούμαι ειλικρινά, γιατί δεν μπορώ να αποδεχθώ και να υπογράψω το Σχέδιο Ανάν όπως, τελικά, διαμορφώθηκε.

Παρέλαβα Κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο. Δεν θα παραδώσω «Κοινότητα» χωρίς δικαίωμα λόγου διεθνώς και σε αναζήτηση κηδεμόνα. Και όλα αυτά έναντι κενών, παραπλανητικών, δήθεν, προσδοκιών. Έναντι της ανεδαφικής ψευδαίσθησης ότι η Τουρκία θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της». 

Ακόμη και σήμερα ο Τάσσος Παπαδόπουλος για πολλούς παραμένει μία αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Δέχτηκε κριτική για τις σχέσεις του με το καθεστώς Μιλόσεβιτς και κατηγορήθηκε ως αντιαμερικανός. Ο ίδιος θεωρούσε δεδομένη την επανεκλογή του στη θέση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και στις εκλογές του 2008. 

Η οριακή εκλογική αναμέτρηση κλόνισε την  ήδη ευαίσθητη υγεία του Τάσσου Παπαδόπουλου. «Τώρα πια δεν με ενδιαφέρει τίποτε, ό,τι θέλει ας έρθει» είχε εκμυστηρευτεί στους στενούς του συνεργάτες μετά την εκλογική του αποτυχία. Τους επόμενους μήνες, ο καρκίνος του προστάτη, από τον οποίο είχε προσβληθεί παλαιότερα, επανήλθε με καλπάζοντα ρυθμό. Ωστόσο στα τακτικά εξαμηνιαία τσεκ απ, στα οποία υποβαλλόταν σε νοσοκομείο των ΗΠΑ, δεν εντοπίστηκε το παραμικρό. Ο ίδιος σχεδόν αδιαφόρησε για τους πόνους που αισθανόταν στην πλάτη, μέχρις ότου αυτοί έγιναν αφόρητοι. Όταν η οικογένεια και οι συνεργάτες του κατάφεραν να τον πείσουν να πάει στο νοσοκομείο, ήταν ήδη πολύ αργά και οι γιατροί έκριναν την κατασταση ως μη αναστρέψιμη. 

Ο Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν παντρεμένος με τη χήρα του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, Φωτεινή, με την οποία απέκτησαν ένα γιο και μία κόρη, οι οποίοι διατηρούν το δικηγορικό γραφείο Τάσσοα Παπαδόπουλος και ΣΙΑ.

Η ζωή του

Ο Τάσσος Παπαδόπουλος γεννήθηκε στη Λευκωσία στις 7 Ιανουαρίου 1934.

Σπούδασε νομικά στην Αγγλία στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, ενώ μερικά χρόνια αργότερα, επιστρέφοντας στην Κύπρο, πήρε ενεργά μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ από διάφορα πόστα : αρχικά ως τομεάρχης Λευκωσίας και αργότερα ως γενικός υπεύθυνος για όλη την Κύπρο της ΠΕΚΑ, της πολιτικής οργάνωσης της ΕΟΚΑ.

Συμμετείχε στη Διάσκεψη του Λονδίνου και ήταν ο ένας από τους δυο αντιπροσώπους (εκτός από τους αντιπροσώπους του ΑΚΕΛ) που ψήφισε εναντίον της υπογραφής των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου. Ήταν επίσης ένας από τους τέσσερις αντιπροσώπους της ελληνοκυπριακής πλευράς στη Συνταγματική Επιτροπή που συνέταξε το Σύνταγμα της Κύπρου.

Επί δώδεκα χρόνια υπηρέτησε διαδοχικά ως Υπουργός της Δημοκρατίας, Υπουργός Εσωτερικών, Υπουργός Οικονομικών, Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υπουργός Υγείας και Υπουργός Γεωργίας και Φυσικών Πόρων.

Υπήρξε σύμβουλος του πρώτου συνομιλητή, Γλαύκου Κληρίδη μέχρι τον Απρίλιο του 1976 και μετά διορίστηκε ο ίδιος συνομιλητής, θέση στην οποία υπηρέτησε μέχρι τον Ιούλιο του 1978. Αντιπροσώπευσε την Κύπρο σε πολλά διεθνή συνέδρια (ιδίως στα ετήσια συνέδρια της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας), ενώ αντιπροσώπευσε και την Ελληνοκυπριακή κοινότητα σε πολλές προσφυγές της Κύπρου στον ΟΗΕ και στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Πριν την εκλογή του ασκούσε το επάγγελμα του δικηγόρου στη Λευκωσία.

Στις βουλευτικές εκλογές της 5ης Ιουλίου 1970 εξελέγη βουλευτής του Ενιαίου Κόμματος στην εκλογική περιφέρεια Λευκωσίας, ενώ στις εκλογές της 5ης Σεπτεμβρίου 1976 επανεκλέγηκε ως ανεξάρτητος βουλευτής Λευκωσίας.

Διετέλεσε Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο του 1976. Στις βουλευτικές εκλογές της 19ης Μαΐου 1991, εξελέγη βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος στην εκλογική περιφέρεια Λευκωσίας, αξίωμα στο οποίο επανεκλέγηκε στις εκλογές της 26ης Μαΐου 1996.

Στις 7 Οκτωβρίου 2000 εξελέγη, χωρίς ανθυποψήφιο, Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος στο ιστορικό Εκλογικό Συνέδριο, όπου ανήγγειλε την αποχώρησή του ο ιδρυτής του Κόμματος κ. Σπύρος Κυπριανού. Στις βουλευτικές εκλογές της 27ης Μαΐου 2001 επανεκλέγηκε βουλευτής Λευκωσίας, ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου του Κόμματος.

Διετέλεσε μέλος του Εθνικού Συμβουλίου, Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και μέλος των Επιτροπών Επιλογής και Οικονομικών και Προϋπολογισμού. Διετέλεσε επίσης Πρόεδρος της αντιπροσωπείας της Βουλής στη Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ευρωπαϊκής Ένωσης – Κύπρου.

Στις 16 Φεβρουαρίου του 2003, εξελέγη Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας με ποσοστό 51,51% και η προεδρική του θητεία, που διήρκεσε έως το 2008, σημαδεύτηκε από δύο ιστορικά γεγονότα : Τον Απρίλιο του 2003 υπέγραψε τη Συνθήκη Προσχώρησης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ το 2004 πρωτοστάτησε στο κυπριακό «ΟΧΙ» στο σχέδιο Ανάν παρά τις εξωτερικές πιέσεις που δέχθηκε από τις ΗΠΑ και την Μεγάλη Βρετανία, αλλά και την αξιωματική αντιπολίτευση. Ενδεικτικό της στάσης του είναι το διάγγελμα που απηύθυνε στις 22 Απριλίου του 2004, προς τον κυπριακό λαό, καλώντας τους πολίτες να καταψηφίσουν το σχέδιο του πρώην Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ :

«…Στο δημοψήφισμα του Σαββάτου δεν θα υπάρξει αντιπαράθεση Κομμάτων, δεν είναι αντιπαράθεση ιδεολογική, άρα δεν είναι καν αντιπαράθεση μεταξύ πολιτών. Είναι αντιπαράθεση με τη συνέχεια και την ιστορία μας και ότι είναι η κρίση του καθενός. Εγώ δεν θεωρώ ότι θα υπάρξουν είτε νικητές είτε ηττημένοι. Ηττημένη θα είναι μόνο η Κύπρος, εάν υπάρξουν επεισόδια, πανηγυρισμοί, κλίμα το οποίο θα εμποδίσει την επόμενη μέρα να ξανακτίσουμε την ομόνοια και τη συναίνεση και τις κοινές προσπάθειες για να αντιμετωπίσουμε τους πραγματικά δύσκολους χρόνους που έχουμε μπροστά μας. Είτε «ναι» ψηφίσει ο πολίτης, είτε «όχι» ψηφίσει, όσοι ψηφίσουν «ναι», όσοι ψηφίσουν «όχι», πιστεύω θα έχουν την κοινή επιδίωξη να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες που με βεβαιότητα έρχονται. Γι’ αυτό κάνω παράκληση, έκκληση προς τον κόσμο: ούτε πανηγυρισμοί δικαιολογούνται, γιατί δεν πανηγυρίζουμε νίκη, δεν μπορούμε να πανηγυρίσουμε επειδή δεν βρήκαμε λύση του Κυπριακού, μόνο ανακούφιση μπορούμε να αισθανόμαστε γιατί αποφύγαμε τα χειρότερα. Καλώ επομένως όλους σε αυτοσυγκράτηση, κοσμιότητα, χωρίς εξάρσεις, χωρίς ψεύτικα συνθήματα νίκης και ήττας. Δεν θα υπάρξουν για μένα, ούτε νικητές, ούτε ηττημένοι». 

Πράγματι, στο δημοψήφισμα της 24^ης Απριλίου του 2004, ποσοστό 76% των Ελληνοκυπρίων καταψήφισαν το Σχέδιο Ανάν, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη το περιεχόμενο του διαγγέλματος του Προέδρου Παπαδόπουλου. 

Στις προεδρικές εκλογές της 17ης Φεβρουαρίου 2008 ο Τάσσος Παπαδόπουλος κατέλαβε την τρίτη θέση μένοντας εκτός δευτέρου γύρου. Τον διαδέχτηκε ο νυν πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Χριστόφιας