‘Μαυρίζουν’ και πάλι τα νοικοκυριά

Εκλογικό κλίμα ήταν και …πέρασε για τα ελληνικά νοικοκυριά, καθώς έπειτα από ένα δίμηνο με αυξημένη αισιοδοξία, ο Νοέμβριος αποδείχθηκε κυριολεκτικά ‘μαύρος’ για τις προσδοκίες τους.

Σύμφωνα με την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ (Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών)ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης, ύστερα από την έντονη ανάκαμψη των δύο προηγούμενων μηνών, καταγράφει τον Νοέμβριο σημαντική υποχώρηση 11 μονάδων.

Οι καταναλωτές εμφανίζονται λιγότερο αισιόδοξοι σε σχέση με τον Οκτώβριο – αν και περισσότερο αισιόδοξοι σε σχέση με τον Σεπτέμβριο - , τόσο ως προς την εξέλιξη της οικονομίας της χώρας, όσο και σχετικά με την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους.

«Η πρόθεση για αποταμίευση τους επόμενους μήνες περιορίζεται στα επίπεδα Σεπτεμβρίου, ενώ ο δείκτης που επιδεινώνεται περισσότερο είναι οι προβλέψεις των καταναλωτών για την εξέλιξη της ανεργίας: ο φόβος της ανεργίας επανέρχεται και σε αυτό έχουν συμβάλει σίγουρα και μία σειρά παρεμβάσεων που σχετίζονται με τις συμβάσεις έργου στο Δημόσιο, stage κτλ, τα οποία δημιουργούν αβεβαιότητα», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έρευνα.

Είναι δε ενδεικτικό της ανασφάλειας που διακατέχει τους πολίτες το ότι οκτώ στους δέκα εκτιμούν ότι τους επόμενους μήνες η ανεργία θα αυξηθεί. Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την εξέλιξη της ανεργίας τους προσεχείς 12 μήνες καταγράφουν εκρηκτική άνοδο και ο σχετικός δείκτης διαμορφώνεται στις +62 μονάδες από τις +41 μονάδες τον Οκτώβριο, επαναφέροντας στο προσκήνιο την ανασφάλεια των ελληνικών νοικοκυριών. Το συντριπτικό πλέον 81% (από 60% τον προηγούμενο μήνα) των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή ενίσχυση της ανεργίας το επόμενο 12-μηνο, ενώ μόλις το 7% (από 15%) προσδοκά ελαφρά ή αισθητή μείωση.

Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη κινούνται στα ίδια περίπου επίπεδα με εκείνα του Οκτωβρίου, στις +46 και +50 μονάδες αντίστοιχα

Συνολικά, ο ελληνικός δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης βρίσκεται έτσι τον Νοέμβριο στην 19^η θέση, ενώ οι προσδοκίες των καταναλωτών επιδεινώνονται σε ακόμη 12 χώρες, μεταξύ των οποίων η Κύπρος, η Πορτογαλία, η Φινλανδία, η Γερμανία και η Δανία.

Χειρότερα η οικονομική κατάσταση

Πιο συγκεκριμένα, οι προβλέψεις των Ελλήνων καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους κατά τους προσεχείς 12 μήνες καταγράφουν υποχώρηση 5 μονάδων τον Νοέμβριο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -14 μονάδες. Έτσι, το 19% των ελληνικών νοικοκυριών προβλέπει ελαφρά ή αισθητή βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης (από 25%), ενώ αυξάνεται στο 38% (από 29%) το ποσοστό που προβλέπει επιδείνωση ή σημαντική επιδείνωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες της ΕΕ και της Ευρωζώνης καταγράφουν οριακή άνοδο.

Πτώση 10 μονάδων καταγράφεται και στις προβλέψεις των ελληνικών νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές 12-μηνο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -24 μονάδες, στη δεύτερη ωστόσο καλύτερη φετινή επίδοση. Το 22% (από 31%) των ελληνικών νοικοκυριών προβλέπει μικρή ή μεγάλη βελτίωση στην οικονομική του κατάσταση, ενώ το 46% (από 37%) αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη καταγράφουν ήπια βελτίωση.

Λιγότερη αποταμίευση και αγορές

Η πρόθεση για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες επανέρχεται στα επίπεδα του Σεπτεμβρίου και διαμορφώνεται στις -51 μονάδες από τις -44 μονάδες τον Οκτώβριο, σε αρκετά δηλαδή χαμηλά επίπεδα. Ένας στους πέντε Έλληνες καταναλωτές (από 28% τον προηγούμενο μήνα) δηλώνει πιθανή ή πολύ πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12-μηνο, ενώ το 77% (από 67%) την κρίνει ως μη πιθανή ή καθόλου πιθανή. Στην ΕΕ, ο σχετικός δείκτης επίσης επιδεινώνεται, αλλά οριακά, ενώ στην Ευρωζώνη βελτιώνεται ήπια.

Η πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών, κ.λπ.) κινείται καθοδικά τον Νοέμβριο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -35 μονάδες (από -27 μονάδες) και τα νοικοκυριά που δηλώνουν ότι θα προβούν σε μικρή ή μεγάλη αύξηση των δαπανών τους να περιορίζονται στο 10% (από 14%), ενώ το 59% (από 31%) να δηλώνει πως θα τις μειώσει λίγο ή πολύ. Στην ΕΕ και Ευρωζώνη, οι αντίστοιχοι δείκτες περιορίζονται οριακά.

Βλέπουν αυξήσεις τιμών και ‘τρώνε’ από τα έτοιμα

Οι προσδοκίες για αποκλιμάκωση των τιμών δίνουν τον Νοέμβριο τη θέση τους σε σχετικά ενισχυμένες προσδοκίες ανόδου. Έτσι, υπερτερούν και πάλι, όπως άλλωστε και όλους τους προηγούμενους μήνες φέτος εκτός του Σεπτεμβρίου, οι προβλέψεις ανόδου των τιμών, με το σχετικό δείκτη εξέλιξης των τιμών τους προσεχείς 12 μήνες να διαμορφώνεται στις +16 μονάδες (από -3 μονάδες). Από τα ελληνικά νοικοκυριά, πάνω από τα μισά (54% έναντι 34%) κρίνουν πως οι τιμές θα αυξηθούν με τον ίδιο ή ταχύτερο ρυθμό, ενώ το 22% (από 33%) θεωρεί ότι οι τιμές θα μείνουν αμετάβλητες ή θα μειωθούν. Στους αντίστοιχους δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη κυριαρχούν και πάλι οι προσδοκίες πτώσης των τιμών!

Οι εκτιμήσεις των νοικοκυριών για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, φανερώνουν υποχώρηση του ποσοστού που αποταμιεύει λίγο ή πολύ, στο 26% (από 30%), ενώ και πάλι ένας στους δύο καταναλωτές αναφέρει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα». Το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνει ότι έχει χρεωθεί επίσης περιορίζεται στο 10% (από 13%), ενώ σημαντική άνοδο καταγράφει το ποσοστό εκείνων που δηλώνουν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους, στο 14% (από 6%).

Συνολικά, ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την πλειονότητα των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών, επιδεινώνεται τον Νοέμβριο, με αποτέλεσμα να ανακόπτεται η συνεχής ανοδική τάση των τελευταίων επτά μηνών.

Ο δείκτης διαμορφώνεται έτσι στις 66,4 από τις 71,7 μονάδες τον Οκτώβριο, στη δεύτερη πάντως καλύτερη επίδοση του έτους.