Η καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών επέστρεψε στο 2014

Το «κούρεμα» της Ανάπτυξης για το 2018 επιβεβαιώνει και το υπουργείο Οικονομίας. Στο τελευταίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του υπουργείου Οικονομίας, η πρόβλεψη για το 2018 συμπίπτει πλέον με αυτήν του υπουργείου Οικονομικών για Ανάπτυξη 2,3% φέτος, αντί 2,6% που προέβλεπε τον περασμένο Οκτώβριο η κυβέρνηση και 2,5% τον Δεκέμβριο στον προϋπολογισμό.

Στο Δελτίο του υπουργείου Ανάπτυξης αποδέχεται και την διαπίστωση της ΕΛΣΤΑΤ πως η ελληνική Οικονοµία κατέγραψε θετικό ρυθμό μεγέθυνσης 1,4% το 2017 («τον υψηλότερο της τελευταίας δεκαετίας» όπως τονίζει)  παρότι οι προβλέψεις μιλούσαν αρχικά για Ανάπτυξη 2,8%-3,2%.

Ό,τι ψώνισαν, ψώνισαν το 2014

Μεγάλοι χαμένοι βγαίνουν όμως τα νοικοκυριά αφού, παρόλο που η Ανάπτυξη αργεί πάντα να διαδοθεί  στην Κοινωνία, τα στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης αποδεικνύουν πως το 2014 για πρώτη φορά η καταναλωτική δαπάνη τους είχε αυξηθεί μετά από 7 χρόνια κρίσης (+0,6%). Στα επόμενα χρόνια όμως (2015-2017) τα νοικοκυριά έχασαν ό,τι κέρδισαν το 2014 σε ικανότητα καταναλωτικής  δαπάνης (+0,1%). Χρειάστηκαν χίλιες μέρες δηλαδή για να φτάσουν ξανά σε επίπεδα καταναλωτικής δαπάνης που είχαν ήδη και αυξάνοντας.

Αντίστοιχη είναι και η πορεία της Ανάπτυξης στη χώρα. Από το Δελτίο προκύπτει ότι η Ανάπτυξη του 2017 οφείλεται κυρίως στην ύφεση της διετίας 2015-2016. Συγκεκριμένα:

Μετά την «βουτιά» των ετών 2008-2011, η πτώση του ΑΕΠ συγκρατήθηκε στα έτη 2012-2013 και το 2014 κατέγραφε πλέον καθαρή αύξηση 0,7%. Στην διετία 2015-2016 όμως η άνοδος ανακόπηκε και το ΑΕΠ έχασε και 0,5% (ύφεση). Το 2017 τελικά η Ανάπτυξη ήταν 1,4%, κάτω και από το 2% που προέβλεπε ο πρωθυπουργός λίγο πριν τα τέλη της χρονιάς.

Σε αυτά όμως πρέπει να υπολογίσει κανείς και την εξαιρετικά ευνοϊκή διεθνή συγκυρία μετά το 2014, την ανάκαμψη στην Ευρώπη, την υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου (από τα 100 δολάρια στα 40-50), τον συνεχή πολλαπλασιασμό των αφίξεων Τουριστών («μετράει» στις ελληνικές εξαγωγές) αλλά και άλλους παράγοντες που στέρησαν «πόντους» από την Ανάπτυξη στη χώρα μας (capital controls, εξαίρεση από την ποσοτική χαλάρωση στην Ευρωζώνη κλπ).

Με αφορμή την δημοσίευση του Δελτίου Οικονομικής Συγκυρίας, το υπουργείο Οικονομίας αποφεύγει να οποιαδήποτε αναφορά στην πορεία της κατανάλωσης των νοικοκυριών. Τονίζει πως η Ανάπτυξη οφείλεται σε άλλους παράγοντες και πως η Ελλάδα αφήνει «οριστικά πίσω το υφεσιακό παρελθόν της. Όμως, τη δυναμική στην ανάκαµψη την προσδίδει τόσο ο ρυθμός όσο -κατά προτεραιότητα μάλιστα- η ποιότητα και βιωσιμότητά της, δηλαδή η προοπτική της. Και η ανάκαµψη του 2017 βασίστηκε αποκλειστικά στην αύξηση του όγκου των παραγωγικών επενδύσεων (9,6%), των εξαγωγών αγαθών κι υπηρεσιών (6,7%) και της απασχόλησης (2%) που αποτελούν και τις τρεις βασικές συνιστώσες της κυβερνητικής αναπτυξιακής στρατηγικής για την αναμόρφωση του παραγωγικού υποδείγματος της χώρας σε εξωστρεφή βάση και µε κοινωνική συμμετοχή και συνοχή».
 
Ως εκ τούτου αναφέρεται πως δεν υπήρξε μόνο εδραίωση της ανάκαµψης το 2017, αλλά και δυναμική ανέλιξη από τρίμηνο σε τρίμηνο, µε κορύφωση της ανάκαµψης το δ’ τρίμηνο χάρις στις επενδύσεις, τις εξαγωγές και την απασχόληση.
 
«Σε ότι αφορά στο 2018 εκτιμάται πως «ακριβώς επειδή η ανάκαµψη της οικονοµίας το 2017 βασίστηκε σε υγιείς δυνάµεις, αναμένεται να οδηγήσει σε ισχυρότερη μεγέθυνση το 2018 (2,3%)». Και υπογραμμίζεται: «Η εκτίμηση αυτή, η οποία είναι συμβατή µε τις επίσημες προβλέψεις (κυβέρνησης και διεθνών οργανισμών), βασίζεται επίσης στο κλείσιμο της τρίτης αξιολόγησης, την επιτάχυνση αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας και των μεταρρυθμίσεων, την πίστη για την ολοκλήρωση του Προγράμματος, καθώς και στην έναρξη των συζητήσεων για την ελάφρυνση του χρέους που έχουν ως συνέπεια την σαφή βελτίωση των δεικτών οικονομικού κλίματος».
 
Αναλυτικότερα αναφορικά με τις ευοίωνες προοπτικές για το 2018, καταγράφονται οι εξής οικονομικές εξελίξεις:
 
·         Οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν τον Ιανουάριο κατά 18,5% σε ετήσια βάση και κατά 19,3% χωρίς τα πετρελαιοειδή όταν τον Ιανουάριο του 2017 και 2016 η αύξηση ήταν 7,3% και -4,3% αντίστοιχα.
·         Η πιστωτική επέκταση προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις αυξήθηκε 0,6% τον Ιανουάριο έναντι μείωσης κατά -0,5% τον αντίστοιχο μήνα του 2017.
·         Το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2018 οι πωλήσεις οχημάτων αυξήθηκαν συνολικά 41,6% ετησίως έναντι 16,8% το αντίστοιχο δίμηνο του 2017.
·         Το ΠΔΕ αυξήθηκε ετησίως κατά 209% τον Ιανουάριο και 27% τον Φεβρουάριο του 2018, έναντι -80% και -34% αντίστοιχα το 2017.
·         Από το 2007 έως και το 2016 ο αριθμός των χρεοκοπιών στην Ελλάδα σταθερά αυξανόταν, αντίθετα µε το 2017 όταν μειώθηκε (-8%) και το 2018 που προβλέπεται να μειωθεί ακόμη ταχύτερα (-12%) σύμφωνα µε οικονομική έρευνα της Atradius, Μάρτιος 2018
·         Το ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων μισθωτής εργασίας (ΕΡΓΑΝΗ) του διμήνου Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2018 είναι θετικό κατά 86 θέσεις εργασίας, όταν το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι ήταν αρνητικό κατά 4.879 θέσεις εργασίας.
·         Το ανώτατο όριο παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς τις ελληνικές τράπεζες (ELA) μειώθηκε το α’ δίμηνο 2018 στο ποσό των 16,6 δις ευρώ, γεγονός που αντανακλά τη βελτίωση της ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών, λαμβανομένων υπόψη των ροών που προέρχονται από καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα και από την πρόσβαση των τραπεζών στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
·         Τέλος, το δημοσιονομικό ισοζύγιο τον Ιανουάριο 2018 ήταν θετικό και διπλάσιο του αντίστοιχου του 2017, ενώ τo spread των 10ετών ομολόγων ήταν 332 μονάδες βάσης (µ.β.) έναντι 679 µ.β. τον Ιανουάριο 2017 και 414 µ.β. τον Δεκέμβριο 2017.
 
Και η Ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομίας υπογραμμίζει:

«Με τις επισημάνσεις αυτές σε καμία περίπτωση δεν επιδιώκεται ο εξωραϊσμός της εξαιρετικά δύσκολης κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει το 1/3 του ελληνικού πληθυσμού μετά από 8 χρόνια ύφεσης και κρίσης. Στόχος, ωστόσο, είναι η χωρίς εφησυχασμούς ανάδειξη των σημαντικών βημάτων προόδου που έχουν συντελεστεί σε µία σειρά μέτωπα στη διάρκεια της τρέχουσας διακυβέρνησης και τα οποία αποτελούν ζωντανή πηγή αισιοδοξίας για το άμεσο μέλλον».

Πορεία για το μέλλον
 
Σε ότι αφορά την περίοδο μετά τη λήξη του προγράμματος αναφέρεται ότι «ήδη, µε τη λήξη του προγράμματος τον προσεχή Αύγουστο και λόγω των περισσότερων βαθμών ελευθερίας που θα έχουμε, σχεδιάζεται η εντός του 2018 σταδιακή άρση των αδικιών, η ενίσχυση των κατώτερων στρωμάτων, αλλά πλέον και της μεσαίας τάξης, ενώ εξετάζεται η ένταξη της αύξησης του κατώτατου μισθού στο εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο στο βαθμό που το επιτρέπουν οι δημοσιονομικοί περιορισμοί».