ΦΠΑ 15%-17% παντού!

Σχέδια για περιορισμό ή και κατάργηση του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ εξετάζουν στο υπουργείο Οικονομικών. Σύμφωνα με πληροφορίες, παρότι «με εντολή πρωθυπουργού» απαλείφθηκε (προς το παρόν τουλάχιστον) από το προσχέδιο του Προγράμματος Σταθερότητας η πρόβλεψη για αύξηση του ΦΠΑ σε 20%-21%, υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών εξετάζουν εναλλακτικά σχέδια και προτάσεις για να παρουσιαστούν, αν κριθεί αναγκαίο, στις Βρυξέλλες ως μέτρα «άμεσης απόδοσης» και ενίσχυσης των δημοσίων εσόδων που καταρρέουν.

χέδια για περιορισμό ή και κατάργηση του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ εξετάζουν στο υπουργείο Οικονομικών. Σύμφωνα με πληροφορίες, παρότι «με εντολή πρωθυπουργού» απαλείφθηκε (προς το παρόν τουλάχιστον) από το προσχέδιο του Προγράμματος Σταθερότητας η πρόβλεψη για αύξηση του ΦΠΑ σε 20%-21%, υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών εξετάζουν εναλλακτικά σχέδια και προτάσεις για να παρουσιαστούν, αν κριθεί αναγκαίο, στις Βρυξέλλες ως μέτρα «άμεσης απόδοσης» και ενίσχυσης των δημοσίων εσόδων που καταρρέουν.

Σε κάθε περίπτωση, οι Ευρωπαίοι πρέπει να δώσουν το ΟΚ

Στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν ότι μια αύξηση του ΦΠΑ μπορεί να «εξευμένιζε» τους Ευρωπαίους εταίρους και τις διεθνείς αγορές, θα είχε όμως τα αντίθετα αποτελέσματα στην πραγματική οικονομία. Με έναν εισπρακτικό μηχανισμό υπό κατάρρευση και μία εξαντλημένη από την κρίση αγορά, η αναστάτωση που θα προκαλούσε η επιβολή αύξησης του ΦΠΑ κατά 1-2 μονάδες θα οδηγούσε σε μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, πτώση του τζίρου, κάμψη της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό και τον ΦΠΑ στις τσέπες των επιτήδειων.

Καθώς όμως τόσο το «βασικό» όσο και το αρνητικό σενάριο για την πορεία της ελληνικής οικονομίας δεν επιτρέπουν στον υπουργό Οικονομικών να αποκλείσει ένα ενδεχόμενο αύξησης του ΦΠΑ, υποχρεώνουν το οικονομικό επιτελείο να αναζητεί λύσεις «έσχατης ανάγκης». Σε κάθε περίπτωση, οι τυχόν αλλαγές στον ΦΠΑ πρέπει να τύχουν και της έγκρισης όχι μόνο της Κομισιόν, αλλά και των Ευρωπαίων εταίρων της χώρας μας στην Ε.Ε.

Καταργούνται οι χαμηλοί συντελεστές

Στα σενάρια που εξετάζονται περιλαμβάνεται ακόμα και η επιβολή ενός ενιαίου μοναδικού συντελεστή ΦΠΑ. Στην περίπτωση αυτή, προβλέπεται να καταργηθούν οι χαμηλοί συντελεστές (4%-9%) και να φορολογούνται όλα τα αγαθά και υπηρεσίες με τον κανονικό συντελεστή, που, όμως, θα μειωθεί αντί να αυξηθεί! Με τον τρόπο αυτό, όσες υπηρεσίες και αγαθά δεν απαλλάσσονται από ΦΠΑ θα φορολογούνται με έναν συντελεστή της τάξεως του 15%-17%. Ετσι θα μειωθεί η φορολογική επιβάρυνση και το κόστος έως 4% για τα περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες, αλλά θα αυξηθεί κατά 9%-15% σε βασικά είδη διαβίωσης και διατροφής. Επιπλέον, εκτιμάται πως έτσι θα εκτιναχθεί στα ύψη το κόστος παραγωγής των αγροτικών προϊόντων και μηχανημάτων, τα οποία σήμερα φορολογούνται με προνομιακό καθεστώς (4%-11%).

Θα είμαστε οι μόνοι στην Ε.Ε...

Μια τέτοια εξέλιξη πάντως θα αποτελούσε πρωτοτυπία στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου γενικώς ισχύει η διάκριση μεταξύ χαμηλού και υψηλού συντελεστή φορολόγησης. Επιπλέον θεωρείται πως πλήττει ευθέως την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων, σε μια εποχή μάλιστα που η ελληνική οικονομία δίνει τη μάχη της ανάκαμψης και της εξόδου από την κρίση. Μόλις προχθές πάντως οι εκπρόσωποι του υπουργείου Οικονομικών ενημέρωσαν τους κοινοτικούς παράγοντες πως προωθούν την επέκταση του ΦΠΑ και σε υπηρεσίες που έως σήμερα απαλλάσσονταν από τον φόρο (γιατροί, δικηγόροι κ.λπ.). Στη βάση αυτή διερευνάται η δυνατότητα ακόμα και για επιβολή ΦΠΑ σε δραστηριότητες σχετικές με τυχερά παιχνίδια.

Πέραν μιας γενικευμένης αύξησης του ΦΠΑ, το βασικό σενάριο που εξετάζουν στο υπουργείο Οικονομικών αφορά αύξηση μόνο του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ (προσωρινά ενδεχομένως) που αφορά όσα προϊόντα και υπηρεσίες «κατά παρέκκλισιν» δεν φορολογούνται σήμερα με τον κανονικό συντελεστή του 19%.

Στα είδη αυτά ο ΦΠΑ μπορεί να αυξηθεί έως και 15%, με βάση τα ισχύοντα στην Ε.Ε. Για λόγους ανταγωνιστικότητας όμως της ελληνικής οικονομίας, με βάση τα φορολογικά καθεστώτα των υπολοίπων κρατών-μελών, εκτιμάται ότι δεν πρέπει να ξεπεράσει το 11%.

Προς αποφυγήν αντιδράσεων -κυρίως του αγροτικού κόσμου-, εναλλακτικά εξετάζεται η διατήρηση των χαμηλών συντελεστών που ισχύουν, αλλά με μεταφορά ορισμένων αγαθών και υπηρεσιών που φορολογούνται σήμερα με 4,5% ή 9% στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ.

Στην περίπτωση αυτή, η επιβάρυνση που θα προκύψει για τους πολίτες σε είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης (που αποτελούν ανελαστικές δαπάνες των νοικοκυριών) θα μπορούσε να μετριαστεί με μία ελαφρά μείωση του κανονικού συντελεστή, από 19% σε 18%, για την πλειονότητα των αγαθών και υπηρεσιών της αγοράς. Οπως παρατηρούν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, πρόκειται για πιο λελογισμένες προτάσεις, οι οποίες χρυσώνουν το χάπι για τους καταναλωτές, ενώ θα απέτρεπαν ενδεχομένως και μια γενικευμένη ανατιμητική κερδοσκοπία στην αγορά.

Και έτσι ακόμα, όμως, δεν πλήττεται μόνο το λαϊκό εισόδημα -όπως σε κάθε περίπτωση αύξησης των εμμέσων φόρων στα είδη ευρείας κατανάλωσης-, αλλά θεωρείται ότι πλήττονται σε περίοδο κρίσης και αρκετοί ευαίσθητοι παραγωγικοί κλάδοι της οικονομίας, με πρώτο και καλύτερο εκείνον του τουρισμού.