Νέος αναπτυξιακός: Tι πρέπει να ξέρετε για τα επενδυτικά σχέδια, ποιοι κλάδοι επιδοτούνται

Βάζοντας στόχο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, την παραγωγή και την καινοτομία μπαίνει σε λειτουργία ο νέος αναπτυξιακός νόμος, φιλοδοξώντας να δημιουργηθούν επενδύσεις 4 ευρώ για κάθε 1 ευρώ επιδότησης.

Όπως αναφέρουν από το υπουργείο, μόνο για φέτος είναι δεσμευμένοι πόροι ύψους 340 εκατ. ευρώ και συνολικά 3,6 δισ. ευρώ.

Το σκεπτικό του υπουργείου βασίζεται στην αρχή να μη δοθούν πολλά χρήματα σε λίγες κατηγορίες επενδύσεων, αλλά μα προσανατολιστούν οι πόροι προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, την πρωτογενή παραγωγή, την καινοτομία, τις περιφερειακές ανισότητες, με εγγυημένους πόρους που έχουν εγκριθεί προκαταβολικά. Βασικό ζητούμενο, όπως αναφέρει το υπουργείο, είναι η διαμόρφωση μιας νέας ταυτότητας (branding) της χώρας προς τα έξω, αλλά και προς το εσωτερικό. Αυτό θα καταστεί εφικτό, σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, δίνοντας έμφαση σε επιλεγμένους τεχνολογικούς τομείς, που συμβάλλουν στην τεχνολογική αναβάθμιση της χώρας και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και έντασης γνώσης.

Με απόφαση, λοιπόν, του υπουργού Οικονομίας, μειώνεται στις 50.000 ευρώ από 100.000 ευρώ το απαιτούμενο ελάχιστο ύψος του επενδυτικού σχεδίου για τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις προκειμένου να ενταχθεί στον αναπτυξιακό νόμο.  

Επιπλέον, μπορούν να συγχωνεύονται η πέμπτη, η έκτη και η έβδομη δόση για τα επενδυτικά σχέδια μικρομεσαίων επιχειρήσεων και όταν το υπολειπόμενο ποσό της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ. Δηλαδή μειώνεται σε 5-6 έτη από 7 που προβλεπόταν στο αρχικό νομοσχέδιο ο χρόνος αποπληρωμής των ενισχύσεων για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στους δύο προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους, τον 3299/2004 και τον 3908/2011.

Προβλέπει παράλληλα ότι όσες επιχειρήσεις υλοποιήσουν επενδυτικά σχέδια ύψους έως 300.000 ευρώ και διαθέτουν βιβλία Β΄ κατηγορίας δεν θα πρέπει να αλλάξουν κατηγορία και να μεταφερθούν στη Γ΄ κατηγορία, όπως αναφερόταν στο αρχικό νομοσχέδιο.

Παρατείνεται μέχρι τις 31 Μαρτίου 2017 η προθεσμία ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν.3299/2004, ενώ αν μέχρι την ημερομηνία αυτή υλοποιηθεί αποδεδειγμένα το 50% του εγκεκριμένου κόστους, η προθεσμία ολοκλήρωσης παρατείνεται μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2018.

Παραμένει  η πρόβλεψη ότι η πρώτη δόση που ισούται με το1/7 της προβλεπόμενης επιχορήγησης και καταβάλλεται με την υποβολή του αιτήματος ελέγχου για την  πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του επενδυτικού σχεδίου. Η  δεύτερη δόση, ισόποση με την πρώτη καταβάλλεται με την υποβολή αιτήματος ελέγχου για την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης. Η τρίτη δόση, ισόποση με τις δύο προηγούμενες, καταβάλλεται με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.

Οι παραπάνω διαδικασίες, μπορεί να διαρκέσουν κατ΄ανώτατο σε δύο έτη, αφού τον Ιούνιο του 2018 θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί πλήρως τα ενισχυόμενα επενδυτικά σχέδια.  Το υπολειπόμενο ποσό της επιχορήγησης, καταβάλλεται σε 4 ισόποσες ετήσιες δόσεις από το επόμενο έτος μετά τη δημοσίευση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.  Οπότε προκύπτει, ότι η πληρωμή των επιχορηγήσεων θα ολοκληρώνεται κατ΄ ανώτατο σε έξι έτη, έναντι επτά που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο και κατ΄ελάχιστον στα πέντε έτη.

Αναλυτικά:

Ο,τι πρέπει να ξέρετε για τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει καταβληθεί ποσό επιχορήγησης ή προκαταβολής πριν από την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας τους:


-Αν το ποσό αυτό υπερβαίνει το ποσό που αντιστοιχεί στο ποσοστό των 2/7 του συνολικού ποσού της επιχορήγησης, το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται σε πέντε ετήσιες δόσεις, αρχής γενομένης με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας.

-Αν το ποσό είναι μικρότερο του ποσού που αντιστοιχεί στο ποσοστό των 2/7 του συνολικού ποσού της επιχορήγησης, το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται σε πέντε ετήσιες δόσεις, αρχής γενομένης με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης. Η πρώτη δόση προσαυξάνεται κατά το υπολειπόμενο ποσό μέχρι ποσοστού 2/7.


-Προβλέπει παράλληλα ότι όσες επιχειρήσεις υλοποιήσουν επενδυτικά σχέδια ύψους έως 300.000 ευρώ και διαθέτουν βιβλία Β΄ κατηγορίας δεν θα πρέπει να αλλάξουν κατηγορία και να μεταφερθούν στη Γ΄ κατηγορία, όπως αναφερόταν στο αρχικό νομοσχέδιο.

-Παρατείνεται μέχρι τις 31 Μαρτίου 2017 η προθεσμία ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν.3299/2004, ενώ αν μέχρι την ημερομηνία αυτή υλοποιηθεί αποδεδειγμένα το 50% του εγκεκριμένου κόστους, η προθεσμία ολοκλήρωσης παρατείνεται μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2018.

-Αν στην απόφαση ολοκλήρωσης, ορίζεται ποσό ενίσχυσης μικρότερο των 20.000 ευρώ, ή στην καταβολή της τελευταίας δόσης υπολείπεται το παραπάνω ποσό, καταβάλλεται άπαξ ή προστίθεται στην προηγούμενη δόση.

-Με απόφαση του υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού μπορεί να συγχωνεύονται η 5η,6η και 7η δόση για επενδυτικά σχέδια  μικρομεσαίων επιχειρήσεων και το υπολειπόμενο ποσό της ενίσχυσης, δεν υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ.

-Το υπολειπόμενο ποσό της επιχορήγησης, καταβάλλεται σε 4 ισόποσες ετήσιες δόσεις από το επόμενο έτος μετά τη δημοσίευση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.

-Η πληρωμή των επιχορηγήσεων θα ολοκληρώνεται κατ΄ ανώτατο σε έξι έτη, έναντι επτά που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο και κατ΄ελάχιστον στα πέντε έτη, με την εξής διαδικασία: το 1/7 των χρημάτων με το 50% της επένδυσης, άλλο 1/7 όταν υποβάλλεται το αίτημα για ολοκλήρωση του 100% της επένδυσης, ακόμη 1/7 όταν εγκρίνεται το 100% και μετά πλήρης αποπληρωμή εντός 4 ετών.


• Επιτρέπει στις επιχειρήσεις να συνεχίσουν να διατηρούν τα βιβλία Β’ κατηγορίας για επενδύσεις έως 300.000 ευρώ. Επιπλέον, η υποχρέωση τήρησης Γ΄ κατηγορίας βιβλίων για κάποιες επιχειρήσεις ξεκινάει από το χρόνο έναρξης εργασιών του επενδυτικού σχεδίου.

-Σταθερός φορολογικός συντελεστής και ταχεία αδειοδότηση μόνο για μεγάλες επενδύσεις. Το καθεστώς αυτό έχει ως στόχο την προσέλκυση μεγάλων/ ξένων αμέσων επενδύσεων. Ο σταθερός συντελεστής φορολογίας εισοδήματος και η ταχεία αδειοδότηση παρέχονται εναλλακτικά ως ενίσχυση του επενδυτικού σχεδίου και ήταν, όπως φάνηκε στη διαβούλευση, τα δυο κύρια αιτήματα των μεγάλων επενδυτών. Ο σταθερός φορολογικός συντελεστής ισχύει μέχρι την εξάντληση του δικαιούμενου ποσού ενίσχυσης.

-Με βάση τον κανονισμό της ΕΕ (ΓΑΚ 651/2014) δεν επιτρέπεται να έχει γίνει έναρξη εργασιών πριν την υποβολή της αίτησης. Ως έναρξη των εργασιών θεωρείται το πρώτο χρονικά σημείο μεταξύ είτε της έναρξης των κατασκευαστικών εργασιών, που αφορούν στην επένδυση, είτε της πρώτης νομικά δεσμευτικής ανάληψης υποχρέωσης για την παραγγελία εξοπλισμού ή άλλης ανάληψης υποχρέωσης που καθιστά μη αναστρέψιμη την επένδυση. Η αγορά γης και οι προπαρασκευαστικές εργασίες, όπως η λήψη αδειών και η εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας, δεν θεωρούνται έναρξη των εργασιών.

-Έχουν εξαιρεθεί από τις ενισχύσεις του τομείς ενέργειας, όπως τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά πάρκα, για τους εξής λόγους:

➢ Έχουν ενισχυθεί επαρκώς από τους προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους.
➢ Δεν δημιουργούν αρκετές θέσεις εργασίας στην φάση λειτουργίας της επένδυσης.
➢ Η επιλογή των τομέων ενέργειας σχετίζεται και με την επίτευξη των στόχων για το 2020. Τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά είναι πολύ  κοντά στην επίτευξη του στόχου και δεν κρίνεται ότι για τον σκοπό αυτό υπάρχει ανάγκη επιπλέον στήριξής τους με τον αναπτυξιακό νόμο.
➢ Ενισχύονται ήδη μέσω της τιμολογιακής πολιτικής του Υπ. Ενέργειας.
➢ Η κερδοφορία του κλάδου χαρακτηρίζεται ως ικανοποιητική, με αποτέλεσμα το γεγονός αυτό από μόνο του να αποτελεί επαρκές κίνητρο επένδυσης

-Αξιοποίηση ενός αξιολογητή και μιας επιτροπής αποδοχής των αξιολογήσεων που θα στελεχώνεται, με τυχαία επιλογή, τόσο με Υπηρεσιακούς υπαλλήλους όσο και με μέλη εκτός Υπηρεσίας (μέλη του Μητρώου Αξιολογητών).

-Ελάχιστο ύψος επένδυσης είναι 50.000 ευρώ για ΚοινΣΕπ, 100.000 ευρώ για μικρές, 200.000 ευρώ για μεσαίες και 500.000 για μεγάλες επιχειρήσεις.

-Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης για κάθε έργο είναι 5 εκατ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο ποσό είναι δυνατό να καλυφθεί είτε από ίδια κεφάλαια, είτε από κεφάλαια τρίτων (τραπεζικό δανεισμό ή συμμετοχές).
-Τα όρια για κάθε επιχείρηση είναι 10 εκατ. ευρώ και για όμιλο επιχειρήσεων τα 20 εκατ. ευρώ.

-Προκειμένου οι ενισχύσεις που παρέχονται με το κίνητρο της φοροαπαλλαγής να είναι ισοδύναμες με τις ενισχύσεις της επιχορήγησης. τα ποσά των επιχορηγήσεων ορίζονται στο 70% του ανώτερου επιτρεπόμενου ποσοστού για κάθε Περιφέρεια.

-Ειδικά μοριοδοτούνται επενδυτικά σχέδια στους τομείς δραστηριότητας που διακρίνει και το ΕΣΠΑ (Αγροδιατροφή - Βιομηχανία Τροφίμων, Ενέργεια, Εφοδιαστική Αλυσίδα, Πολιτιστικές & Δημιουργικές Βιομηχανίες, Περιβάλλον, Τουρισμός, Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών, Υλικά – Κατασκευές και Υγεία).

-Αυξημένα κίνητρα προσφέρονται:

με βάση την περιοχή, για έργα:

•σε λιγότερο ευνοημένες περιοχές (νησιωτικές, ορεινές, με μεγάλη μείωση πληθυσμού, παραμεθόριες)
•βιομηχανικές περιοχές/ ζώνες καινοτομίας
•περιοχές με ιδιαίτερα αυξημένες μεταναστευτικές ροές
•με βάση τις επιδόσεις, σε επιχειρήσεις:
•εξωστρεφείς
•καινοτόμες
•δυναμικές (σε όρους αύξησης απασχόλησης)
•σε συνεταιρισμούς / ΚοινΣΕπ
•των κλάδων ΤΠΕ και αγροδιατροφής
•που δημιουργούν υψηλή προστιθέμενη αξία
•με χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα

-Στον αναπτυξιακό νόμο δίνεται η δυνατότητα για ίδρυση ξενοδοχείων 3* και πάνω, άρα εξαιρούνται τα ξενοδοχεία 1και 2*. Από άποψη κόστους διανυκτέρευσης μπορεί να θεωρηθεί ότι δρουν ανταγωνιστικά προς τα ξενοδοχεία 1 και 2* και θα ήταν άδικο να ενισχυθεί ένα από τα δύο.

·   Οι ξενώνες φιλοξενίας νέων δεν έχουν προδιαγραφές.
·  Δηλαδή, η ίδρυση ξενώνων φιλοξενίας νέων είναι καταρχήν μια δραστηριότητα εκτός των βασικών προτεραιοτήτων του αναπτυξιακού νόμου καθώς λόγω της φύσης των συγκεκριμένων επιχειρήσεων η απασχόληση που δημιουργείται είναι ιδιαίτερα μικρή. Ωστόσο, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των ΚΟΙΝ.ΣΕΠ και των Α.Ε.Σ. η συγκεκριμένη δραστηριότητα (η ανάπτυξη των οποίων αποτελεί μια προτεραιότητα της ελληνικής  κυβέρνησης)  εκτιμάται πως θα επιτρέψει την ανάπτυξή τους, χωρίς να στρεβλώνει τον ανταγωνισμό
·   Θα υπάρχει η δυνατότητα ενίσχυσής τους μέσα από προγράμματα ΕΣΠΑ.
· Στον αναπτυξιακό επιτρέπεται η ενίσχυση τους στο πλαίσιο της ενίσχυσης των δράσεων κοινωνικής οικονομίας.

-Κτιριακές εγκαταστάσεις. Τα ποσοστά αυτά διαφοροποιήθηκαν ανάλογα με το είδος της επένδυσης. Συγκεκριμένα, τα ποσοστά των δαπανών για την κατασκευή, επέκταση, εκσυγχρονισμό κτιριακών εγκ/σεων και ειδικών και βοηθητικών εγκ/σεων των κτηρίων καθώς και για την διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου διαμορφώνονται ως εξής:
α) 60% για επενδύσεις στον τομέα του Τουρισμού,
β) 70% για επενδύσεις σε logistics προς τρίτους,
γ) 80% για επενδύσεις σε διατηρητέα κτίρια και
δ) 45% για όλες τις υπόλοιπες επενδύσεις.

-Ο νέος Νόμος προβλέπει 8 διαφορετικά καθεστώτα ενίσχυσης. Υπάρχει το βασικό καθεστώς για τη γενική επιχειρηματικότητα και ειδικά καθεστώς για ταχεία ένταξη με περιορισμένα κριτήρια, για νεοϊδρυθείσες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για επενδύσεις καινοτομικού χαρακτήρα, για ανάπτυξη cluster, για δημιουργία Ταμείων Συμμετοχών με το Δημόσιο, για χωρικά και κλαδικά σχέδια και για επενδύσεις μείζονος σημασίας.

Συγκεκριμένα:

1. Γενική Επιχειρηματικότητα

Απευθύνεται στο σύνολο των επιχειρήσεων και αποτελεί το βασικό πλαίσιο ενίσχυσης επενδυτικών δαπανών υφιστάμενων επιχειρήσεων. Ενισχύονται δαπάνες:
για ενσώματα και άυλα στοιχεία ενεργητικού ή μισθολογικό κόστος, υπό την προϋπόθεση ότι αφορούν αρχική επένδυση για μελέτες και αμοιβές συμβούλων ΜΜΕ για μέτρα ενεργειακής απόδοσης και αυτοπαραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ

2. Ενισχύσεις μηχανολογικού εξοπλισμού

Κατάλληλο για επιχειρήσεις που επιθυμούν ταχεία ένταξη, με ελάχιστα κριτήρια, χωρίς διαγωνιστική διαδικασία και καταβολή της ενίσχυσης άμεσα με τη διενέργεια διοικητικών ελέγχων (επιτόπιοι έλεγχοι διενεργούνται σε δειγματοληπτική βάση).
Ενισχύονται δαπάνες για καινούριο ή υπό προϋποθέσεις μεταχειρισμένο μηχανολογικό εξοπλισμός (είτε με αγορά είτε με leasing), καθώς και για αγορά καινούργιων μεταφορικών μέσων.

3. Νέες ΜΜΕ

Απευθύνεται αποκλειστικά σε νεοσύστατες ανεξάρτητες ΜΜΕ που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν αρχική επένδυση. Πέραν των δαπανών της γενικής κατηγορίας ενισχύονται δαπάνες εκκίνησης.

4. Επενδύσεις Καινοτομικού Χαρακτήρα για ΜΜΕ

Απευθύνεται σε ΜΜΕ για την πραγματοποίηση επενδυτικών σχεδίων που θα αποσκοπούν στην παραγωγή καινοτόμων προϊόντων ή την εισαγωγή οργανωτικών και διαδικαστικών καινοτομιών. Είναι το μόνο καθεστώς που προβλέπει επιδότηση 100% (και όχι 70%) του προβλεπόμενου ορίου.

Πέραν των δαπανών της γενικής κατηγορίας, εδώ περιλαμβάνονται επίσης ειδικές επενδυτικές δαπάνες, όπως απόκτησης, επικύρωσης και προστασίας διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, μισθοδοσίας προσωπικού υψηλής ειδίκευσης, οργάνων, εξοπλισμού και κτιρίων, έρευνας κ.α.
5. Συνέργειες και Δικτυώσεις (Clusters)

Δίνει τη δυνατότητα ενίσχυσης κοινών δράσεων επιχειρήσεων και άλλων οικονομικών παραγόντων. Προβλέπονται ενισχύσεις δαπανών: κοινών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού παραγωγής, προμήθειας ή παροχής κοινών υπηρεσιών, κοινές δράσεων αποθήκευσης, δικτύων διανομής, προμηθειών, διακίνησης, ελέγχου ποιότητας, κοινού εμπορικού σήματος και συστήματος διαδικτυακού εμπορίου, κοινής πιστοποίησης και σήματος ποιότητας
6. Ενδιάμεσοι Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί - Ταμεία Συμμετοχών

Στόχος είναι η σύσταση και συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου σε Ταμεία Συμμετοχών. Είναι το μόνο καθεστώς που παρέχει δάνεια και εγγυήσεις. Το Δημόσιο επενδύει σε αυτά με εισφορά εθνικών ή κοινοτικών πόρων. Στη συνέχεια ο διαχειριστής των Ταμείων επιδιώκει τη μεγαλύτερη δυνατή μόχλευση των πόρων με πόρους του ιδιωτικού τομέα.

7. Ολοκληρωμένα Χωρικά και Κλαδικά Σχέδια

Στόχος είναι η αύξηση και προστασία της απασχόλησης και η περιφερειακή σύγκλιση μέσω της αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων μιας περιοχής και της ενίσχυσης των τοπικών διασυνδέσεων. Το συνολικό ύψος της ενίσχυσης μπορεί να φτάσει τα 20 εκατ. ευρώ.
Ενισχύονται επιχειρήσεις και συνεργατικοί σχηματισμοί που συμμετέχουν σε κλαδικά ή τοπικά παραγωγικά συστήματα ή παραγωγικές αλυσίδες αξίας, που είναι δυνατό να αναπτύσσονται σε περιφερειακό και διαπεριφερειακό επίπεδο. Μπορούν να συμμετέχουν και οργανισμοί έρευνας, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλοι συναφείς οικονομικοί παράγοντες.

8. Επενδύσεις μείζονος σημασίας

Στόχος είναι η δημιουργία ενός επενδυτικού περιβάλλοντος που θα διευκολύνει την υλοποίηση πολύ μεγάλων επενδυτικών σχεδίων.

Ενισχύονται επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδυτικά σχέδια άνω των 20 εκατ. ευρώ και δημιουργούν τουλάχιστον 2 νέες θέσεις εργασίας ανά εκατομμύριο επιλέξιμης επένδυσης

Είδη ενίσχυσης:

Παγιοποίηση φορολογικού συντελεστή στο ύψος που ισχύει κατά την ημερομηνία αίτησης υπαγωγής και για 12 έτη.

Διαδικασία επιτάχυνσης αδειοδότησης μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικών Επενδύσεων, του Υπουργείου Οικονομίας