Dr Jane Goodall: Απάθεια, η μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον μας

Πριν από μερικές ημέρες τίμησε τη χώρα μας με την παρουσία της μία από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες του κινήματος για την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και των ζώων, η Dr Jane Goodall, ένας ζωντανός θρύλος, μία από τις πρώτες γυναίκες επιστήμονες που αναγνωρίστηκαν παγκοσμίως για τις πρωτοποριακές ανακαλύψεις τους. Στην περίπτωση της Dr Goodall η αναγνώριση ήρθε μετά τη συγκλονιστική για την εποχή της ανακάλυψη σχετικά με τη χρήση εργαλείων από μια ομάδα χιμπατζήδων στο νησί Gombe στην Τανζανία.

Ηταν η πρώτη φορά που καταγράφηκε η χρήση εργαλείων από μη ανθρώπινο είδος προκαλώντας την αντίδραση της επιστημονικής κοινότητας, η οποία έδειξε δυσπιστία απέναντι σε μια νεαρή γυναίκα που την εποχή εκείνη δεν είχε πτυχίο από κάποιο πανεπιστήμιο, ούτε και οικονομικούς πόρους. Μετά την απόκτηση του διδακτορικού της στο Cambridge, η Dr Goodall συνέχισε τη μελέτη της στο Gombe. Ακολούθησαν κι άλλες ανακαλύψεις, οι οποίες άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον πιο κοντινό μας συγγενή για πάντα. Η Dr Goodall μάς έμαθε να αντιμετωπίζουμε τους χιμπατζήδες, αλλά και όλα τα ζώα με ενσυναίσθηση, κάτι που λείπει πολύ συχνά από τον επιστημονικό κόσμο. Το χρονικό των ανακαλύψεων αυτών, αλλά και την εμπειρία της ζωής της στην άγρια φύση της Αφρικής περιγράφει με μοναδικό τρόπο στο βιβλίο της «Στη Σκιά του Ανθρώπου» (εκδ. Αντιγόνη).

Η έμφυτη αγάπη της για τα ζώα και τη φύση την οδήγησε πολύ σύντομα στον ακτιβισμό υπέρ της προστασίας τους. Οπως μας ανέφερε στην εκδήλωση της Δευτέρας 10 Δεκεμβρίου η ίδια, μιλώντας για ένα συνέδριο που της άνοιξε τα μάτια στην τρομακτική βία των ανθρώπων προς τα ζώα, «μπήκα στο συνέδριο επιστήμονας και βγήκα από αυτό ακτιβίστρια». Από εκείνη την ημέρα, η Dr Jane Goodall ταξιδεύει 300 ημέρες τον χρόνο, αγγίζοντας τις καρδιές χιλιάδων ανθρώπων στις χώρες που επισκέπτεται. Ανθρώπων που, ενώ θέλουν απεγνωσμένα να διορθώσουν τα λάθη των προγόνων τους και να αποκαταστήσουν τη σχέση τους με το περιβάλλον και τα ζώα, δεν ξέρουν από πού να ξεκινήσουν. Για τους ανθρώπους αυτούς, στους οποίους συγκαταλέγω και τον εαυτό μου, η Dr Goodall αποτελεί πηγή έμπνευσης και εσωτερικής δύναμης, η οποία εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα και μετά την αποχώρησή της.

Η παρουσία της Τζέιν στην Ελλάδα έχει να διδάξει πολλά σε όλους μας.

Καταρχάς σε όλους εκείνους που στερούνται παντελώς τον σεβασμό προς τον συνάνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον. Μέχρι στιγμής στη χώρα μας λίγοι κατανοούν την αλληλεξάρτησή μας από τον κόσμο στον οποίο ζούμε, έναν κόσμο που αποτελείται και εξαρτάται από τα φυτά και τα ζώα και ευτυχώς όχι από τις δήθεν προσωπικότητες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες μας εμποδίζουν μόνο από το να ακουμπήσουμε τα κινητά μας στο τραπέζι για λίγα λεπτά και να κοιτάξουμε τον κόσμο γύρω μας. Εναν κόσμο απίστευτης ομορφιάς που αν συνεχίσουμε έτσι, τα εγγόνια μας δεν θα έχουν την τύχη να αντικρίσουν.


Στους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν αφιερώσει τις ζωές τους προσπαθώντας να βοηθήσουν όποιον και όπου υπάρχει ανάγκη, χωρίς καμία στήριξη από το κράτος, αντιμετωπίζοντας καθημερινά πολιτικούς που, αντί να τους επιβραβεύουν, τους χλευάζουν και τις λίγες φορές που δέχονται να ακούσουν όσα έχουν να πουν τους αντιμετωπίζουν χαριστικά σαν να σπαταλούν τον χρόνο τους γιατί «δεν έχουν τίποτα να τους προσφέρουν». Σωστά... Τίποτα εκτός από την εξασφάλιση του μέλλοντος των παιδιών τους! Κυρίως, όμως, η παρουσία της Dr Goodall στην Ελλάδα έχει να διδάξει στα ίδια τα παιδιά, που είχαν την ευκαιρία να την ακούσουν και να μάθουν από νωρίς όσα εμείς αργήσαμε τόσο πολύ να μάθουμε. Οι νέοι, που έχουν την τύχη να συμμετέχουν στο πρόγραμμα του Roots & Shoots, το οποίο διδάσκεται από εθελοντές σε όλο τον κόσμο, μαθαίνουν να υλοποιούν δράσεις μέσω των οποίων βοηθούν τους συνανθρώπους τους, τα ζώα ή τη φύση μέσω των οποίων γίνονται δηλαδή ενεργοί πολίτες. Τα προγράμματα όπως το Roots & Shoots είναι τα μόνα που μπορούν να δημιουργήσουν τους ηγέτες που η Ελλάδα μας έχει τόσο ανάγκη.

Δυστυχώς πολλοί από τους ανθρώπους που έχουν τη δύναμη να φτάσουν τη χώρα μας στο επίπεδο που της αξίζει αρνούνται επί της ουσίας να δουλέψουν και να προσφέρουν πραγματικό έργο εκεί που χρειάζεται. Παραμένουν μόνο στις δηλώσεις και τις φωτογραφήσεις. Στο θεαθήναι. Μόνο όμως όταν ζήσεις ο ίδιος κάθε μέρα από κοντά και ασχοληθείς ενεργά με ένα πρόβλημα, μπορείς να δώσεις τη δική σου μάχη για την επίλυσή του, είτε αφορά σε ζώα στην άγρια φύση ή σκυλιά στο δρόμο είτε παιδιά σε ιδρύματα με προβλήματα υγείας ή μετανάστες. Οι άνθρωποι που έρχονται σε επαφή με αυτά τα ζώα, και μιλάνε με αυτά τα παιδιά στην καθημερινότητά τους, είναι οι μόνοι που είναι σε θέση να αγγίξουν τις καρδιές όλων όσων δεν γνωρίζουν την κατάσταση και να τους παρακινήσουν να αναλάβουν και εκείνοι δράση. Με μια απλή τυπική επίσκεψη δεν βιώνεις τίποτα. Δεν γίνεται να εκπροσωπήσεις κανέναν αληθινά. Απλά γιατί δεν μπορείς να μιλήσεις με την καρδιά σου.

Προσωπικά αισθάνομαι πολύ τυχερή που αποφάσισα να ιδρύσω μια Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση, αρχικά από παιδικό παράπονο και μια αίσθηση υποχρέωσης να βοηθήσω ζώα που ήταν ξεκάθαρο ότι υποφέρουν, αλλά για κάποιο λόγο περνούσαν, τότε ειδικά, απαρατήρητα. Τυχερή, γιατί γνώρισα συγκλονιστικούς ανθρώπους του κινήματος που αντιμετωπίζουν καθημερινά τεράστια εμπόδια στο να υλοποιήσουν το έργο τους, γιατί όσοι έχουν τη δύναμη, αδιαφορούν να προσφέρουν βοήθεια. Οι ίδιοι άνθρωποι που ζητούν να δουν εμένα και να κάνουν μια δράση με τη Save a Greek Stray λόγω του ονόματός μου. Είναι προφανές, άλλωστε, ότι όταν ξεκίνησα τη Save a Greek Stray, το έκανα όχι γιατί ήμουν πιο άξια από τους άλλους που ήδη πάλευαν γι’ αυτά πολύ πριν από εμένα και είχαν πολλές παραπάνω γνώσεις, αλλά επειδή είχα την τύχη να έχω την οικονομική δυνατότητα να κάνω κάτι το οποίο πολλοί ονειρεύονταν, αλλά δεν μπορούσαν. Η Dr Goodall, λοιπόν, που δεν ήταν ποτέ στη δική μου θέση, δίνει σε όλους μας την ελπίδα ότι ακόμα και αν στην αρχή αμφισβητηθούμε, αν μας πολεμήσουν ή δεν έχουμε τα χρήματα να κάνουμε το έργο μας, πρέπει να επιμείνουμε και ότι αν συνεχίσουμε να πιστεύουμε στη δύναμη ενός ανθρώπου να αλλάξει τον κόσμο, θα έρθει η ημέρα που θα το καταφέρουμε. Οπως το κατάφερε εκείνη.

* Η Εριέττα Κούρκουλου-Λάτση, είναι ιδρύτρια και πρόεδρος της φιλοζωικής μη κερδοσκοπικής οργάνωσης “Save a Greek Stray”