Ποδαρικό στο 2010 με κοινοτικούς στο υπ. Οικονομικών

Την ερχόμενη εβδομάδα καταφτάνει στην Αθήνα το κλιμάκιο της Κομισιόν που –για πρώτη φορά στα χρονικά- θα συντάξει από κοινού με το υπουργείο Οικονομικών, το τετραετές Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης της χώρας για την περίοδο 2010-2013.

Παρότι το σχέδιο για μείωση των ελλειμμάτων κάτω από 3% του ΑΕΠ στο τέλος της  τετραετίας μοιάζει «μακρόπνοο», η  αξιοπιστία του θα κριθεί πιθανότατα από τα μέσα του νέου έτους –ή και πολύ νωρίτερα. 

Οι κοινοτικοί παράγοντες που καταφτάνουν στη  χώρα μας έχουν σαφείς εντολές: να μην επιτρέψουν καμία λογιστική  αλχημεία στις παραδοχές και τα μεγέθη που θα κρίνουν την πορεία των  ελλειμμάτων και την ικανότητα της χώρας μας να μπορεί να δανείζεται.  

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι «χρονιάρες μέρες» (προπαραμονή  Πρωτοχρονιάς) ο προϊστάμενος του  κλιμακίου, Επίτροπος Χοακίν Αλμούνια, «πυροβόλησε» και πάλι τη χώρα μας, τονίζοντας σε συνέντευξή του σε ισπανικό ραδιόφωνο ότι στην περίπτωση ορισμένων χωρών όπως είναι η Ελλάδα, οι επενδυτές δεν προτίθενται να συνεχίσουν να τις δανείζουν, εάν οι κυβερνήσεις δεν λάβουν άμεσα μέτρα μείωσης του δημοσίου χρέους. 

Στην κατεύθυνση αυτή οι κοινοτικοί θα ελέγξουν την αποτελεσματικότητα των μέτρων που προϋπολογίζει η κυβέρνηση για να μειώσει το δημόσιο έλλειμμα  από 12,7% του ΑΕΠ φέτος, σε 8,7% το 2010.  

Στο υπουργείο  Οικονομικών τονίζουν πως τους περιμένουν «με ανοικτά βιβλία». Αποκλείουν κάθε ενδεχόμενο αμφισβήτησης της λεγόμενης «άσπρης τρύπας» του προϋπολογισμού, η οποία μείωνε εδώ και δεκαετίες πλασματικά το πραγματικό δημοσιονομικό  έλλειμμα της χώρας μας. 

Σε πρώτη φάση, μόλις εξασφαλίσει τη συνεργασία και τη «βούλα» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, το υπουργείο Οικονομικών θα επιχειρήσει να δανειστεί όσα περισσότερα μπορεί, για όσο θα διαρκεί η «ανακωχή» με τις Βρυξέλλες και τις διεθνείς αγορές. Υπολογίζεται ότι μέχρι το Μάρτιο θα επιδιώξει να προλάβει να δανειστεί 18-20 δισ. ευρώ, με σχετικά ευνοϊκούς όρους.  

Το σχέδιο φαντάζει «ιδανικό». Ωστόσο το έργο του οικονομικού  επιτελείου μόνο εύκολο δεν είναι. Η  κακή κατάσταση του εισπρακτικού μηχανισμού και η καχεξία στην αγορά, δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη  για ανόρθωση των δημοσίων εσόδων.

Ισως και πάνω από 12,7% το έλλειμμα φέτος

Με βάση την  εικόνα που εμφανίζουν οι κρατικές εισπράξεις στο τελευταίο τρίμηνο  του 2009, τίποτα δεν μπορεί να αποκλείσει ότι –παρά το ζήλο του Γιώργου  Παπακωνσταντίνου να αποτρέψει μια  τέτοια εξέλιξη- το δημόσιο έλλειμμα του 2009 θα ξεπεράσει τελικά ακόμα και το 12,7%, απομακρύνοντας περισσότερο τη χώρα από το στόχο της για δραστική μείωση των ελλειμμάτων.  

Ακόμα και έτσι όμως, για το 2010 η αγωνία του υπουργού Οικονομικών είναι «πότε θα πάρουν μπροστά» οι εισπρακτικοί μηχανισμοί και πότε θα αποδώσουν τα νέα φορολογικά μέτρα που θα ληφθούν το Μάρτιο, μετά το πέρας της δημόσιας διαβούλευσης. 

Τούτου δοθέντος, το κρίσιμο κρας - τεστ για την  κυβέρνηση αναμένεται τον Ιούλιο του 2010. Ήδη από τον Απρίλιο  θα γνωρίζουν όλοι αν χάθηκε έδαφος στην εκκίνηση του έτους. Με βάση τα στοιχεία του α΄ εξαμήνου θα διαφανεί εάν και κατά πόσον είναι τελικά εφικτός ο στόχος, για να πέσει στο έλλειμμα στο 8,7% στο τέλος της χρονιάς.  

Στο οικονομικό επιτελείο έχουν ετοιμάσει και  εναλλακτικό σχέδιο («λύση απελπισίας») που λέγεται «αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ». Παρόλο που όλοι στην Ελλάδα αντιλαμβάνονται πως αύξηση του ΦΠΑ μπορεί να πλήξει -αντί να ωφελήσει- τα κρατικά έσοδα (όπως δείχνει και η εμπειρία του πρόσφατου παρελθόντος), στην κυβέρνηση γνωρίζουν πως το μέτρο «αρέσει στις Βρυξέλλες» και, αν χρειαστεί, μπορεί να εξευμενίσει τις διεθνείς αγορές.  

Για το λόγο αυτό, πρωθυπουργός και υπουργός Οικονομικών  δεν αποκλείουν ποτέ κατηγορηματικά στις συζητήσεις τους το ενδεχόμενο να καταφύγει η κυβέρνηση σε ένα τέτοιο μέσο, όσο και αν οι ίδιοι το απεύχονται.