Ανακαλύφθηκε νερό σε δορυφόρο του Δία και λίμνες μεθανίου σε δορυφόρο του Κρόνου

Πίδακες νερού, τουλάχιστον 20 φορές πιο ψηλοί από το Έβερεστ, φαίνεται να εκτινάσσονται προς το διάστημα από τον δορυφόρο του Δία Ευρώπη, ενώ στον δορυφόρο του Κρόνου Τιτάνα υπάρχουν κολοσσιαίες σε μέγεθος λίμνες υγρού μεθανίου, με περισσότερους από όλους μαζί τους υδρογονάνθρακες της Γης. Αυτές είναι οι δύο νέες επιστημονικές ανακοινώσεις που έγιναν στο διεθνές συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης στο Σαν Φρανσίσκο, που αποτελεί τη μεγαλύτερη σύναξη γεωεπιστημόνων παγκοσμίως.

Εικόνες του τηλεσκοπίου «Χαμπλ», σύμφωνα με το BBC, το πρακτορείο Ρόιτερ και το «New Scientist», έδειξαν για πρώτη φορά ότι μεγάλες ποσότητες υδρογόνου και οξυγόνου στο νότιο ημισφαίριο του δορυφόρου του Δία φαίνεται να σχηματίζουν πανύψηλες στήλες υδρατμών. Η παγωμένη Ευρώπη θεωρείται ένα από τα πιθανότερα μέρη στο ηλιακό σύστημα για να βρεθεί ζωή και η νέα ανακάλυψη, αν επιβεβαιωθεί, αυξάνει αυτή την πιθανότητα, καθώς δείχνει ότι διαθέτει έναν τεράστιο υπόγειο ωκεανό, ο οποίος βρίσκει διέξοδο από ρωγμές στην επιφάνεια. Μελλοντικές επιτόπιες αποστολές μπορεί να κάνουν έρευνες σε αυτές τις εξωγήινες θάλασσες.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Λόρεντς Ροθ του Νοτιοδυτικού Ερευνητικού Ινστιτούτου του Τέξας, που έκαναν και τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», ανέφεραν ότι υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για δύο πελώριες στήλες υδρατμών ύψους έως 200 χιλιομέτρων. Κάθε δευτερόλεπτο εκτιμάται ότι επτά τόνοι υπόγειου νερού εκτινάσσονται με ταχύτητα 700 μέτρων ανά δευτερόλεπτο στο διάστημα, διασπώνται σε υδρογόνο και οξυγόνο πάνω από τον νότιο πόλο της Ευρώπης και μετά αυτά τα στοιχεία πέφτουν πάλι στην επιφάνεια του δορυφόρου.

Οι πίδακες φαίνονται παροδικοί, καθώς υψώνονται για επτά ώρες κάθε φορά και φθάνουν στο αποκορύφωμά τους, όταν η Ευρώπη βρίσκεται στο πιο μακρινό σημείο της από τον Δία, ενώ εξαφανίζονται στο πιο κοντινό σημείο της τροχιάς της, καθώς η βαρυτική έλξη του γιγάντιου μητρικού πλανήτη αυξομειώνεται. Παρόμοιοι πίδακες έχουν παρατηρηθεί στον δορυφόρο Εγκέλαδο του Κρόνου, οι οποίοι εκτινάσσονται ακόμα πιο ψηλά, επειδή η βαρύτητα του δορυφόρου είναι 12 φορές μικρότερη από της Ευρώπης.

Εξάλλου, ερευνητές, με επικεφαλής τον Ράντι Κερκ της Αμερικανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας, που ανέλυσαν τα στοιχεία που συνέλλεξε η διαστημοσυσκευή «Κασίνι», δείχνουν ότι η δεύτερη μεγαλύτερη λίμνη -στην ουσία θάλασσα- υδρογονανθράκων στον επίσης παγωμένο Τιτάνα (με θερμοκρασία μείον 200 βαθμούς Κελσίου), η Ligeia Mare, που έχει εκτιμώμενο βάθος 160-170 μέτρων, περιέχει περίπου 9.000 κυβικά χιλιόμετρα κυρίως υγρού μεθανίου (δηλαδή ενός είδους υγροποιημένου φυσικού αερίου).

Ο τεράστιος αυτός όγκος είναι σχεδόν 40 φορές μεγαλύτερος από όλα τα γνωστά αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Γη. Η μεγαλύτερη θάλασσα υδρογανθράκων, η Κράκεν (την οποία το «Κασίνι» θα μελετήσει το 2014), εκτιμάται ότι έχει πέντε φορές μεγαλύτερο μέγεθος.