Πρυτανικές εκλογές στην Ελλάδα: Το παράδειγμα του Χονγκ Κονγκ

H ακαδημαϊκή -και όχι η συνδικαλιστική- αξιοκρατία είναι το στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί στις επικείμενες πρυτανικές εκλογές στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) της χώρας, εφόσον το ζητούμενο για τα Πανεπιστήμια αλλά και τη χώρα είναι η ανάκαμψη και η ανάπτυξη, επισημαίνει ο Ομότιμος Καθηγητής της Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Δημήτρης Λινός, μιλώντας στο «protothema.gr», πριν από την εκκίνηση της διαδικασίας των πρυτανικών εκλογών.

Ανατρέχοντας στην εμπειρία του ως καθηγητής στην Ελλάδα, αλλά και τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις επαφές του με συναδέλφους τους σε πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Ασίας, ο κ. Λινός παραθέτει τα τρία βασικά κριτήρια που πρέπει να πληροί ο σωστός Πρύτανης και τα οποία προάγουν το εκπαιδευτικό ίδρυμα του οποίου είναι επικεφαλής: σοβαρό ακαδημαϊκό έργο, διοικητική ικανότητα αλλά και προσωπικότητα που να εμπνέει.

Αναφέρει μάλιστα το παράδειγμα του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ, το οποίο χάρη στον Πρόεδρό του βρίσκεται στις υψηλότερες κλίμακες διεθνούς αναγνώρισης. Ο κ. Λινός εκτιμά πως την αναγνώριση αυτή μπορεί να διεκδικήσουν και να επιτύχουν και ελληνικά πανεπιστήμια, αρκεί να ακολουθήσουν εφαρμοσμένες «καλές πρακτικές» στην εκλογή πρυτάνεων και να ακολουθήσουν την πεπατημένη άλλων διεθνώς αναγνωρισμένων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.

-Κύριε Καθηγητά, σύντομα θα έχουμε εκλογές για νέους Πρυτάνεις στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα στην Ελλάδα. Με την εμπειρία σας από την Αμερική, την Ευρώπη αλλά και την πρόσφατη επίσκεψή σας στο Χονγκ Κονγκ, ποια κατά τη γνώμη σας είναι τα κριτήρια επιλογής ενός Πρύτανη;

Θα μου επιτρέπατε να απαντήσω εμμέσως στο ερώτημά σας αναφέροντας το παράδειγμα του Χονγκ Κονγκ, μιας χώρας με τον ίδιο πληθυσμό με την Ελλάδα αλλά με μία σημαντική παρουσία στην Ανώτατη Παιδεία διεθνώς. Καταρχάς να θυμίσω ότι προ έτους ο Πρύτανης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Θ. Δημόπουλος, υπέγραψε Ακαδημαϊκή Συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ (HKU) κατά τη διάρκεια της αναγόρευσης του Προέδρου του Πανεπιστημίου, Καθηγητή Arthur Li σε επίτιμο Διδάκτορα. Το Κρατικό Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ σήμερα ευρίσκεται στην 27η θέση των καλύτερων Πανεπιστημίων του κόσμου! Όμως και το δεύτερο κρατικό Πανεπιστήμιο, το Chinese University of Hong Kong (CUHK), το οποίο πρόσφατα επισκέφτηκα, ευρίσκεται στις διεθνείς κατατάξεις στα 50 καλύτερα Πανεπιστήμια του κόσμου! Και τα δυο αυτά Κρατικά Πανεπιστήμια του Hong Kong διοικούνται από Προσωπικότητες Διεθνούς Κύρους.

-Πιστεύετε ότι επιλογή των Πρυτάνεων των Πανεπιστημίων αυτών έπαιξε ρόλο στην τόσο υψηλή κατάταξη αυτών των Πανεπιστημίων διεθνώς;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Πρύτανης είναι όχι μόνο το σύμβολο αλλά και ο κύριος μοχλός στην πρόοδο ενός Πανεπιστημίου. Παρόμοιες δυνατότητες έχουν και οι εκλεγμένοι Αντιπρυτάνεις. Να χρησιμοποιήσω πάλι το παράδειγμα της πρόσφατης πρόσκλησης μου στο Chinese University of Hong Kong σαν Chief External Examiner για τους τελειόφοιτους φοιτητές της Ιατρικής τους Σχολής. Οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του CUHK μαζί με τους προσκεκλημένους Καθηγητές της Χειρουργικής και Παθολογίας από ξένα Πανεπιστήμια εξετάσαμε για τέσσερεις συνεχείς ημέρες 240 φοιτητές. Tην τελευταία ημέρα των εξετάσεων ο Provost – θα έλεγα ο Αντιπρύτανης- του Chinese University of Hong Kong κάλεσε τους πέντε προσκεκλημένους ξένους Καθηγητές της Παθολογίας και Χειρουργικής στο γραφείο του, όπου για πολύ ώρα συζητήσαμε όχι μόνο τις γενικές εντυπώσεις μας από τις εξετάσεις αλλά και λεπτομέρειες όπως π.χ. πως θα βοηθήσει το Πανεπιστήμιο τούς ελάχιστους φοιτητές που απέτυχαν στις εξετάσεις. Οι επίμονες ερωτήσεις του σε μας τους ξένους Καθηγητές στο πως θα βελτιωθεί ακόμη περισσότερο το επίπεδο του πανεπιστημίου του ήταν πέραν των συνηθισμένων ευγενικών και τυπικών συζητήσεων που ήμουν συνηθισμένος από αντίστοιχες επαφές στην Αμερική και Ευρώπη. Όταν έψαξα στο Google να δω ποιος ήταν αυτός ο Αντιπρύτανης διαπίστωσα ότι ο Καθηγητής Benjamin Wah είναι από τους πλέον επιφανείς επιστήμονες στους υπολογιστές διεθνώς. Πριν εκλεγεί είχε εργασθεί στο Πανεπιστήμιο του Berkeley, είχε διατελέσει Καθηγητής Electrical και Computer Engineering στο Πανεπιστήμιο του Illinois, ήταν Διευθυντής του Κέντρου Advanced Digital Sciences στη Σιγκαπούρη και είχε ένα σωρό διεθνείς αναγνωρίσεις και βραβεία.

-Αν ο Αντιπρύτανης του Chinese University of Hong Kong είχε αυτά τα προσόντα πριν εκλεγεί στη θέση αυτή, γίνεται απολύτως προφανές το διεθνές Ακαδημαϊκό Επίπεδο του Πρύτανη του Πανεπιστημίου αυτού.

Πράγματι, εάν κανείς ψάξει τα προσόντα του Πρύτανη του Πανεπιστημίου αυτού, Καθηγητή Rocky Tuan, θα διαπιστώσει ότι πριν εκλεγεί στη θέση αυτή, ήταν διεθνώς γνωστός στην ειδικότητά του της μυοσκελετικής βιολογίας, Καθηγητής της Ορθοπεδικής στο Πανεπιστήμιο του Pittsburg, Διευθυντής του Κέντρου Κυτταρικής και Μοριακής Μηχανικής, editor σε κορυφαία Επιστημονικά Περιοδικά, όπως το Stem Cell Research and Therapy.

Με άλλα λόγια, οι Kαθηγητές, οι φοιτητές, οι Διοικητικοί υπάλληλοι του Πανεπιστημίου CUHK επέλεξαν για Πρύτανη, όπως και για τους 3 Αντιπρυτάνεις, τους καλύτερους αποφοίτους του Κρατικού Πανεπιστημίου του Hong Kong, που είχαν την καλύτερη μετεκπαίδευση σε Αμερικανικά Πανεπιστήμια, είχαν αναγνωρισθεί διεθνώς στην επιστήμη τους και παρείχαν τις εγγυήσεις ότι θα βοηθήσουν το Πανεπιστήμιο να πάει ακόμη καλύτερα. Φαίνεται ότι οι επιλογές τους ήταν οι σωστές μια και όπως ήδη έχω αναφέρει και τα δυο Κρατικά Πανεπιστήμια του Hong Kong έχουν ανεβεί στις υψηλότερες κλίμακες διεθνούς αναγνώρισης.

-Εκτός από τη διεθνή αναγνώριση για το επιστημονικό έργο του υποψήφιου Πρύτανη και Αντιπρυτάνεων, ποιο άλλο κριτήριο πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στην εκλογή ενός Πρυτάνεως;

Η μετεκπαίδευση στα καλύτερα για την ειδικότητά του Πανεπιστήμια του εξωτερικού, η παραγωγή σοβαρού ακαδημαϊκού έργου που αναγνωρίζεται διεθνώς (και μετράται πλέον εύκολα) είναι βασικές προϋποθέσεις για να υποβάλει κάποιος/α υποψηφιότητα για τη θέση του Πρυτάνεως. Από κει και πέρα, η εμπειρία στην Διοίκηση Πανεπιστημίων ή άλλων Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων είναι στοιχείο απαραίτητο στην επιτυχία ενός Πρύτανη. Στα κορυφαία Πανεπιστήμια στον κόσμο ο μελλοντικός Πρύτανης πρέπει να έχει ήδη προϋπάρξει Πρύτανης ή Αντιπρύτανης έστω σε μικρότερου μεγέθους Πανεπιστήμιο. Η εμπειρία στη διοίκηση των προβλημάτων των φοιτητών και διδακτικού προσωπικού είναι σημαντική προϋπόθεση ενός καλού Πρύτανη. Τέλος, ένα άλλο βασικό κριτήριο στην επιλογή του Πρυτάνεως είναι η επικοινωνιακή ικανότητα του με τους Καθηγητές, φοιτητές αλλά και τους μελλοντικούς φίλους και συμπαραστάτες του Πανεπιστημίου. Ο κρατικός προϋπολογισμός δεν φθάνει για την πρόοδο κανενός Πανεπιστημίου. Οι οικονομικές ενισχύσεις από εθνικούς ή διεθνείς Οργανισμούς, η δημιουργία «Επώνυμων Εδρών» που συνοδεύονται από σημαντικά οικονομικά ποσά που στηρίζουν την Ακαδημαϊκή Διδασκαλία και Έρευνα, είναι βασικά στοιχεία Προόδου ενός Κρατικού Πανεπιστημίου. Ο νέος Πρύτανης, εκτός από την προϋπόθεση του διεθνούς σεβασμού για το Ακαδημαϊκό του Έργο, πρέπει να μπορεί να συγκινήσει, να συνεπάρει όλους αυτούς που οικονομικά μπορούν αν στηρίξουν το Πανεπιστήμιο.

-Η διεθνής αναγνώριση για το μέχρι σήμερα Ακαδημαϊκό έργο, εμπειρία από Διοίκηση μεγάλων οργανισμών και η ικανότητα να «γοητεύουν» μελλοντικούς χρηματοδότες του Πανεπιστημίου, είναι τα δικά σας κριτήρια για τον κατάλληλο υποψήφιο Πρύτανη. Πιστεύετε, ότι οι Έλληνες εκλέκτορες θα ακολουθήσουν παρόμοια κριτήρια στην επιλογή τους;

Πιστεύω ότι η πλειοψηφία των εκλεκτόρων του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού των Πανεπιστημίων μας θα επιλέξει τους καλύτερους βάσει των κριτηρίων που προανέφερα. Η συνήθεια να ψηφίζεται ο συνδικαλιστής ή αυτός που τάζει σε όλους όλα, έχει αποδειχθεί καταστροφική όχι μόνο στα Πανεπιστήμια, αλλά κατ’ εξοχήν στη χώρα μας, όπως πλέον όλοι μας γνωρίζουμε. Αν τελικά η επιλογή των νέων Πρυτανικών αρχών βασισθεί στην Ακαδημαϊκή Αξιοκρατία, και όχι σε συνδικαλιστικές περγαμηνές των υποψηφίων, υπάρχει ελπίδα όχι μόνο για την ανάκαμψη των Πανεπιστημίων μας, αλλά και την ανάκαμψη της χώρας μας γενικότερα.

Ο Πρόεδρος του University of Hong Kong Καθηγητή Arthur Li στην Τελετή αναγνώριση του σε Επίτιμο Διδάκτορα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο Καθηγητής Δημήτρης Λινός ανάμεσα στους Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Chinese University of Hong Kong