ΣτΕ: Συνταγματικό το πληθυσμιακό κριτήριο για την ίδρυση φαρμακείων

Επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος επιβάλλουν το πληθυσμιακό κριτήριο που έχει τεθεί για τη χορήγηση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας φαρμακείων. Αυτό έκρινε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία παράλληλα χαρακτήρισε Συνταγματικό το κριτήριο αυτό.

Ειδικότερα, στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο είχαν προσφύγει φαρμακοποιοί από διάφορες περιφέρειες της χώρας και ζητούσαν να ακυρωθούν αποφάσεις των τοπικών νομαρχιακών οργάνων με τις οποίες απορρίφθηκαν αιτήσεις ίδρυσης φαρμακείων. Οι αιτήσεις απορρίφθηκαν καθώς δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις του πληθυσμιακού κριτηρίου για την ίδρυση των φαρμακείων. Δηλαδή, δεν τηρούσαν την αναλογία μεταξύ πληθυσμού και αριθμού φαρμακείων στον ίδιο Δήμο. Το πληθυσμιακό κριτήριο αρχικά θεσμοθετήθηκε το 1915, αλλά με συνεχείς νομοθετικές ρυθμίσεις, έχει αλλάξει η αναλογία του κριτήριου αυτού (αναλογία πληθυσμού Δήμων και φαρμακείων).

Οι σύμβουλοι Επικρατείας επισημαίνουν ότι τα φαρμακεία δεν αποτελούν αμιγώς εμπορικές επιχειρήσεις, αλλά ιδιότυπα καταστήματα στα οποία συνδυάζεται η υπεύθυνη επιστημονική δραστηριότητα και η κοινωνική αποστολή με την εμπορική εκμετάλλευση.

Στις αποφάσεις (228-232/2014) σημειώνεται ότι για τη λειτουργία των φαρμακείων υπάρχει έντονο κρατικό ενδιαφέρον λόγω της ζωτικής σπουδαιότητας τους για το κοινωνικό σύνολο και για το λόγο αυτό το κράτος εξασφάλιση τη βιωσιμότητα των φαρμακείων και μάλιστα υπό συνθήκες λειτουργίας εκτός όρων ελεύθερου ανταγωνισμού.

Όπως επισημαίνει η Ολομέλεια του ΣτΕ, «η ορθολογική και ισόρροπη κατανομή των φαρμακείων σε όλη τη χώρα, προκειμένου να εξασφαλίζεται ο άμεσος και ποιοτικά εχέγγυα εφοδιασμός του συνόλου του πληθυσμού με τα αναγκαία φάρμακα, αποτελούν επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι δικαιολογούν την επιβολή περιορισμών όχι μόνο στην άσκηση αλλά και στην πρόσβαση στο επάγγελμα του φαρμακοποιού».

Ακόμη, οι σύμβουλοι Επικρατείας υπογραμμίζουν ότι το πληθυσμιακό κριτήριο επιβλήθηκε προς εξυπηρέτηση σκοπών οι οποίοι συνιστούν επιτακτικούς σκοπούς δημοσίου συμφέροντος και επιβλήθηκε στο πλαίσιο του άρθρου 21 του Συντάγματος που αποσκοπεί στη μέριμνα της υγείας των πολιτών και του άρθρου 22 προβλέπει τη μέριμνα του κράτους για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων. Ούτε όμως το επίμαχο κριτήριο προσκρούει στη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας και στη συνταγματικά κατοχυρωμένη προσωπική και οικονομική ελευθερία, καταλήγει η Ολομέλεια του ΣτΕ.