Τέλος περίοδος. Τέλος σεξ;

Η κ. Βασιλική Είναι 48 ετών και είναι  παντρεμένη με τον κ. Κώστα 55 ετών. Είναι μαζί 25 χρόνια και είχαν μέχρι τώρα μια πολύ καλή σχέση. Η σεξουαλική τους ζωή ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητική όλα τα προηγούμενα χρόνια. Η κ. Βασιλική πριν μερικούς μήνες σταμάτησε να έχει περίοδο. Η ίδια αισθάνθηκε πολύ άσχημα για αυτό, σκέφτηκε ότι δεν θα είναι πλέον επιθυμητή και ότι χάνει κάτι από την γυναικεία της υπόσταση. Χάνει το βασικό χαρακτηριστικό της γυναίκας. Όταν ενημέρωσε το περιβάλλον της και τον σύζυγο της απαντήσανε μεταξύ σοβαρού και αστείου ότι «πάει πια ξόφλησες σαν γυναίκα». Η αντίληψη αυτή ενίσχυσε τους πιθανούς φόβους και ανασφάλειες της κ. Βασιλικής η οποία σταδιακά σταμάτησε να περιποιείται τον εαυτό της, σιγά σιγά αραίωσαν και οι σεξουαλικές επαφές με τον κ. Κώστα και διαταράχθηκε και η γενικότερη επικοινωνία και σχέση τους.

Το σενάριο  αυτό είναι πολύ συχνό στις Ελληνίδες  γυναίκες που περνάνε το κατώφλι  της εμμηνόπαυσης. Η διακοπή της  περιόδου στις περισσότερες γυναίκες εμφανίζεται μεταξύ 45-50 ετών. Οι αλλαγές  που συμβαίνουν κατά την εμμηνόπαυση είναι πολλές και συχνά επηρεάζουν όλους τους τομείς της ζωής της, από τη συναισθηματική της κατάσταση μέχρι τη σεξουαλική της συμπεριφορά.

Κατά την  εμμηνόπαυση παρατηρείται μεγάλη πτώση  των επιπέδων των γυναικείων ωοθηκικών  ορμονών (οιστρογόνων και προγεστερόνης) που προοδευτικά προκαλεί λέπτυνση έως και ατροφία του κολπικού βλεννογόνου, ξηρότητα λόγω ελάττωσης των κολπικών υγρών και η κλειτορίδα γίνεται πιο ευαίσθητη στα απτικά ερεθίσματα. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να επιφέρουν πόνο κατά την σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία) και ενδεχομένως δυσλειτουργία στο ζευγάρι που δεν ξέρει να τις χειριστεί.

Η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών  γίνεται με χορήγηση εξωγενών οιστρογόνων, αλλά η θεραπεία αυτή έχει πιθανές  παρενέργειες, σε συνάρτηση βέβαια με τον τρόπο και τη διάρκεια της χορήγησης της, καθώς και την ηλικία της γυναίκας. Η ξηρότητα του κόλπου μπορεί να αντιμετωπισθεί και με τοπική θεραπεία με ειδική κρέμα, καθώς και με εφαρμογή λιπαντικής ζέλης κατά την επαφή.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε ότι το βιολογικό αυτό μεταβατικό στάδιο της γυναίκας δεν σημαίνει επ’ουδενεί ότι καταλήγει στο σεξουαλικό της τέλος. Μπορεί να έχουν μειωθεί οι ορμόνες που σχετίζονται με τη σεξουαλική λειτουργία της γυναίκας αλλά είναι αυτή η μείωση «βιολογικά ικανή» να της στερήσει εντελώς το σεξουαλικό της ενδιαφέρον; Φυσικά και όχι. Πράγματι παρατηρείται μικρή μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, αλλά μόνο στο 1/3 των γυναικών αυτών. Στην πραγματικότητα, δεν είναι το στάδιο της επιθυμίας αλλά το στάδιο της διέγερσης είναι αυτό που επηρεάζεται περισσότερο από τις ορμονικές αλλαγές που φέρνει η εμμηνόπαυση στη ζωή της γυναίκας. Στο στάδιο αυτό η εφύγρανση του κόλπου της γυναίκας μειώνεται τόσο ποσοτικά όσο και στον χρόνο εμφάνισης αυτής.  Εκεί δηλαδή που μια γυναίκα σε νεότερη ηλικία θα χρειαζόταν λιγότερο από 1 λεπτό για την έκκριση των κολπικών υγρών (κατά το στάδιο που ξεκινάει η διέγερσή της), μετά την εμμηνόπαυση μπορεί να χρειαστεί μέχρι και 5 λεπτά για να έχει μια σχετικά ικανοποιητική ποσότητα υγρών. Αυτό είναι πιθανό να επηρεάσει την επιθυμία της γυναίκας η οποία μπορεί να αισθανθεί αγωνία, ντροπή και απογοήτευση αντιλαμβανόμενη ότι δεν έχει αρκετά κολπικά υγρά κατά την διάρκεια των προκαταρκτικών με τον σύντροφό της. Αντιλαμβανόμενη το γεγονός αυτό πολλές φορές αισθάνεται ταπείνωση, ανασφάλεια και μειονεξία, μειώνοντας με αυτό  τον τρόπο το κίνητρο - επιθυμία της για μελλοντικές σεξουαλικές επαφές.

Η δυνατότητα της γυναίκας να έχει οργασμό κατά την εμμηνόπαυση διατηρείται. Αυτό που είναι πιθανό να αλλάξει είναι ο τρόπος που βιώνει τον οργασμό. Ειδικότερα, η διάρκεια και η ένταση του οργασμού συνήθως παρουσιάζουν μια μικρή μείωση μετά την εμμηνόπαυση, αφού παρουσιάζεται μείωση των συσπάσεων της μήτρας. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι η γυναίκα σταματάει να απολαμβάνει τις κορυφώσεις της. Πολύ συχνά μάλιστα συμβαίνει το αντίθετο, νιώθει πιο ελεύθερη πια να εκφράσει τη σεξουαλικότητά της. Η γυναίκα απαλλαγμένη πια από τον φόβο της εγκυμοσύνης, αλλά και με λιγότερες αναστολές και πολύ μεγαλύτερη σεξουαλική εμπειρία και γνώση του σώματός της, μπορεί να επικοινωνεί με το σύντροφό της τις σεξουαλικές της ανάγκες και προτιμήσεις και να γεύεται καλύτερα και πληρέστερα την ηδονή της δικής της κορύφωσης.

Επομένως  πώς δικαιολογείται η διαδεδομένη  πεποίθηση ότι η γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση δεν έχει ενδιαφέρον πλέον για σεξουαλική επαφή και ηδονή;

Η μεγαλύτερη απειλή και εστία προβλημάτων  και δυσλειτουργιών στην γυναίκα  μετά το πέρας της περιόδου της  δεν προέρχεται από την βιολογική  σφαίρα, ούτε από τις αλλαγές στο ορμονικό της περιβάλλον, αλλά από τις παγιωμένες και λαθεμένες κοινωνικές προκαταλήψεις. Οι περισσότερες από αυτές πηγάζουν από τον ακόλουθο στερεοτυπικό πυρήνα, ότι δηλαδή το σεξ αφορά τους νέους ανθρώπους, πρέπει να σταματάει όταν αφαιρείται η αναπαραγωγική ικανότητα της γυναίκας και όταν αυτό δεν συμβαίνει αυτό είναι παράλογο και ανήθικο. Βεβαίως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ο άνθρωπος είναι ίσως το μοναδικό είδος στη γη στο οποίο το σεξ δεν ταυτίζεται με την αναπαραγωγική διαδικασία και την εξελικτική ανάγκη διαιώνισης του είδους. Αυτό δεν είναι τυχαίο, ούτε αποτελεί σύμπτωση. Η αξία της σεξουαλικής λειτουργίας σε ένα ζευγάρι είναι κατά πολύ πιο σύνθετη και «ξεπερνάει» το βιολογικό ένστικτο της γέννησης απογόνων. Είναι η επικοινωνία των συντρόφων, η σεξουαλική εκτόνωση, η ανατροφή των παιδιών, η σωματική και ψυχική πληρότητα, η ενίσχυση της συντροφικότητας και της συμπόρευσης τους στο μέλλον και επομένως εξυπηρετεί πολλά περισσότερα από την τεκνοποίηση.

Φυσικά και  δεν είναι παθολογικό και παράλογο μια γυναίκα στα 50-55 της χρόνια να έλκεται από τον σύντροφό της, να τον ποθεί, να ντύνεται ωραία, να ζητά επιβεβαίωση, να θέλει να τον προκαλέσει και τέλος να αναζητά την σεξουαλική της ικανοποίηση και τον οργασμό της. Είναι μια φυσιολογική διαδικασία που διατηρεί το ζευγάρι ενωμένο και δυνατό θυμίζοντάς τους παράλληλα ότι «είμαι άνδρας και είσαι γυναίκα».

Κυριάκος  Κουρούσιας
Ψυχολόγος


Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας (210 7.78.98.90)

Δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας τηλ. 210 7.79.79.79 (Δευτέρα έως Παρασκευή 10.00-14.00 και 16.00-20.00)

Η Ελληνική Εταιρεία Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, διοργανώνει εκπαιδευτικό σεμινάριο με θέμα: «Η Ανθρώπινη Σεξουαλικότητα και οι Δυσλειτουργίες της». Το σεμινάριο αυτό απευθύνεται σε επαγγελματίες υγείας και έχει διάρκεια 6 μήνες (Ιανουάριος-Ιούνιος 2012). Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το site μας www.askitis.gr