Το comeback της οικογένειας Κ. Αγγελόπουλου

Ήταν Δεκέμβριος του 2003 στην Ελευσίνα και μπορούσες εύκολα να διακρίνεις τη μεγάλη συγκίνηση του κ. Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου όταν έβαζε πολύ ψηλά τον πήχη για την ολική επαναφορά της «Χαλυβουργικής»: «Στόχος μας είναι να την πάμε εκεί που ήταν πριν από είκοσι χρόνια». Τότε, με τους γιους του Παναγιώτη και Γιώργο στο πλευρό του, δεν παρουσίαζε απλώς τη μεγάλη επένδυση που είχε ξεκινήσει και πάλι Δεκέμβριο, δύο χρόνια νωρίτερα, στο αχανές εργοστάσιο του χάλυβα – αυτή ακριβώς την έκταση πάνω στην Εθνική Οδό που γνωστοί επιχειρηματίες τού είχαν προτείνει να την αγοράσουν για να την κάνουν το «μεγαλύτερο λούνα παρκ της Ευρώπης». Αλλά ήταν τότε που περνούσαν μπροστά οι αναμνήσεις από τη μεγάλη περιπέτεια μιας επιχειρηματικής οικογένειας-συμβόλου, μια περιπέτεια που είχε ξεκινήσει το ’86, όταν ο θείος Δημήτρης Αγγελόπουλος έπεφτε νεκρός από τις σφαίρες της «17 Νοέμβρη». Τότε, πάλι, ήταν που ερχόταν στο μυαλό η τελευταία επιθυμία του πατέρα του, του Παναγιώτη Αγγελόπουλου, στο νοσοκομείο «Υγεία», τον Ιούνιο του 2001, λίγο προτού, πλήρης ημερών, ξεψυχήσει: «Να τη φτιάξουμε ξανά τη “Χαλυβουργική”!».

To θαύμα του… παλιόφιλου «Danieli»

Τέσσερα χρόνια μετά, η αυτοκρατορία όχι απλώς έχει περάσει στην αντεπίθεση, αλλά έχει κάνει αρκετούς να θυμούνται την πορεία από τη θεμελίωση της πρώτης υψικαμίνου το ’61 από τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Καραμανλή έως τα μέσα του ’80, όταν η «Χαλυβουργική», πριν από την ιδιωτικοποίηση κολοσσών όπως η «U.S. Steel» και η «British Steel», ήταν από τους μεγαλύτερους -αν όχι ο πρώτος- παραγωγούς χάλυβα στον κόσμο. Στη συγκεκριμένη αγορά έχει κάνει αίσθηση το τεχνολογικό θαύμα του… παλιόφιλου «Danieli» στην Ελευσίνα, σε ένα εργοστάσιο που βγάζει πια 1 εκατομμύριο τόνους προϊόντων, διεκδικώντας πάνω από το 50% της πίτας στην Ελλάδα.

Αλλά και στις θάλασσες, μετά την ολοκλήρωση του μεγαλύτερου πρόσφατου ναυπηγικού προγράμματος στον κόσμο σε δεξαμενόπλοια, η «Arcadia» περιμένει την επόμενη τετραετία οκτώ φορτηγά. Η δε… μπίλια της επιλογής του νέου τομέα δράσης του ομίλου έχει «κάτσει» στην ενέργεια, με σχεδιασμό, σε τρία χρόνια από τώρα, για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος τόσου όσου δίνουν δύο υπερσύγχρονα μεγάλα εργοστάσια της ΔΕΗ. Και στον αθλητισμό, το όραμα του μεγάλου μπασκετικού Ολυμπιακού δείχνει να παίρνει σάρκα και οστά, με άξονα τον Αρβιντας Ματσιγιάουσκας, «τη μεγαλύτερη μεταγραφή που έγινε ποτέ σε τέτοια ηλικία σε οποιοδήποτε άθλημα στην Ελλάδα», όπως λένε τα δύο αδέλφια που «τρέχουν» την ομάδα, ο 34χρονος Παναγιώτης, αντιπρόεδρος της ΚΑΕ, και ο 33χρονος Γιώργος Αγγελόπουλος.

Χρυσός κωδικός: «14/12»

Και -τι σύμπτωση!- το στόρι αυτό γράφεται Δεκέμβριο. Οπως πριν από 4 χρόνια, τότε που ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος έδινε το στίγμα για τη νέα «Χαλυβουργική», μιλώντας για τον κινεζικό δράκο που σε λίγα χρόνια θα ζητάει αδηφάγα χάλυβα, εκτοξεύοντας ζήτηση και τιμές. Μα Δεκέμβριο έχει και ο κωδικός «14/12» που είχε δοθεί στο σχέδιο σωτηρίας και επανάκαμψης της «Χαλυβουργικής» από τη γενέθλια ημερομηνία του Παναγιώτη Αγγελόπουλου. Και τον Δεκέμβριο της χρονιάς που κλείνει σε λίγες μέρες, το επιτελείο της Δραγατσανίου λέει με υπερηφάνεια: «Είμαστε πια πρώτοι στην αγορά του χάλυβα στην Ελλάδα».

Για να γίνει αυτό, βεβαίως, ο όμιλος αποφάσισε να ρίξει κάπου 250 εκατ. ευρώ τα τελευταία χρόνια, ουσιαστικά από τις τσέπες της οικογένειας. Ηταν πριν από έξι χρόνια, όταν υπογράφονταν τα συμβόλαια για την εγκατάσταση του νέου εργοστασιακού εξοπλισμού της «Danieli» στην Ελευσίνα και αρκετοί τότε στην πιάτσα σχολίαζαν: «Μα, πού πάνε αυτοί; Το εργοστάσιο θα είναι έτοιμο όταν πια τα έργα των Ολυμπιακών Αγώνων θα έχουν τελειώσει! Θα τη χάσουν την αγορά»…

Ομως η οικογένεια έβλεπε τι θα σήμαινε για την παγκόσμια αγορά χάλυβα η εκρηκτική ανάπτυξη της Κίνας. Και η δεύτερη φάση της επένδυσης στη «Χαλυβουργική», το 2004 -εκτός από μήνα, έχουν και σημαδιακή χρονιά οι Αγγελόπουλοι, αφού τότε υπέγραψαν το δεύτερο συμβόλαιο με την «Danieli» για διπλασιασμό της δυναμικότητας στη «Χαλυβουργική», τότε παρέλαβαν 4 πλοία από την Κορέα, τότε παράγγειλαν άλλα 7 αλλά και τότε μπήκαν στον Ολυμπιακό- είχε ως αποτέλεσμα μία συνεχή ενίσχυση μεγεθών αλλά και τη δημιουργία μιας μονάδας με τεχνολογία αιχμής, από την οποία παρελαύνουν για να πάρουν ιδέες κορυφαία στελέχη κολοσσών του χάλυβα από όλον τον κόσμο. Σε ένα ιδιότυπο back to the future, δηλαδή, αφού ο όμιλος στη δεκαετία του 1980 είχε υπάρξει όντως ένα διεθνές πρότυπο: «Από τον παππού σας τον Παναγιώτη είχα μάθει πολλά», είχε ακούσει η νέα γενιά στο Βερολίνο, στο περιθώριο του τελευταίου συνεδρίου του IISI, της κορυφαίας οργάνωσης των μεγάλων χαλυβουργών του κόσμου, με μοναδικό εν Ελλάδι μέλος της τη «Χαλυβουργική». Από ποιον το είχε ακούσει; Από τον ίδιο τον κ. Λάκσμι Μιτάλ, τον Ινδό μεγιστάνα του χάλυβα, της «ArcelorMittal», της μεγαλύτερης χαλυβουργίας του πλανήτη.

Τhe best is yet to come

Προφανώς οι κινήσεις αυτές δικαιώνονται, καθώς η «Χαλυβουργική», από τα 70 εκατομμύρια ευρώ του 2003, βλέπει πια τις πωλήσεις της να τετραπλασιάζονται. Οπως δικαιώθηκαν -και με το παραπάνω- οι εκτιμήσεις στελεχών του ομίλου, πέρυσι τέτοια εποχή, για μέσους ρυθμούς αύξησης 3% με 5% τον χρόνο στις διεθνείς τιμές του χάλυβα. Και όπως στο επιτελείο των Αγγελόπουλων είναι βέβαιοι ότι θα δικαιωθούν και για τη νέα επένδυση που πήρε μπρος στην Ελευσίνα. Μια επένδυση που θα ολοκληρωθεί περίπου σε έναν χρόνο από τώρα, πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και θα δώσει στη «Χαλυβουργική» τη δυνατότητα παραγωγής και διάθεσης χάλυβα οπλισμού σκυροδέματος στη μορφή κουλούρας τύπου Spooler, κάτι που προσφέρει τεράστιες δυνατότητες και ευελιξία στους πελάτες της. Ολα αυτά με φόντο την εκτίμηση ότι… the best is yet to come, καθώς, όπως λένε στον όμιλο, «χρονιά σαν το 2008 δεν θα έχει ξαναπεράσει στη χαλυβουργία»…

Η «Arcadia» και οι Κορεάτες της «Samsung»

Γράψαμε πριν για τις κόντρες στο ρεύμα -κόντρα στο… κύμα, σωστότερα- επενδύσεις στη ναυτιλία. Το καλοκαίρι του 1998, η οικογένεια του κ. Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου άνοιξε πανιά. Η καταγωγή από την αγαπημένη τους Αρκαδία δίνει ένα στεριανό -έως… βουνίσιο και προς τιμήν του παππού- όνομα στη νέα εταιρεία, αλλά η «Arcadia» αποδεικνύει ότι γνωρίζει εξαρχής να κολυμπά στα βαθιά νερά. Ή, μάλλον, σε μια πραγματική άβυσσο, καθώς εν μέσω της σοβαρότατης κρίσης στις ασιατικές αγορές παίρνει το ρίσκο και δίνει όχι απλώς παραγγελίες αλλά περίπου το… φιλί της ζωής στην Κορέα. Σε μία χώρα της οποίας η προοπτική χρεοκοπίας είχε φτάσει να παίζεται στα στοιχήματα της εποχής με ιδιαίτερα χαμηλή απόδοση.

Σε μια περίοδο, λοιπόν, που γενικώς οι εφοπλιστές δεν επένδυαν, οι Αγγελόπουλοι ρίχνουν γύρω στα 70 εκατομμύρια δολάρια για συμβόλαιο παραγγελίας δύο δεξαμενόπλοιων από τα ναυπηγεία της «Samsung», η οποία τότε έπνεε τα λοίσθια. Οι παραγγελίες δομούν έτσι και μια σαφώς προσωπική σχέση με τον τότε -και νυν- πρόεδρο της εταιρείας κ. J. W. Kim, αλλά αυτό δεν εμποδίζει τους ανθρώπους της «Arcadia» να πετύχουν το ακατόρθωτο: έναν χρόνο μετά, αρχίζουν να κλείνουν συμβόλαια με τη μεγάλη ανταγωνίστρια της «Samsung», τη «Hyundai». Δηλαδή κλείνουν συμφωνίες με τις εταιρείες που συνθέτουν το δίδυμο των μεγαλύτερων ναυπηγείων στον κόσμο. Η αίσθηση ότι ένας καινούριος ισχυρός παίκτης στη διεθνή ποντοπόρο ναυτιλία κτίζεται μεθοδικά και σταθερά γίνεται πλέον βεβαιότητα, ενώ ο όμιλος δικαιώνεται να έχει όλα τα πλοία -ειρήσθω εν παρόδω, όλα τα καινούρια με ελληνική σημαία- στη spot αγορά. Δηλαδή, ως ελεύθερος σκοπευτής, ο στόλος της «Arcadia» να κτυπά κατά το δοκούν και κατά το συμφέρον.

«Ζήτημα τιμής» στη «Hyundai» του Κιμ

Στη «Hyundai», με όπλο μια επίσης καλή προσωπική σχέση με τον αντιπρόεδρο κ. D.Y. Han, μέσα σε μία πενταετία δίνονται παραγγελίες συνολικά για 13 πλοία, αλλά στο αντίπαλο δέος της «Samsung» ο φίλος από τα παλιά, ο κ. J.W. Kim, έχει και πάλι πάρει τα ηνία. Ολοι γνωρίζουμε τι σημαίνει για έναν Ασιάτη της Απω Ανατολής «ζήτημα τιμής». Και κάπως έτσι είχε δει ο Κορεάτης την προοπτική να επιστρέψει η «Arcadia» στη «Samsung».

Τον Οκτώβριο του 2004, ο κ. J. Kim με περισσή ευγένεια αλλά και αποφασιστικότητα σε μια συνάντηση στη Σεούλ στέλνει το μήνυμα στους ανθρώπους της Arcadia: «Αγαπητοί φίλοι και παλαιοί συνεργάτες, δεν θα φύγουμε από αυτό το γραφείο αν δεν συμφωνήσουμε»! Οκτώ ώρες μετά, είχε κλείσει νέα συμφωνία για πέντε πλοία αυτή τη φορά, επένδυση 250 εκατ. δολαρίων.

Ισως, όμως, τα ακόμη πιο εντυπωσιακά στοιχεία σε όλο αυτό το εγχείρημα, που αισίως το 2011 θα αριθμεί συνολικά 28 καινούρια πλοία -δεκαπέντε δεξαμενόπλοια και δεκατρία φορτηγά- να είναι άλλα. Για παράδειγμα, η πιάτσα γνωρίζει ότι η συμφωνία του 2004 με τη «Samsung» κλείστηκε ουσιαστικά με τη χειραψία και τον λόγο!

Βγήκαν έξω από το παιχνίδι οι brokers

Οταν οι Αγγελόπουλοι έφευγαν τότε από τη Σεούλ, δεν είχαν κανένα χαρτί στα χέρια τους πέρα από μία προφορική συμφωνία κυρίων. Οι προσωπικές σχέσεις -μόνο ο Γιώργος Αγγελόπουλος έχει βρεθεί 25 φορές στην Κορέα- έβγαλαν έξω από το παιχνίδι τους brokers. Το δε μοντέλο στρατηγικής στηρίχθηκε αποκλειστικά στις ναυπηγήσεις νέων πλοίων αλλά και σε μία τράπεζα, τη Royal Bank of Scotland. Και στο Λονδίνο γνωρίζουν πόσο δύσκολο και σπάνιο είναι κάτι τέτοιο, όπως και έχουν την αίσθηση ότι η οικογένεια του κ. Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου έχει επενδύσει στα δέκα αυτά χρόνια στη ναυτιλία πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε πλοία των οποίων η αξία πια έχει υπερδιπλασιαστεί.

Οπως και να έχει, ο στόλος της «Arcadia», με πλέον πρόσφατο απόκτημα το «Γαλάζιο του Αιγαίου» (Aegean Blue), με μέση ηλικία μικρότερη των τριών ετών και με συνολική μεταφορική ικανότητα 1,8 εκατομμύρια τόνους, δουλεύει πια με όλους τους μεγάλους ομίλους του διεθνούς πετρελαϊκού κυκλώματος. Ισως οι μεταφορές πετρελαίου να είναι αυτές που εξοικειώνουν την οικογένεια με την ιδέα να κάνει άνοιγμα στον ενεργειακό χώρο, προσβλέποντας στις προοπτικές της εγχώριας αγοράς που απελευθερώνεται.

Το project των 880 μεγαβάτ

Η άδεια παραγωγής για 880 μεγαβάτ αποτελεί ένα νέο project, με επενδύσεις της τάξης του μισού δισεκατομμυρίου ευρώ και πλέον, αλλά οι Αγγελόπουλοι πιστεύουν ότι αξίζει τον κόπο. Κατ’ αρχάς, η θέση των εργοστασίων που θα στηθούν στην παραδοσιακή έδρα της «Χαλυβουργικής» -στο… παραλίγο μεγαλύτερο λούνα παρκ της Ευρώπης, όπως προαναφέραμε- θεωρείται ιδανική από όσους ασχολούνται με τα της ενέργειας. Και γιατί είναι στο νότιο σύστημα ηλεκτροδότησης της χώρας, το οποίο έχει και το μεγαλύτερο πρόβλημα ευστάθειας, και γιατί είναι κοντά στο Κέντρο Υψηλής Τάσης Κουμουνδούρου, κάτι που ευνοεί μεταφορά ηλεκτρισμού χωρίς απώλειες και μεγάλα κόστη αλλά και γιατί με την πρόσβαση στη θάλασσα μπορεί εύκολα να χρησιμοποιήσει και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που μεταφέρεται με καράβια. Να κρύβεται εδώ μία προσεχής επένδυση των Αγγελόπουλων; Ισως… Πάντως ο όμιλος προχωρά χωρίς ξένο σύμμαχο -για την ώρα-, με φόντο τη λειτουργία αυτών των εργοστασίων στο τέλος του 2010 ή, το αργότερο, στην αρχή του 2011.

Η επένδυση στον «θρύλο»

Στην επένδυση «τρέλα» του ομίλου, πάντως, στο μπάσκετ του Ολυμπιακού, οι προσδοκίες είναι πιο άμεσες! Με εισιτήρια διαρκείας… παλαιόθεν στον Θρύλο και, πλέον, με σουίτα στο «Καραϊσκάκη», οι κύριοι Παναγιώτης και Γιώργος Αγγελόπουλος παίζουν με τις ώρες μπάσκετ, έχουν ιδίαν άποψη για παίκτες και προπονητές, έχουν επιτύχει ένα μεγάλο χορηγικό πρόγραμμα, στέλνουν μήνυμα ότι η συνεννόηση με τον κ. Σωκράτη Κόκκαλη είναι συνεχής, στο πλαίσιο μιας πάντοτε καλής σχέσης, και θεωρούν ότι, ανεξάρτητα από διαιτητικές αποφάσεις στη λογική του… non call, ο χρόνος δουλεύει για την ομάδα με τον δαφνοστεφανωμένο έφηβο στο στήθος…

 

ΤΟ «NEW AGE TEAM» ΤΗΣ «ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗΣ»

Αναμφίβολα, οι κύριοι Παναγιώτης και Γιώργος Αγγελόπουλος βγάζουν προς τα έξω μια μάλλον σπάνια για τα μεγάλα τζάκια εικόνα ήρεμης καθημερινής ζωής, μακριά από τα φλας της δημοσιότητας. Το… αστραποβόλημα των τελευταίων ήταν, ίσως, ο μόνος λόγος που τους προβλημάτιζε προτού τελικά πάρουν την απόφαση να μπουν στον Ολυμπιακό, καθώς αντιλαμβάνονταν ότι πια θα ήταν συνεχώς στα πρωτοσέλιδα του αθλητικού -και όχι μόνον- Τύπου.

«Είναι αυτό που λέμε καλά παιδιά», υποστηρίζουν όσοι τους γνωρίζουν από κοντά.

Φαν της Μυκόνου και οι δύο, όχι λόγω… trend αλλά επειδή υπήρχε από παλιά το οικογενειακό σπίτι, με αγαπημένο αθηναϊκό στέκι το «La Strada» στο Ψυχικό -ο πατέρας τους προτιμάει το «Καστελόριζο»- και με περίπου… αναγκαστικό χόμπι τα ατέλειωτα ταξίδια για τη δουλειά. Οι συνεχείς πτήσεις 47 ωρών (!) από τη Σεούλ στην ισπανική Βιτόρια για να παρακολουθηθεί από κοντά ο Θρύλος στο παιχνίδι του με την Ταού Κεράμικα έχουν μια θέση στα ρεκόρ Γκίνες.

Τα δύο αδέλφια έχουν επίσης περίπου κοινή πορεία στις σπουδές, μια πορεία που καταλήγει σε μεταπτυχιακά στη Βοστόνη στα Οικονομικά -όπως και το πτυχίο στο Deree για τον Παναγιώτη- και στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, όπως και το πτυχίο στην ΑΣΟΕΕ για τον Γιώργο, που ακολούθησε στις σπουδές τον πατέρα του Κωνσταντίνο. Και οι τρεις, μάλιστα, έχουν υπηρετήσει θητεία στο Πολεμικό Ναυτικό.

Γενικά, Παναγιώτης και Γιώργος με τον πατέρα τους είναι «ένα», αλλά αδιάρρηκτος είναι και ο δεσμός, με την προτροπή του ίδιου του Κωνσταντίνου, με τη μητέρα τους Αννα Μαρία, παρά το ότι οι γονείς -παλαιοί χομπίστες του αέρα, καθώς έχουν και οι δύο δίπλωμα πιλότου σε μονοκινητήριο αεροπλάνο!- δεν μοιράζονται πια κοινή ζωή. «Η μητέρα είναι η πρώτη γυναίκα που έκανε μεταπτυχιακά στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, μαζί με τον πατέρα μας», λένε με περηφάνια για την Αννα Μαρία, η οποία έχει γίνει ανάδοχος σε δύο πλοία της «Arcadia» που, όχι τυχαία, φέρουν τα ονόματα «Dignity» και «Harmony», δηλαδή «Αξιοπρέπεια» και «Αρμονία»…
Οι άνθρωποι του ομίλου θεωρούν κλειδί της επιτυχίας ακριβώς αυτή τη δυναμική συνοχή με την εμπειρία και τις πρακτικές του πρόσφατου ή και παλαιότερου παρελθόντος.

«Η οικογένεια και οι άνθρωποί της έχουν πολύ ζεστή την ανάμνηση του παππού και πιστεύουν ότι αυτά που καταφέρνουν είναι γιατί τους συνοδεύει η ευχή του μεγάλου ευεργέτη του Οικουμενικού Πατριαρχείου», λέει κάποιος που θα μπορούσε να έχει γράψει το βιογραφικό τους. Αλλωστε, πάντα βρίσκουν χώρο για κοινωνική προσφορά, όπως δείχνει και τα 12 εκατ. ευρώ που έβαλε αμέσως μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού η «Χαλυβουργική» στον λογαριασμό για τους πληγέντες.

Ο στυλοβάτης Κωνσταντίνος

Για όσους τον γνωρίζουν, ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος στα 62 του χρόνια δεν έχει χάσει τίποτε από ό,τι τον χαρακτήριζε πάντα: οράματα, διορατικότητα και απίστευτο μνημονικό. Βρίσκεται σε συνεχή… ανησυχία, ενημερώνεται για τα πάντα στα καράβια και στα εργοστάσια και δεν διστάζει να δίνει αρμοδιότητες και να εμπιστεύεται ανθρώπους, όντας, πάντως, πολύ αυστηρός κριτής του αποτελέσματος. Και, συνήθως, δεν πέφτει έξω στις επιλογές -θυμηθείτε την απόκτηση σημαντικού ποσοστού μετοχών στην Τράπεζα Πειραιώς σε μία τελείως … «ανύποπτη» περίοδο- ούτε και στους ανθρώπους, ακόμη και σε έναν όμιλο που πλέον απασχολεί πάνω από 1.200 εργαζομένους.

Αυτό δείχνει η συχνή… ισόβια εργασιακή πορεία ανθρώπων στις επιχειρήσεις των Αγγελόπουλων, αυτό μαρτυρά και η παρουσία στελεχών με ρόλο-κλειδί στον όμιλο. Οπως ο κ. Γιώργος Σκινδήλιας, διευθύνων σύμβουλος της «Χαλυβουργικής» με υπηρεσία είκοσι και πλέον ετών, που έχει ζήσει περισσότερο από κάθε άλλον στον όμιλο από τόσο κοντά τον Παναγιώτη Αγγελόπουλο. Οπως και ο κ. Νίκος Μανιάς, ο εκ Κάσου αλλά και με αιγυπτιώτικες καταβολές διευθύνων σύμβουλος της «Arcadia», που είναι κοντά στους Αγγελόπουλους εδώ και επτά χρόνια. Και των δύο οι κόρες έχουν γίνει ανάδοχοι πλοίων της Arcadia, σε μια λεπτομέρεια με ουσία για τις σχέσεις αλλά και τις νοοτροπίες που χαρακτηρίζουν τον όμιλο...