Τέλος οι λάμπες των 100 βατ

Από την 1η Σεπτεμβρίου 2009 τίθεται σε ισχύ η απαγόρευση διάθεσης των διαφανών συμβατικών λαμπτήρων πυράκτωσης των 100 βατ, καθώς και οποιωνδήποτε ημιδιαφανών (γαλακτερών-ματ) λαμπτήρων, από τα καταστήματα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα καταστήματα θα μπορούν να ξεπουλήσουν και μετά την 1/9/09 τα διαθέσιμα αποθέματά τους, αλλά δεν θα μπορούν εφεξής να κάνουν νέες χονδρικές παραγγελίες για τέτοιες λάμπες.

Το μέτρο ελήφθη προκειμένου να προωθηθεί η εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και χρημάτων με την χρήση νέας τεχνολογίας λαμπτήρων, που επιπλέον, αν και πιο ακριβοί, έχουν οκτώ έως 15 φορές μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Υπολογίζεται ότι με τις νέες λάμπες το μέσο ευρωπαϊκό νοικοκυριό θα εξοικονομεί περίπου 166 ευρώ ετησίως στον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος.

Σε ένα χρόνο θα έρθει η σειρά των συμβατικών λαμπών 75 βατ να απαγορευτούν, το 2011 θα απαγορευτούν οι λάμπες πυράκτωσης των 60 βατ, οι μικρότερες των 40 και 25 βατ θα αποσυρθούν το 2012, ενώ μέχρι το Σεπτέμβριο του 2016 όλες ανεξαιρέτως οι λάμπες πυράκτωσης θα έχουν πλέον υποχρεωτικά εξαφανιστεί από τα ράφια των ευρωπαϊκών καταστημάτων. Η σχετική απόφαση είχε ληφθεί πέρυσι το Δεκέμβριο σε κοινοτικό επίπεδο, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο.

Η αντικατάσταση προσδοκάται ότι θα επιτρέψει την εξοικονόμηση στην Ευρώπη μέχρι και του 80% της συνολικής ενέργειας που κατανάλωναν οι παλιές λάμπες, μια εξέλιξη η οποία θα συμβάλει παράλληλα στον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και, για αυτό το λόγο, το συγκεκριμένο μέτρο απόσυρσης εντάσσεται στο ευρύτερο πακέτο πρωτοβουλιών της ΕΕ για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Η ΕΕ ελπίζει να εξοικονομεί 40 TWh (τεραβατώρες) κάθε χρόνο.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση Καταναλωτών χαιρέτισε την έναρξη αποκαθήλωσης των συμβατικών λαμπτήρων από τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, θεωρώντας ότι οι καταναλωτές θα επωφεληθούν και οικονομικά. Από την άλλη όμως, εξέφρασε επιφυλάξεις για το υψηλό επίπεδο υδραργύρου που περιέχουν οι νέες λάμπες και τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία.

Ανάλογες ανησυχίες για τον υδράργυρο εξέφρασε και η οργάνωση ANEC, που εκπροσωπεί τους ευρωπαίους καταναλωτές σε θέματα προτύπων και προδιαγραφών των προϊόντων. Επεσήμανε ακόμα την ανάγκη να εφαρμοστεί άμεσα ένα σύστημα ανακύκλωσης των παλιών λαμπτήρων που αποσύρονται, καθώς επίσης να μπορούν οι καταναλωτές να επιστρέφουν, χωρίς χρέωση, τις χρησιμοποιημένες συμβατικές λάμπες τους στα καταστήματα από όπου τις αγόρασαν.

Από την πλευρά τους, οι επιχειρήσεις λιανικής και χονδρικής πώλησης, μέσω της οργάνωσης Eurocommerce που τις εκπροσωπεί, δήλωσαν προετοιμασμένες για την απόσυρση, αλλά εξέφρασαν κάποιες ανησυχίες μήπως τα καταστήματα ξεμείνουν από στοκ σε λάμπες εξοικονόμησης, για τις οποίες η ζήτηση θα αυξηθεί απότομα. Επίσης εκτίμησαν ότι (ίσως από νοσταλγία!) ορισμένοι ευρωπαίοι καταναλωτές δημιουργούν αποθέματα από τις υπό απόσυρση λάμπες των 100 βατ.

Άλλοι καταναλωτές έχουν εκφράσει παράπονα, κατά καιρούς, ότι οι νέας τεχνολογίας λάμπες εξοικονόμησης εκπέμπουν ψυχρό φως, δεν έχουν ελκυστικά σχήματα και αργούν να φτάσουν στο μέγιστο της φωτεινότητάς τους. Τόσο όμως η γερμανική εταιρία Osram, όσο και η ολλανδική Philips, οι μεγαλύτεροι ευρωπαίοι παραγωγοί λαμπτήρων, από την πλευρά τους, δήλωσαν ότι η τεχνολογία στις λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας έχει βελτιωθεί αισθητά πια σε σχέση με πριν μια δεκαετία, βγάζοντας πλέον θερμότερο φως και παρέχοντας μεγαλύτερη ποικιλία σχημάτων, χρωμάτων και διαστάσεων.

Σύμφωνα με την ελληνική Greenpeace, οι λάμπες πυράκτωσης βασίζονται σε τεχνολογία του 19ου αιώνα, που ελάχιστα έχει βελτιωθεί μέχρι σήμερα και αποτελούν ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα σπάταλου ενεργειακά προϊόντος, καθώς από την ενέργεια που καταναλώνουν, το 90% γίνεται θερμότητα αντί για φως. Μία μόνο λάμπα πυάκτωσης προκαλεί την έκλυση στην ατμόσφαιρα 150 κιλών διοξειδίου του άνθρακα το χρόνο.

Αντίθετα, οι λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας καταναλώνουν τέσσερις έως πέντε φορές λιγότερη ενέργεια, μειώνοντας σημαντικά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα (30 κιλά το χρόνο περίπου ανά λάμπα). Επιπλέον, σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση, εκτιμάται ότι μειώνουν το κόστος ηλεκτρικού ρεύματος κατά 12 ευρώ περίπου το χρόνο ανά λάμπα.