“Το 1974 δεν ήταν ένα τυχαίο γεγονός. Ήταν το αποκορύφωμα μιας συνωμοσίας που άρχισε να εξυφαίνεται αρκετά χρόνια νωρίτερα, με στόχο το πραξικόπημα, τη στρατιωτική εισβολή, την τραγωδία και τη διχοτόμηση του νησιού”. Τα παραπάνω ανέφερε απόψε από τη Θεσσαλονίκη ο πρόεδρος του Κ.Σ. ΕΔΕΚ και πρώην πρόεδρος της Επιτροπής της Κυπριακής Βουλής για το Φάκελο της Κύπρου, Μαρίνος Σιζόπουλος, στη διάρκεια εκδήλωσης, με θέμα: “Τα νέα στοιχεία για το Φάκελο της Κύπρου – Αποκαλύψεις και Συμπεράσματα”, που διοργάνωσε το Δίκτυο “Σύγχρονοι Δημοκράτες”.
Τα ιστορικά ντοκουμέντα, πολλά από τα οποία άγνωστα μέχρι σήμερα στο ευρύ κοινό, για το Κυπριακό ζήτημα και την τραγωδία, αποκαλύπτουν ότι η χούντα των συνταγματαρχών, σε συνεργασία με την τότε κυβέρνηση των ΗΠΑ, είχε επιχειρήσει ανεπιτυχώς να εγκαθιδρύσει στρατιωτικό καθεστώς και στην Κύπρο, με το πρόσχημα της ένωσης της Μεγαλονήσου με την Ελλάδα.
Πρακτικά από την ελληνοτουρκική συνάντηση στον Έβρο, το Σεπτέμβριο του 1967, από τις επιχειρήσεις κατά των Τουρκοκυπρίων στην Κοφίνου, την αποχώρηση της μεραρχίας από το νησί, απόρρητα κρυπρογραφημένα τηλεγραφήματα, από την πρώτη αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του Μακαρίου, το 1970, την κάθοδο του στρατηγού Γρίβα στην Κύπρο και τη συγκρότηση της παραστρατιωτικής οργάνωσης ΕΟΚΑ Β΄, που παρουσίασε ο κ. Σιζόπουλος, αποκαλύπτουν και επίσημα τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε η κυβέρνηση της χούντας στην τραγωδία. Μάλιστα, σειρά εγγράφων αποκαλύπτουν ότι τελικά οι συνταγματάρχες της Αθήνας δεν επιθυμούσαν την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, αλλά τη διχοτόμηση, με την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων.
Χαρακτηριστικό είναι ένα από τα έγγραφα (προέρχεται από υποκλαπείσα τηλεφωνική επικοινωνία, μεταξύ του δικτάτορα Δημ. Ιωαννίδη και του πραξικοπηματία Νικολάου Σαμψών). Η συνομιλία έγινε αμέσως μετά το βομβαρδισμό της Αρχιεπισκοπής, στις 15 Ιουλίου 1974, και αποκαλύπτει το σχέδιο δολοφονίας που είχαν καταστρώσει εναντίον του Αρχιεπισκόπου. “...Νικολάκη ο παμπέσης, Μούσκος (Μακάριος) που βρίσκεται σας ξέφυγε;” ρωτάει ο Ιωαννίδης τον Σαμψών. Ο Σαμψών απαντά: "...όλα είναι υπό έλεγχο” και ο Ιωαννίδης συμπληρώνει: “...Νικολάκη θέλω το κεφάλι του Μούσκου”.
“Είναι ντοκουμέντα και μαρτυρίες που αποκαλύπτουν την αλήθεια, αλλά μας προκαλούν πόνο και θυμό”, είπε ο κ. Σιζόπουλος, απευθυνόμενος σε όσους παρευρέθηκαν στην εκδήλωση, όπου έκανε εισήγηση ο Γιώργος Χατζηθεοφάνους, υποστράτηγος ε.α. - συγγραφέας, ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Σταύρος Τζίμας.
Η εκδήλωση, στην οποία παρευρέθηκαν και πολλοί Κύπριοι, μόνιμα εγκατεστημένοι στη Θεσσαλονίκη, πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία κυκλοφορίας των τεσσάρων πρώτων τόμων της έκδοσης του Φακέλου της Κύπρου, που περιλαμβάνει καταθέσεις και μαρτυρίες ατόμων που ενεπλάκησαν άμεσα ή έμμεσα στα τραγικά γεγονότα εκείνης της εποχής.
Η έκδοση αποτελεί το τελευταίο βήμα μιας μακράς τελεσφόρου πορείας που ξεκίνησε λίγο μετά την τραγωδία του 1974, για το άνοιγμα του Φακέλου της Κύπρου, που απετέλεσε βασικό αίτημα της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
