1ο Athens Circular Forum: Κυκλική Οικονομία και Βιώσιμη Ανάπτυξη

Με πολύ μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το 1ο AthensCircularForum που οργανώθηκε από την ανεξάρτητη οργάνωση ενεργών πολιτών «Symbiosis» στο Μέγαρο Υπατία, στην Αθήνα.

33 διακεκριμένοι Ομιλητές, 17 χορηγοί και υποστηρικτές και πάνω από 400 συμμετέχοντες ένωσαν τις δυνάμεις τους για δύο μέρες στον συμβολικό και καλαίσθητο χώρο του Μεγάρου Υπατία, συζητώντας για την «κυκλική μετάβαση» των πόλεων. Το πιο ενθαρρυντικό και αισιόδοξο μήνυμα του Forum ήταν η αθρόα συμμετοχή εκατοντάδων νέων και δημιουργικών πολιτών, κυρίως σπουδαστών και νέων επιχειρηματιών, που έδειξαν ότι η κυκλική οικονομία στην Ελλάδα είναι το μέλλον. Και ανανέωσαν το ραντεβού της Symbiosis για τον ερχόμενο Οκτώβριο.

Κεντρικός ομιλητής την πρώτη μέρα ήταν ο αν. Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος, ο οποίος αναφέρθηκε στο εθνικό πολιτικό διακύβευμα της μετάβασης στην κυκλική οικονομία και στο σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο το οποίο διαθέτει η χώρα, ενώ ανακοίνωσε την πρόσφατη νομοθετική εξέλιξη με την εισαγωγή φόρου κυκλικής οικονομίας επί του όγκου των μη προδιαλεγμένων απορριμμάτων. Αμέσως μετά τον Υπουργό, ο AndreiGeica, CEO της Sporos Circular Solutions, αναφέρθηκε στα συμπεράσματα του πρόσφατου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου της πλατφόρμας φορέων κυκλικής οικονομίας στις Βρυξέλλες και επεσήμανε τις κρίσιμες διαστάσεις και χρηματοδοτικές ευκαιρίες του επερχόμενου πλαισίου Ευρωπαϊκής Πολιτικής με τη δημιουργία Ταμείου Κυκλικής Οικονομίας, παρουσιάζοντας παράλληλα τη δράση και τα μελλοντικά σχέδια της SporosCircularSolutions ως “knowledgepartner” του Forum. Προηγουμένως, ο συνεργάτης του Υπουργού και Συντονιστής της Διυπουργικής Ομάδας Έργου Βασίλης Λιόγκας είχε παρουσιάσει την Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία που υιοθέτησε η Κυβέρνηση, με έμφαση στις πόλεις.

«Ξεκινάμε από την Αθήνα και την Αττική, με εμπιστοσύνη στους πολίτες, σεβασμό της φύσης, αξιοποίηση των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων και κυρίως αναπτυξιακό όραμα για το μέλλον», τόνισε μέσα σε ενθουσιώδες κλίμα ο Πρόεδρος της Symbiosisκαι διδάσκων το μάθημα της Κυκλικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Δρ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, πριν δώσει τον λόγο στον Πρόεδρο της ΟΚΕ και Γενικό Γραμματέα του ΣΕΤΕ Γιώργο Βερνίκο, για να συμβολίσει με την εναρκτήρια εισήγησή του την αξία και τη σημασία του κοινωνικού διαλόγου. Η συζήτηση συνεχίστηκε με την πολύ ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων μεταξύ του πρ. Υπουργού Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννη Μανιάτη, o οποίος στάθηκε στα θέματα των πρώτων υλών και της ενέργειας αναφερόμενος στις πρόσφατες εξελίξεις στη ΔΕΗ, της Κοσμήτορος του Πανεπιστημίου Αιγαίου Μαρίας Λεκάκου, που παρουσίασε το όραμα για «πράσινη ναυτιλία και ένα μπλε Πανεπιστήμιο της Γαλάζιας Ανάπτυξης των Νησιών», και του Γιώργου Κοφινάκου, κορυφαίας μορφής της επενδυτικής κοινότητας και CEO της Stormharbour LLP στο Λονδίνο, που ήταν “tothepoint” με απτά παραδείγματα από τη διεθνή εμπειρία του. Τη συζήτηση συντόνισε η Διευθύντρια του ClimateKIC και Συμπρόεδρος του UNSDSN, διακεκριμένη διεθνώς ακαδημαϊκός και καθηγήτρια στο ΟΠΑ και το LSE Φοίβη Κουντούρη.

Μέσα από 8 πάνελ και συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης,33έγκριτοι επιστήμονες και ακαδημαϊκοί, νυν και πρώην Υπουργοί, Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες, υποψήφιοι Ευρωβουλευτές, εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, σημαντικοί φορείς της επενδυτικής κοινότητας, των εξαγωγών και της βιομηχανίας, νέοι επιχειρηματίες και “start-upers”, στελέχη της αυτοδιοίκησης, της κοινωνίας των πολιτών και φορέων διαχείρισης περιβάλλοντος κατέθεσαν συγκεκριμένεςπροτάσεις για την ανάγκη επιτάχυνσης και εμβάθυνσης του κυκλικού μετασχηματισμού στην ελληνική οικονομία, με πρωταγωνιστή τις πόλεις.

ToACF είχε έντονο άρωμα αυτοδιοίκησης και ευρωεκλογών, αξιοποιώντας την προεκλογική συγκυρία ιδίως στους Δήμους και τις Περιφέρειες για να βάλει την ατζέντα των «Κυκλικών, Πράσινων, Έξυπνων και Βιώσιμων Πόλεων» στο επίκεντρο της Δημόσιας διαβούλευσης, διατηρώντας την πολιτική του ουδετερότητα και ανεξαρτησία. Ξεχώρισαν οι τοποθετήσεις του Δήμαρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη, που έκανε έναν ειλικρινή απολογισμό του 8ετούς έργου του με έμφαση στη βιωσιμότητα και την ποιότητα ζωής, η εμπεριστατωμένη παρουσίαση του Δημάρχου Αιγάλεω Δημήτρη Μπίρμπα που τεκμηρίωσε γιατί το Αιγάλεω είναι ένα «παράδειγμα κυκλικού Δήμου εξαγώγιμο σε όλη τη χώρα» και όσα είπε ουπ. Δήμαρχος Αθηναίων Παύλος Γερουλάνος για τις συναντήσεις του με τον Δήμαρχο του Τελ Αβίβ, της «εξυπνότερης πόλης στον κόσμο», και την αξία της συμμετοχής των πολιτών.Βαρύνουσα σημασία είχε επίσης η εισήγηση του Γιώργου Κρεμλή, Διευθυντή επί τιμή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και υπ. Ευρωβουλευτή με τη ΝΔ, σχετικά με τις δυνατότητες του νέου πλαισίου χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ για την κυκλική μετάβαση καθώς και την ανάγκη οδικού χάρτη εφαρμογής και αναγκαίων ρυθμίσεων για περιορισμό του όγκου των απορριμμάτων μέσω δράσεων χωριστής συλλογής και φόρου ταφής σε επίπεδο ικανό να αποτελέσει κίνητρο προσαρμογής.

Τη δημιουργική φωνή της κοινωνίας των πολιτών και την πολύτιμη γνώσητης ακαδημαϊκής κοινότητας εξέφρασαν μεταξύ άλλων η Πρόεδρος της ECOCITY Μαργαρίτα Καραβασίλη, ο Διευθυντής της «Οργάνωση-Γη» Κωνσταντίνος Μαχαίρας και ο Καθηγητής Μηχανικών Διεργασιών και Συστημάτων στο ΕΜΠ Αντώνης Κοκόσης. Η Όλγα Σκιάδη παρουσίασε εκ μέρους του ΕΣΔΝΑ το πρωτοποριακό πρόγραμμα SWAN, με τη δημιουργία πλατφόρμας ανταλλαγής βιομηχανικών πόρων σε διαβαλκανικό επίπεδο.Παράλληλα, καθ’ όλη τη διάρκεια του Forumπροβαλλόταν στον χώρο του Μεγάρου πρωτότυπη έκθεση φωτογραφιών της ομάδας GreenProject «με πράσινες γωνιές της πόλης» από 4 ηπείρους, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του Γιάννη Τζώρτζη.

Από τον χώρο της Περιφέρειας αίσθηση έκανε η τοποθέτηση του υπ. Περιφερειάρχη Αττικής Γιάννη Σγουρού, ο οποίος αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα παραδείγματα από την περίοδο της θητείας του και τις νέες ευκαιρίες που παρουσιάζονται για την Περιφέρεια, ενώ «έσπασε το φράγμα του ήχου», προλαβαίνοντας να μιλήσει λίγο πριν το έκτακτο τηλεοπτικό debate με τους υπόλοιπους υποψήφιους Περιφερειάρχες, οι οποίοι είχαν επίσης προσκληθεί και τελικώς απέστειλαν χαιρετισμούς.

Από αυτή τη διήμερη συζήτηση δεν θα μπορούσε να λείψει η δυναμική ματιά της αγοράς, της βιομηχανίας, της μικρομεσαίας και νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Η Λυδία Πολυχρονοπούλου, Αντιπρόεδρος της Symbiosis και επικεφαλής εταιρικής κοινωνικής ευθύνης της MatrixPack, παρουσίασε το όραμα μια ελληνικής εξαγωγικής εταιρείας που ηγείται πανευρωπαϊκά της σταδιακής αντικατάστασης πλαστικού μιας χρήσης από βιοδιασπώμενα υλικά. Ο Αντιδήμαρχος Βριλησσίων και εκτελεστικό μέλος ΔΣ της ΕΥΔΑΠ Κωνσταντίνος Βαφειάδη αναφέρθηκε στην περίπτωση των αστικών υποδομών και της βιώσιμης διαχείρισης του νερού, ο Κωνταντίνος Πιστιόλας ξεδίπλωσε με εντυπωσιακά παραδείγματα τη διττή του «κυκλική εμπειρία» στην αγροδιατροφική βιομηχανία (Agrino) και τον βιώσιμο Τουρισμό (MarpessaHotel). Καθοριστικής σημασίας ήταν όσα είπε ο Νίκος Αντωνίου, που με την πλούσια εμπειρία του ως InvestmentManagerστον χώρο του VentureCapital και τις πρόσφατες διεθνείς του παραστάσεις από Αμερική, Ισραήλ και Κύπρο ανέλυσε τα σύγχρονα επενδυτικά εργαλεία και την αυξανόμενη τάση για “impactinvestments” («επενδύσεις αντικτύπου»), κεντρίζοντας το ενδιαφέρον ιδίως των νέων επιχειρηματιών του Forum. Τη δυναμική της νεοφυούς επιχειρηματικότητας στον χώρο της κυκλικής οικονομίας ανέπτυξε ο CEO της EVOTROPIA και υπ. Δρ. ΕΜΠ Γιώργος Καρακατσάνης. Σημαντική ήταν επίσης η παρέμβαση του Δημήτρη Σίμου (AFI, Symbiosis) που αναφέρθηκε στην εμπειρία του από τον χώρο των μικροπιστώσεων και επισήμανε την ανάγκη δημιουργίας δικτύου και hub για κυκλικές επιχειρήσεις. Εξαιρετικά χρήσιμες για τη σύνοψη των συμπερασμάτων και την κατανόηση του καινοτόμου αυτού αντικειμένου ήταν οι ομιλίες του Μηχανικού με εμπειρία στον κατασκευαστικό τομέα Σπύρου Κοκόλη και της οικονομολόγου με εμπειρία σε θέματα κοινωνικής οικονομίας Μαρίσας Αντωνοπούλου εκ μέρους της Symbiosis.

Την μεγαλύτερη ίσως αίσθηση προκάλεσε η ομιλία του Γεράσιμου Ρουτζούνη εκ μέρους της KapaResearch, που «γκρέμισε περιβαλλοντικούς μύθους», ανέλυσε καταναλωτικές συμπεριφορές και παραγωγικές τάσεις και ανέδειξε την αξία μιας ανθρωποκεντρικής και ρεαλιστικής προσέγγισης που θα ενδυναμώνει την πρόσβαση και τη συμμετοχή των πολιτών στην πράσινη καινοτομία, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος ζωής. Κλείνοντας, ανακοίνωσε ότι η KapaResearch θα εκπονήσει τους επόμενους μήνες μια πρωτοποριακή μελέτη της αγοράς («marketstudy”) για την κυκλική οικονομία στην Ελλάδα.

Στη συμπερασματική τοποθέτηση, ο Αλέξανδρος Καρύδης-Καρανδρέας, Nομικός και Γραμματέας της Symbiosis, ανέπτυξε τη στρατηγική της Οργάνωσης στο άμεσο μέλλον και τη συγκρότηση Ομάδας Εργασίας με τη συμμετοχή διακεκριμένων προσωπικοτήτων από όλους τους κρίσιμους χώρους που θα αναλάβει τη διαμόρφωση ενός Μανιφέστου για τις Κυκλικές Πόλεις στην Ελλάδα αμέσως μετά τις Δημοτικές και Περιφερειακές Εκλογές και την παρακολούθησή του, σε ειδική διάσκεψη που προγραμματίζεται για τον ερχόμενο Οκτώβριο. Επεσήμανε με νόημα ότι «σε έναν κύκλο κάθε σημείο είναι ταυτόχρονα αρχή και τέλος», θυμίζοντας τα λόγια του Ηρακλείτου και έκλεισε τονίζοντας ότι «η συνεργασία όλων των κρίσιμων παιχτών για μια κυκλική και βιώσιμη ανάπτυξη κρύβει το βαθύτερο αίτημα για επιστροφή του μέτρου και της ισορροπίας στη συλλογική ζωή, αξιών οικουμενικών και σύμφυτων με τον ελληνικό πολιτισμό.

Μόνο έτσι θα γίνει πράξη η αρμονική Συμβίωση».